Hety fatohraf zdymaŭ Płošču Pieramien (i nie tolki). Voś 10 jaho zdymkaŭ i ich historyi
Jaŭhien Atciecki — fatohraf i były žychar pratesnaj Płoščy Pieramien u Minsku. Na svaich zdymkach jon fiksavaŭ historyju svajho znakamitaha dvara, minskich maršaŭ i ŭsioj krainy. Jaŭhien pakazaŭ svaje samyja jarkija kadry i raspavioŭ, što za imi staić.
18.07.2022 / 13:12
Usie fota: Jaŭhien Atciecki
Zaraz Jaŭhien rychtuje da druku knihu, pryśviečanuju Płoščy Pieramien. Tam budzie 70 fatazdymkaŭ, źviazanych z dvarom, i 13 asabistych historyj pa-biełarusku i pa-anhlijsku. Kniha płanujuć vydać u žniŭni 2022 hoda, padtrymać prajekt i zamović sabie asobnik možna pa spasyłcy.
Razam ź Jaŭhienam my adabrali 10 vyraznych zdymkaŭ jaho aŭtarstva. Bolšaść ź ich — z Płoščy Pieramien, dzie jon sam žyŭ, ale my nie abyšli ŭvahaj i inšyja jarkija kadry dy prajekty fatohrafa.
«U 2014 hodzie ŭpieršyniu ŭ historyi Biełaruś prymała čempijanat śvietu pa chakiei. Horad pačali rychtavać da imprezy za niekalki miesiacaŭ: źjaŭlalisia płakaty, to tut, to tam možna było zaŭvažyć zubrania, simvał čempijanatu, jakoha ŭ narodzie achryścili Valeraj.
Ja dobra pamiataju atmaśfieru čempijanatu — vielizarnaja kolkaść rasijskich i čyrvona-zialonych ściahoŭ, reki ałkaholu i pjanyja bratańni. Za kadram zastalisia previentyŭnyja aryšty, jakimi zvyčajna ŭ Biełarusi supravadžajecca padrychtoŭka da takich mierapryjemstvaŭ.
Hety zdymak dla mianie raskazvaje pra advarotny bok śviata, pra toje, što za pryhožym fasadam jość ceły kompleks unutranych prablem».
«U 2017 hodzie ja pačaŭ zdymać historyju pra pank-hurt Messed Up z Hrodna. Messed Up — heta Liza, Kacia, Maša i Naścia. Dziaŭčynki sabrali hurt u 2015-m, tady im było ad 15 da 17 hadoŭ, i mnie było cikava, jak pank-kultura ŭpłyvaje na farmavańnie ich kaštoŭnaściaŭ.
Ja pačaŭ padarožničać z hurtom i zdymać žyćcio jaho ŭdzielnic. Letam 2017-ha my trojčy źjeździli ŭ Polšču, a zimoj ja vybraŭsia na kancert u Baranavičy. Heta było mierapryjemstva ŭ znakamitym u vuzkich kołach kłubie «Šakaład»: spačatku pank-kancert, a paśla — dyskateka.
Na zdymku ŭdzielnicy hurta Messed Up i ich siabry viartajucca ŭ kłub paśla pachodu ŭ kramu pa ałkahol. Pa darozie ja začapiŭsia vokam za navakolny krajavid. Mnie padałosia, jon dobra pieradaje adčuvańnie Baranavičaŭ u śniežni, i tamu ja zrabiŭ hetuju fatahrafiju».
«U 2020-m Biełaruś niečakana ŭzarvałasia ad palityčnaj aktyŭnaści. Jak fatohraf i hramadzianin, ja nie moh zastavacca ŭbaku ad usiaho hetaha, tamu vyjšaŭ na vulicu i pačaŭ šukać temu. Adnoj sa źjaŭ, za jakuju ja začapiŭsia, stali čerhi.
