«Jaho ŭžo čakali — prystavili pistalet da hałavy i skazali, što jon užo pryjšoŭ». Pra homielskaha chłopca, jaki siadzić za luboŭ da Ukrainy, raskazvaje siastra
24 lutaha 18-hadovy Ilja Vieramiejeŭ z Homiela pačaŭ pierapisku ŭ telehramie ź siastroj Janaj kala piataj ranicy. Pryčyna takoj rańniaj razmovy — uvarvańnie rasijskich vojskaŭ va Ukrainu i abstreł ulubionaha ŭkrainskaha horada Mikałajeŭ, u jakim žyła jahonaja rodnaja siastra. Ilja vielmi za jaje chvalavaŭsia i ŭvieś čas padčas pierapiski prasiŭ nie padychodzić da voknaŭ. Praz try dni chłopca zatrymali — paśla jahonych zaklikaŭ u miascovym čacie akazvać supraciŭ i pačać dziejničać suprać vajny: na miescy zboru z hamielčukami jaho čakali siłaviki. Praz paŭhoda za heta Ilju asudzili da šaści z pałovaj hadoŭ kałonii. 22 listapada buduć razhladać apielacyjnuju skarhu palitviaźnia, paśla čaho jaho pieraviaduć u kałoniju. Siastra Ilji Vieramiejeva Jana raspaviała «Viaśnie» pra brata, jahonaje zatrymańnie i toje, jak možna ciapier dapamahčy jamu.
02.11.2022 / 18:30
Illa Vieramiejeŭ ź siastroj Janaj u Čarnihavie ŭ 2019 hodzie
«Ilja maryŭ pierajechać va Ukrainu»
Ilja tolki sioleta skončyŭ škołu. 1 žniŭnia — užo ŭ SIZA — jamu spoŭniłasia 19 hadoŭ. Chłopiec vyrašyŭ nie pastupać u navučalnyja ŭstanovy, a pajści pracavać. Nieŭzabavie jon znajšoŭ pracu pa vyrabie dekaratyŭnaj plitki.
Siastra Ilji Jana žyvie ź siamjoj va Ukrainie ŭžo niekalki hadoŭ. Apošni raz jana bačyłasia z bratam hod tamu ŭ Homieli.
«Naohuł Ilja maryŭ pierajechać va Ukrainu. Jon palubiŭ Mikałajeŭ paśla taho, jak pryjazdžaŭ da mianie ŭ hości. Jon navat u sacsietkach u siabie nik staviŭ «Ilja Mikałajeŭski». Jamu, napeŭna, bolš za ŭsio svaboda spadabałasia. Mikałajeŭ — pryjazny i prosty horad».
Illa Vieramiejeŭ u Mikałajevie ŭ 2017 hodzie
Pavodle Jany, brat vielmi vostra ŭspryniaŭ napad rasijskich vojskaŭ na Ukrainu i, u pryvatnaści, abstreł ź pieršych chvilinaŭ vajny ŭlubionaha horada Mikałajeva, dzie žyła jaho rodnaja siastra:
«Mikałajeŭ realna vielmi žorstka abstrelvaŭsia. U pieršyja dni litaralna ŭ 300 mietrach ad majho doma padarvalisia tanki. Praz paru dzion — pobač kryłataja rakieta».
Paviedamleńnie Illi da siastry zranku 24 lutaha
«Ilja maje abvostranaje pačućcio spraviadlivaści»
Padčas padziej 2020 hoda Ilja byŭ jašče ŭ 10-m kłasie. Siastra raspaviadaje pra jaho reakcyju na masavyja pratesty i žorstkaje zadušeńnie ich uładami:
«Jon vielmi chvaravita ŭspryniaŭ heta. Ilja taki chłopiec — lubić svabodu. Jon žyŭ u mianie kala troch miesiacaŭ u hodzie 2018-m ci 2019-m va Ukrainie. Jamu vielmi padabałasia. Illa maje abvostranaje pačućcio spraviadlivaści. Jon nie razumieŭ, jak takoje mahčyma [havorka pra masavyja zatrymańni, źbivańni i katavańni pratestoŭcaŭ]».
Ale paśla nastojlivych prośbaŭ i ŭhavorvańniaŭ mamy tady jašče dziesiacikłaśnik nie ŭdzielničaŭ u akcyjach pratestu.
«Prystavili pistalet da hałavy i skazali, što jon užo pryjšoŭ»
Zatrymali Ilju ŭviečary 27 lutaha, kala 22-j hadziny:
«Jaho vielmi mocna aburyła hetaja ŭsia situacyja. Uviečary jon sabraŭsia i pajšoŭ. I ŭ tym rajonie, dzie jon damaŭlaŭsia sustrecca, jaho ŭžo čakali — prystavili pistalet da hałavy i skazali, kab nie vyryvaŭsia, i što jon užo pryjšoŭ».
Na pytańnie, jak dziaŭčyna pieražyła zatrymańnie brata, Jana adkazvaje: «Ja dahetul nie pieražyła».
«Ja heta pieražyvu, kali tolki abdymu jaho. Mama jaho bačyć i čuje choć časam na spatkańniach, a ŭ mianie tolki niejkija listy. I toje…»
«U jaho byŭ taki stan tady — isteryka i biezdapamožnaść»
Va Ukrainie ciapier 250-y dzień vajny — pad vartaj Ilja znachodzicca 247 dzion. Amal ad samaha pačatku jon utrymlivajecca ŭ homielskim SIZA. Pavodle siastry, ciapier u jahonaj kamiery siadziać ludzi, jakija vielmi mocna vierać prapahandzie. Da hetaha ŭ jaho byli «adekvatnyja susiedzi».
