Samahubstva ci zabojstva? Što viadoma śledstvu praz hod paśla hibieli Vitala Šyšova ŭ Kijevie
3 žniŭnia spoŭniŭsia hod, jak u Śviatošynskim parku Kijeva znajšli paviešanym Vitala Šyšova, adnaho z kiraŭnikoŭ Biełaruskaha doma va Ukrainie — hramadskaj arhanizacyi, jakuju jon zarehistravaŭ razam z Radzivonam Batulinym u Ministerstvie justycyi Ukrainy 7 śniežnia 2020 hoda. Hetaja arhanizacyja sprabavała stać lidaram novaj biełaruskaj dyjaspary, jakaja stvaryłasia paśla prezidenckich vybaraŭ u Biełarusi — tady šmat biełarusaŭ uciakali va Ukrainu ad kryminalnaha pieraśledu za ŭdzieł u akcyjach pratestu abo ŭ vybarčych štabach alternatyŭnych kandydataŭ. «Svaboda» vyśvietliła, ci prasunułasia śledstva ŭ spravie pra hibiel Vitala Šyšova i na jakoj viersii spynilisia śledčyja.
03.08.2022 / 13:15
Śledstva praciahvajecca, kvalifikacyja nie źmianiłasia
Palicyja Kijeva pad nahladam Kijeŭskaj haradskoj prakuratury praciahvaje rasśledavańnie spravy ab hibieli kiraŭnika hramadskaj arhanizacyi «Biełaruski dom va Ukrainie» Vitala Šyšova.
«Kvalifikacyja padziei nie źmianiłasia. Rasśledavańnie, jak i raniej, ažyćciaŭlajecca pavodle artykuła 115 Kryminalnaha kodeksa Ukrainy», — paviedamili «Svabodzie» ŭ Kijeŭskaj haradskoj prakuratury.
U Kryminalnym kodeksie Ukrainy artykuł 115 maje dźvie častki: zabojstva, naŭmysnaje supraćpraŭnaje pryčynieńnie śmierci inšamu čałavieku (karajecca pazbaŭleńniem voli na termin ad 7 da 15 hadoŭ) i naŭmysnaje zabojstva pry roznych abstavinach, u tym liku zakładnika abo vykradzienaha čałavieka, z karyślivych ci chulihanskich matyvaŭ, učynienaje na zamovu i pry inšych abstavinach (karajecca pazbaŭleńniem voli na termin ad 10 da 15 hadoŭ abo pažyćciova z kanfiskacyjaj majomaści).
Ciapier, jak adznačyli ŭ haradskoj prakuratury, śledčyja čakajuć «abahulnienaha adkazu ad zamiežnych kaleh pa vynikach śledčych vyšukovych dziejańniaŭ, praviedzienych imi razam z ukrainskimi pravaachoŭnikami».
Hetyja śledčyja dziejańni pravodzilisia jašče letaś na terytoryi Ukrainy, i inšaziemcy pryjazdžali, kab uziać u ich udzieł. «Heta ŭsio, što my možam ciapier skazać», — dadali ŭ Kijeŭskaj prakuratury.
Vyniki ekśpiertyz nie abviaščajuć
Na pačatku lipienia «Svaboda» źviarnułasia z aficyjnym zapytam u Ofis hienieralnaha prakurora i Nacyjanalnuju palicyju Ukrainy, kab daviedacca detali rasśledavańnia. Prynamsi, viadoma było, što śledstva ŭžo musiła atrymać vysnovy zamiežnych ekśpiertaŭ pa praviedzienych sudova-miedycynskich ekśpiertyzach. Ich było niekalki:
- daktyłaskapičnaja,
- malekularna-hienietyčnaja,
- trasałahičnaja,
- miedyka-kryminalistyčnaja,
- kompleksnaja ekśpiertyza materyjałaŭ, rečyvaŭ i pradmietaŭ,
- paśmiarotnaja psichołaha-psichijatryčnaja ekśpiertyza.
Zhodna z ukrainskim zakanadaŭstvam, dziaržaŭnyja struktury musili adkazać na aficyjnyja zapyty ciaham piaci pracoŭnych dzion. Ale «Svaboda» nie atrymała adkazu dahetul.
Da rasśledavańnia dałučyli śpiecyjalistaŭ sa śfiery pavodzin
U śniežni 2021 hoda kiraŭnik hałoŭnaha ŭpraŭleńnia Nacyjanalnaj palicyi ŭ Kijevie Ivan Vyhoŭski paviedamiŭ žurnalistam, što ŭpieršyniu ŭ praktycy dla poŭnaha daśledavańnia abstavin śmierci Vitala Šyšova i atrymańnia kansultacyj u śfiery analizu pavodzin dla ŭdziełu ŭ śledčych dziejańniach zaprašali zamiežnych śpiecyjalistaŭ u śfiery pavodzin. Ź jakich krain, jon nie ŭdakładniaŭ: maŭlaŭ, tyja sami prasili, kab hetaja infarmacyja nie raspaŭsiudžvałasia.