Z-za śpiecyfičnaści biełaruskaha zakanadaŭstva i asabliva jaho adnabokich traktovak sudom u biełarusaŭ praktyčna nie zastałosia zakonnych sposabaŭ prajavić svaju pazicyju i salidarnaść. Ale ludzi znajšli vyjście. Kab padtrymać biznesy, jakija pa palityčnych matyvach atakuje dziaržava, kab padać skarhu ŭ CVK, prahałasavać na vybarach — dla ŭsich hetych metaŭ ludzi vystrojvalisia ŭ čerhi.
Ja chacieŭ pakazać na zdymkach adnačasova źjavu i miesca, tamu vykarystoŭvaŭ ahulny płan. Časta na maich fatahrafijach čerhaŭ možna pabačyć budynki, jakija źjaŭlajucca spadčynaj savieckaj epochi. Jany, napeŭna, pamiatajuć inšyja čerhi, ludzi ŭ jakich stajali zusim ź inšych matyvaŭ.
Na fota čarha ŭ kramu Symbal.by, jakuju paśla šmatlikich pravierak pryjšłosia zakryć. 23 červienia 2020 hoda na čarhu napaŭ AMAP».
«Jak i historyja pra Messed Up, heta fatahrafija pra maładość. Hety siužet nahadaŭ mnie film Biertałučy «Letucieńniki»: na fonie revalucyjnaha ŭsplosku ŭ Paryžy 1968-ha hieroi paznajuć siabie i svaju seksualnaść. Dźvie vielmi emacyjnyja padziei adbyvajucca adnačasova, što maksimalna zaradžaje scenu.
Hety zdymak ja zrabiŭ 23 žniŭnia 2020 hodu. Tady niadzielny marš upieršyniu rušyŭ u bok Pałaca Niezaležnaści na praśpiekcie Pieramožcaŭ».
«Heta hałoŭnaja fatahrafija majho prajekta «Płošča Pieramien». Hladač pieranosicca ŭ cichi žnivieński viečar: śviecić sonca, dzieci katajucca na karusieli, na łavačcy razmaŭlajuć ludzi. Mienš jak praz try miesiacy tut zdarycca trahiedyja: prosta z hetaha dvara vykraduć našaha susieda Ramana Bandarenku. Paśla źbićcia jon trapić u balnicu i ad atrymanych traŭm pamre. Voś tak hetaje miesca pieražyvie hałoŭnuju svaju transfarmacyju, a dziciačaja placoŭka pieratvorycca ŭ miemaryjał pamiaci.
Fota zroblena 31 žniŭnia 2020. Tady my jašče nie viedali, jakija vyprabavańni nas čakajuć».
«Murał z dydžejami staŭ hałoŭnym simvałam Płoščy pieramien. Ułady ŭsimi siłami sprabavali źniščyć vyjavu, ale jana ŭvieś čas źjaŭlałasia znoŭ. Dziakujučy susiedziam ja zmoh sabrać i zafiksavać usie źmieny murała — ich akazałasia krychu bolš za 20.
Zusim niadaŭna ŭ Minsku byŭ źniščany murał Mici Piślaka, a taksama savieckaja mazaika na adnoj sa škoł horada. Estetyčnyja pieravahi i, padobna, žyćciovyja pierakanańni čynoŭnikaŭ, jakija ździajśniajuć takija ŭčynki, možna apisać cytataj adnaho ź ich: «Budzie prosta zvyčajnaja ścienka, akuratnieńkaja, šeraja».
Na fatahrafii žychary Płoščy pieramien admyvajuć murał paśla čarhovaha zafarboŭvańnia. Bolšaści žycharoŭ dvara padabałasia heta vyjava, ale ŭłady tradycyjna nie ličylisia ź mierkavańniem ludziej».
«U vieraśni 2020 hoda baraćba ŭ dvary viałasia ŭ asnoŭnym za murał i za stužki na płocie. Susiedzi paviedamlali, kali na dvor napadali, što dazvalała ludziam dastatkova chutka źbiracca. Mianie, jak žychara Płoščy Pieramien, mocna aburali takija ataki.