«Voś ciapier siadžu ź piaćciu «zombi». Zvyčajna choć adzin zaŭsiody traplaŭsia myślačy čałaviek. Tut ža masa supiarečnaściaŭ, adsutnaść łohiki, admaŭleńnie faktaŭ. Pryčym pracuje heta ŭ adzin bok u ich. Sami raspaviadajuć vidavočnuju łuchtu, nie bačyŭšy takoha asabista: «nu ludzi ž im raspaviadali» (takija ž, jak jany). Choć fakty piarečać ich słovam, nie toje što fakty, navat łohika hulaje suprać vidavočnaj łuchty. Što im padabajecca, dakładniej, «prahramie», zakładzienaj u ich hałovy, toje praŭda. Što «prahramie» ich nie padabajecca, toje «nie moža być». Voś niejak tak. Strašna heta nazirać, kali ščyra. I samaje hałoŭnaje: ich nie pierakanać! Heta budzie marnavańnie času. Asabista praviaraŭ dziasiatki razoŭ. I nibyta siadziš, tłumačyš, nibyta bačyš, što razumieje, navat z čymści zhadžajecca. Praz 10 chvilin padydzieš da jaho znoŭ z toj ža temaj, dzie jon, zdajecca, razumieŭ i pahadžaŭsia, i znoŭ marnuješ 1,5-2 hadziny času i niervaŭ. I heta kožny raz. Usio pa kole, jak «prahrama» zakładziena, tak jon i budzie dumać, nie, nie dumać, toje i buduć kazać, tyja dziejańni i budzie vykonvać jaho cieła. Vielmi strašna — zhublenyja ludzi całkam. I takich bolšaść», — raspaviadaje sam Ilja ŭ listach.
Sud nad Iljoj adbyŭsia ŭ Homielskim abłasnym sudzie naprykancy žniŭnia. Praces prachodziŭ u adkrytym režymie — na jaho zmahli trapić baćki i siabry chłopca. Spravu razhladaŭ sudździa Anatol Sotnikaŭ. U vyniku Vieramiejevu na padstavie č. 1 art. 14 i č. 1 art. 293 KK (zamach na arhanizacyju masavych biesparadkaŭ) i č. 1 art. 130 KK (raspalvańnie inšaj sacyjalnaj varožaści) prysudzili pakarańnie ŭ vyhladzie pazbaŭleńnia voli na termin šeść hadoŭ i šeść miesiacaŭ z adbyvańniem u papraŭčaj kałonii va ŭmovach uzmocnienaha režymu.
Ilja Vieramiejeŭ na sudzie naprykancy žniŭnia 2022 hoda
«Jon trymaŭsia dobra. Na zdymku z suda vidać, jak jon pastaleŭ… Na spatkańni maci potym pryznavaŭ, što papaŭsia vielmi niedarečna. U jaho byŭ taki stan tady [pačatak vajny] — isteryka i biezdapamožnaść. Nazapasiłasia heta ŭsio nastolki, što až da psichozu niejkaha».
Siastry raspaviali (sama jana ŭ Biełaruś z Ukrainy pryjechać nie moža), što Ilja ŭspryniaŭ prysud spakojna — jon užo čakaŭ taki termin:
«Jon uspryniaŭ heta ŭsio spakojna. Jon vielmi vieryć u biełarusaŭ i Ukrainu, što ŭsio budzie dobra».
«Ale stolki hadoŭ za kamientary? Surjozna? U mianie heta nie ŭkładajecca ŭ hałavie. Ja vielmi doŭha žyvu va Ukrainie ŭžo, i voś hetaje adčuvańnie svabody i vykanańnia zakonaŭ u mianie zasieła vielmi hłyboka. I hetaje biezzakońnie mianie prosta vymarožvaje», — reahuje siastra na prysud.
22 listapada ŭ Viarchoŭnym sudzie adbudziecca razhlad apielacyjnaj skarhi — paśla hetaha chłopca etapujuć u kałoniju.
Što pisać u listach i pakłaści ŭ pasyłku Ilji?
Siastra palitviaźnia raspaviadaje, što chłopiec ź dziacinstva mieŭ šmat intaresaŭ: jon skončyŭ muzyčnuju škołu pa kłasie bajana, zajmaŭsia sportam — zachaplaŭsia batutami i baraćboj. Niezadoŭha da zatrymańnia jon atrymaŭ pravy kiroŭcy — «jamu vielmi padabajecca kiravać mašynaj». Pavodle Jany, chłopiec vielmi lubić hatavać i malavać.
Listy Illi sa źniavoleńnia
«Jon ź dziacinstva lubiŭ malavać — u jaho heta niabłaha atrymlivałasia, jon pramaloŭvaŭ usio da samaj drobnaj detali. I ciapier u SIZA jon maluje šmat. Ilja chacieŭ stać dalnabojnikam, jak i ja. Taksama chacieŭ stać palicyjantam ci biznesoŭcam.
Ilja vielmi lubić aŭtamabili, malavańnie i hatavańnie. Jamu było b cikava pračytać recepty straŭ z taho, što možna pryhatavać tam. Ilja vielmi lubić muzyku, ale ciapier rasijskuju nie słuchaje. Paśla zatrymańnia jon prasiŭ dasłać jamu teksty piesień, ale ich nie prapuścili. Ja prasiła jaho praz mamu, kab jon namalavaŭ komiks pra našu ź im sustreču…
Kali jość takaja mahčymaść, to prašu pasłać jamu pustych kanviertaŭ i pryłady dla malavańnia — ałoŭki i papieru. Miarkuju, jon byŭ by vielmi rady hetamu!»