Pavodle Ivana Vyhoŭskaha, zamiežnyja śpiecyjalisty musili skłaści psichałahičny partret Vitala Šyšova, acharaktaryzavać jaho stan i praanalizavać pakazańni, jakija davali śviedki na dopytach.
Imavierna, mienavita hetaje kansultacyjnaje zaklučeńnie i mieli na ŭvazie ŭ Kijeŭskaj haradskoj prakuratury, kali skazali, što čakajuć abahulnienaha adkazu ad zamiežnych śpiecyjalistaŭ. Jaho pakul nie atrymali.
Tady ž Ivan Vyhoŭski paviedamiŭ, što śledstva najpierš razhladaje viersiju samahubstva, ale nie vyklučaje varyjantu, što Šyšovu «dapamahli».
Vyniki niezaležnaha rasśledavańnia apublikavać nie paśpieli
Praź niekalki dzion paśla hibieli Vitala Šyšova kiraŭnik adździeła rasśledavańniaŭ mižnarodnaj hrupy Bellingcat Chrysta Hrozieŭ zajaviŭ, što hrupa praviadzie svajo rasśledavańnie. Jaho vyniki źbiralisia apublikavać na pačatku 2022 hoda, ale taksama hetaha nie adbyłosia, bo Rasija ŭvarvałasia va Ukrainu i pačałasia poŭnamaštabnaja vajna.
Uziacca za niezaležnaje rasśledavańnie ŭ Bellingcat vyrašyli paśla taho, jak zaŭvažyli ŭ Kijevie siarod emihrantaŭ ź Biełarusi niekatorych ludziej, jakija prachodzili pa inšych ichnych prajektach i byli źviazanyja ź Fiederalnaj słužbaj biaśpieki Rasii.
«Pakolki my hetych ludziej bačyli ŭ inšych rolach… Adny i tyja ž ludzi, jakija źjaŭlalisia ŭ kryminalnych hrupach, potym źjaŭlalisia jak ekśpierty na telebačańni, u Biełarusi jak siabry adnych z samych aktyŭnych apazicyjnych hrup, a potym — u Kijevie siarod emihrantaŭ ź Biełarusi. My praviarajem ciapier pierasiačeńnie, mahčyma, hetych ludziej, jakija źviazanyja z FSB», — raskazvaŭ Chrysta Hrozieŭ u intervju ŭkrainskim žurnalistam.
Tajamničaja śmierć Šyšova
Adzin z zasnavalnikaŭ «Biełaruskaha doma va Ukrainie» Vital Šyšoŭ prapaŭ ranicaj 2 žniŭnia ŭ Kijevie, kudy pierabraŭsia ź Biełarusi ŭvosień 2020 hoda. Pavodle siabroŭ, ranicaj jon jak zvyčajna pajšoŭ na prabiežku, ale nie viarnuŭsia.
Šyšoŭ byŭ administrataram telehram-kanała «Biełaruski dom va Ukrainie», taksama administravaŭ sajt arhanizacyi. Jaho paplečniki śćviardžali, što jon rychtavaŭ u Kijevie akcyi, zvaroty, zdymaŭ i mantavaŭ videa z akcyj. Dapamahaŭ uciekačam ź Biełarusi charčami i rečami. Pracavaŭ prahramistam-fryłansieram, a ŭ volny ad pracy i biełaruskaj spravy čas zajmaŭsia sportam.
Treciaha žniŭnia 2021-ha jaho znajšli paviešanym u Śviatošynskim parku Kijeva niepadalok ad doma, dzie jon žyŭ. Na cieła natrapili pradstaŭniki «Biełaruskaha doma va Ukrainie», jakija ranicaj adnavili pošuki. Na tvary Šyšova byli ślady źbićcia.
Pobač ź ciełam znajšli telefon Šyšova. Na hubie, kaleniach i hrudziach Vitala byli siniaki, charakternyja, jak śćviardžali ŭ palicyi, dla adnarazovaha padzieńnia. Pad drevam znajšli try pni vyšynioj 60, 50 i 50 santymietraŭ. Palicyjanty źviarnuli ŭvahu na nieadpaviednaść rostu zahinułaha, vyšyni haliny, na jakoj visieła cieła, i daŭžyni viaroŭki, što davała im padstavu sumniavacca ŭ suicydzie.
Praz paŭhoda paśla hibieli Vitala Šyšova bolšaść jaho paplečnikaŭ, jakich nieadnarazova dapytvali śledčyja, zjechali z Ukrainy ŭ Polšču.