Vypadak na fota zdaryŭsia 9 vieraśnia 2020 hoda. Kali ja pabačyŭ čarhovuju ataku, schapiŭ fotaaparat i vybieh na dvor. Zrabiŭ paru zdymkaŭ i paśla hetaha zahavaryŭ z mužčynami, što zrezali stužki: «Navošta vy heta rabicie? Vy nie abaviazanyja ich zrazać. Žycharam dvara padabajucca stužki, nie čapajcie ich».
I što vy dumajecie? Mužčyny pakidali nažnicy i pakiety i prosta pajšli, časam zdarałasia i takoje.
Čamu vykarystanyja stužki mienavita takich koleraŭ? Heta adsyłka da pracy Ceślera, dzie da BČB-ściaha dadadzienaja nievialikaja zialonaja pałoska, da taho ž hetaje fota jašče z taho pieryjadu, kali ludzi vieryli ŭ abodva ściahi. Krychu paźniej ułady zrabili ŭsio, kab čyrvona-zialony ściah pačaŭ asacyjavacca vyklučna z teroram».
«Na hetaj fatahrafii scena zatrymańnia Ściapana Łatypava. Hetaja historyja adbyłasia 15 vieraśnia 2020 hoda, kali Ściapan zasłaniŭ saboj ścianu z murałam i nie davaŭ jaho źniščyć. Jon źviartaŭsia da ludziej u milicejskaj formie i prasiŭ ich nazvać siabie i pakazać dakumienty, što jany i abaviazanyja zrabić pierad tym, jak rabić jakija-niebudź dziejańni.
Tyja mužčyny chacia i byli ŭ formie, ale ŭsie jany chavali tvary, u niekatorych ź ich byli schavanyja navat pahony. Adkul nam było viedać, što heta sapraŭdy milicyja?
Adnojčy ŭ dvary ja razhavaryŭsia z chłopcam hadoŭ 10. Jon pakazaŭ mnie našyŭki AMAPa i milicyi, jakija my zvyčajna bačym na formie supracoŭnikaŭ. «Jany kaštujuć 2 rubli», — paviedamiŭ tady mnie juny susied. Dyk chto byli tyja ludzi ŭ maskach, z hazavymi bałončykami i dubinkami? Niaŭžo tak pavinien siabie pavodzić supracoŭnik pravaachoŭnych orhanaŭ?»
«12 listapada ludzi daviedalisia, što Raman Bandarenka, vykradzieny i źbity napiaredadni, pamior, nie prychodziačy ŭ prytomnaść. Na praciahu pary hadzin dvor całkam zapoŭniŭsia ludźmi. Jany nieśli kvietki, śviečki i łampady, usie susiednija vulicy spynilisia ad aŭtamabilnych zatoraŭ. Sihnały kłaksonaŭ u znak salidarnaści z chłopcam nie ścichali da poźniaj nočy.
Zdymak zrobleny z ahulnaha bałkona doma 52 pa vulicy Čarviakova. Dziakujučy padtrymcy susiedziaŭ ja mieŭ paroli ad vialikaj kolkaści dźviarej na našym rajonie, što dazvalała znachodzić lepšyja rakursy. U hetym vypadku mnie patrebna było pakazać maštab, ja pajechaŭ na 19 pavierch i zrabiŭ hety zdymak».
«Heta partret žychara Płoščy Pieramien.
U pieršaj pałovie 2021 hoda ja sustrakaŭsia z susiedziami, źbiraŭ historyi dla budučaj knižki i rabiŭ ich partrety: adzin čorna-bieły i ŭ mascy i adzin kalarovy z adkrytym tvaram. Tady ja dumaŭ, što čb-fatahrafii pojduć na sajt, a kalarovyja — u knihu. Represiŭnaja mašyna ŭ Biełarusi tak i nie spyniłasia, ale čas kalarovych fatahrafij jašče pryjdzie.
Čałavieka na zdymku kličuć Vasil».