Доўгажыхары ў ясным розуме. Вось хто можа ведаць сакрэт барацьбы з хваробай Альцгеймера
Доўгажыхарства — загадкавая з’ява, і вучоныя даўно даследуюць сакрэты тых, хто ведае, як жыць шмат. Цяпер да гэтых сакрэтаў дадаўся яшчэ адзін: тыя, хто дажывае да ста гадоў, нейкім чынам пазбягаюць сімптомаў хваробы Альцгеймера, хаця і маюць у мазгу ўсе яе неўралагічныя прыкметы.
03.07.2022 / 17:37
Фота: pixabay.com
Даследчыкі мяркуюць, што такія людзі могуць быць ключом да перамогі над хваробай Альцгеймера. Цяпер група навукоўцаў з Германіі і Нідэрландаў спрабуе высветліць, што ж дапамагае ім не страціць ясны розум, і, магчыма, стварыць на аснове сваіх знаходак новае лячэнне ад дэменцыі, піша The Times.
Адна з такіх навукоўцаў — доктар Хен Хольстэге, неўролаг з Амстэрдамскага ўніверсітэта, якая за апошнія дзевяць гадоў вывучыла сотні доўгажыхароў, што знаходзяцца ў абсалютна цвярозым розуме.
Нядаўна даследчыца апублікавала працу, дзе распавяла пра назіранне на працягу 19 месяцаў за 340 галандцамі, якім больш за 100 гадоў. Хольстэге не здолела зафіксаваць у доўгажыхароў зніжэнне асноўных кагнітыўных здольнасцей, яна засведчыла толькі невялікае пагаршэнне памяці. Удзельнікі працы згадзіліся ахвяраваць свой мозг для даследаванняў пасля смерці, і ўскрыццё паказала, што шмат у каго з доўгажыхароў у мазгу прысутнічалі бляшкі і клубкі, якія з’яўляюцца выразнай прыкметай хваробы Альцгеймера.
Чаму ж тады гэтыя людзі былі пры памяці? Некаторыя навукоўцы лічаць, што іх выратавала звычка весці здаровы лад жыцця, іншыя звязваюць такі добры стан розуму з генамі.
Хвароба Альцгеймера характарызуецца назапашваннем у мазгу анамальных бялкоў, і вучоныя мяркуюць, што гены доўгажыхароў могуць абараняць іх ад празмернай рэакцыі імунітэту на гэтыя бялкі. Часта, як разумеюць навукоўцы, неўралагічныя пашкоджанні пры хваробе Альцгеймера выкліканыя занадта моцнай рэакцыяй імунітэту на спецыфічныя бялкі. Праз такую рэакцыю ўзнікае моцнае хранічнае запаленне, якое забівае жыццёва важныя клеткі мозга.
Акрамя гэтага, ёсць меркаванне, што ў мазгу стагадовых ўтвараюцца менш таксічныя амілоідныя бляшкі, чым у мазгу маладзейшых людзей, якія маюць хваробу Альцгеймера. Хен Хольстэге цяпер даследуе гены доўгажыхароў, каб зразумець, ці могуць яны стаць ключом да стварэння рэвалюцыйнага лячэння дэменцыі.
Але ж не ўсе вераць у сілу генаў. Тара Спайрз-Джонс, даследчыца неўрадэгенерацыі з Інстытута вывучэння дэменцыі ва ўніверсітэце Эдынбурга, лічыць, што ад хваробы Альцгеймера лепш за ўсё ратуе інтэлектуальная ўстойлівасць. Гэтае паняцце ўключае ў сябе адукацыю, пастаянную нагрузку для мозга і рэгулярныя фізічныя практыкаванні. У выніку, як лічыць Спайрз-Джонс, чалавек будуе ў мазгу больш сінаптычных сувязей і лепшую нейронную сетку, што можа дапамагчы яму даўжэй захоўваць інтэлектуальныя здольнасці.