Чаго хоча Расія і якім будзе вялікае ўварванне РФ ва Украіну. Апублікаваныя сцэнары
У Крамля ёсць некалькі варыянтаў уварвання ва Украіну па паўночным, цэнтральным і паўднёвым напрамках. Аднак захоп і акупацыя Украіны Расеяй будзе няпростай задачай, на якую паўплываюць умовы надвор'я, гарадскія баі, арганізацыя камандавання і кіравання, лагістыка, а таксама баявы дух расейскіх войскаў і ўкраінскага насельніцтва. Цэнтр стратэгічных і міжнародных даследаванняў (CSIS) апублікаваў аналітычны матэрыял, прысвечаны магчымаму ўварванню Расіі ва Украіну.
19.01.2022 / 18:26
Прэзідэнт Расеі Уладзімір Пуцін працягвае нарошчваць вайсковую прысутнасць паблізу расейска-ўкраінскай мяжы.
Расея размясціла наступальныя сістэмы ўзбраення на адлегласці ўдару ад Украіны. Сярод гэтых сістэм — танкі, самаходныя гаўбіцы, баявыя машыны пяхоты,рэактыўныя сістэмы залпавага агню, балістычныя ракеты малой далёкасці «Іскандэр» і артылерыя.
Пуцін падмацаваў гэтае нарошчванне ўзбраенняў заявамі аб тым, што Украіна гістарычна з'яўляецца часткай Расеі і што Кіеў павінен вярнуцца ў склад Расеі.
Палітычныя мэты Расеі: для чаго трэба ўварванне ў Украіну
Крэмль хоча таго, аб чым заяўляе: спынення і згортвання пашырэння НАТА, выдалення амерыканскай ядзернай зброі з Еўропы і стварэння расійскай сферы ўплыву. Аднак Пуцін можа пагадзіцца і на меншае.
Галоўная мэта Крамля — гарантыя, што Беларусь, Украіна і Грузія ніколі не будуць належаць ні да якога іншага вайсковага або эканамічнага блоку, акрамя кантраляваных Масквой, і што Расея будзе вярхоўным арбітрам замежнай палітыкі і палітыкі бяспекі ўсіх трох дзяржаў.
Масква сцвярджае, што без такіх гарантый яна будзе вымушаная выкарыстоўваць ваенную сілу для абароны сваіх інтарэсаў і бяспекі.
Ваенныя варыянты, якія разглядае Расія
Зыходзячы з гэтых палітычных мэтаў, у Крамля ёсць як мінімум шэсць магчымых вайсковых варыянтаў:
- Перадыслакаваць частку сваіх сухапутных войскаў далей ад украінскай мяжы — прынамсі часова — у выпадку паспяховых перамоваў, але працягваць аказваць дапамогу прарасейскім баевікам ва ўсходняй Украіне.
- Адправіць рэгулярныя расейскія войскі ў сепаратысцкія Данецкую і Луганскую вобласці ў якасці «міратворцаў» і адмовіцца выводзіць іх да таго часу, пакуль мірныя перамовы не скончацца поспехам і Кіеў не пагодзіцца выканаць Менскія пагадненні.
- Захапіць украінскую тэрыторыю на ўсход ад Дняпра, каб выкарыстоўваць яе ў якасці разменнай манеты або цалкам ўключыць гэтую новую тэрыторыю ў склад Расійскай Федэрацыі. Гэты варыянт прадстаўлены на малюнку 2а.
- Захапіць украінскую тэрыторыю да ракі Днепр, а таксама пояс, які вядзе да Адэсы і злучае расейскую тэрыторыю з сепаратысцкай Прыднястроўскай Рэспублікай і адразае Украіне доступ да Чорнага мора. Крэмль уключыць гэтыя новыя землі ў склад Расеі і забяспечыць эканамічную нежыццяздольнасць парэшткаў украінскай дзяржавы.
- Захапіць толькі пояс паміж Расеяй і Прыднястроўем (уключаючы Марыупаль, Херсон і Адэсу), каб забяспечыць Крым прэснай вадой і заблакаваць доступ Украіны да мора, пазбегнуўшы пры гэтым буйных баёў за Кіеў і Харкаў. Гэты варыянт прадстаўлены на малюнку 2b.
- Захапіць усю Украіну і разам з Беларуссю аб'явіць аб стварэнні новага трохбаковага славянскага саюза велікаросаў, маларосаў і беларусаў. Гэты варыянт прадугледжвае правядзенне аперацый, першая фаза якіх прадстаўлена на малюнку 2a, а другая — на малюнку 2c.
З гэтых шасці варыянтаў першыя два з найменшай верагоднасцю пацягнуць за сабой значныя міжнародныя санкцыі, але наўрад ці прывядуць да прарыву па пытаннях НАТА або па Мінскіх пагадненнях з-за свайго гвалтоўнага характару. Усе астатнія варыянты цягнуць за сабой сур'ёзныя міжнародныя санкцыі і эканамічныя цяжкасці і будуць контрпрадуктыўныя для дасягнення мэты паслаблення НАТА або адмовы ЗША ад абавязацельстваў па забеспячэнні еўрапейскай бяспекі.
Варыянты з трэцяга па шосты могуць дасягнуць іншай мэты — знішчэння незалежнай Украіны, эвалюцыя якой у бок ліберальнай дэмакратычнай дзяржавы стала асноўнай крыніцай рознагалоссяў сярод крамлёўскіх эліт.
У трэцім варыянце Расея будзе кантраляваць значную частку тэрыторыі Украіны, але пры гэтым пакіне яе эканамічна жыццяздольнай дзяржавай.
Чацвёрты варыянт пакідае толькі аграрны каркас Украіны, але выключае акупацыю яе найбольш нацыяналістычных рэгіёнаў.
Пяты варыянт пакідае вялікую частку Украіны свабоднай, але пры гэтым абмяжоўвае яе доступ да мора і нясе меншыя акупацыйныя выдаткі.
Варыянты чатыры і пяць — захоп пояса ад Ціраспаля да Марыупаля — ускладняюцца тым, што няма асаблівасцяў ландшафту, рэк або горных хрыбтоў, якія вядуць з усходу на захад, якія маглі б служыць натуральнай лініяй размежавання для гэтай акупаванай тэрыторыі. Новая мяжа пройдзе па незлічоных палях і лясах, і яе будзе цяжка абараняць.
Шосты варыянт азначае акупацыю ўсёй краіны і развязанне праблемы асіміляцыі 41-мільённага насельніцтва, якое можа актыўна і пасіўна супраціўляцца акупацыі цягам многіх гадоў. Для кантролю над насельніцтвам і аховы новых межаў з краінамі НАТА спатрэбяцца акупацыйныя сілы значнай колькасці. Украінцаў на любой з акупаваных тэрыторый можа чакаць гвалтоўная русіфікацыя, якую народ перажыў пры такіх кіраўніках, як Кацярына Вялікая, Аляксандр II, Сталін і Брэжнеў.
Магчымыя шляхі ўварвання Расіі ў Украіну
Уварванне РФ ва Украіну: Паўночны маршрут
Расея можа прасоўвацца да Кіева па двух маршрутах. Першы — 240 км па дарозе праз расійскія Новыя Юркавічы на Чарнігаў і Кіеў. Другі маршрут — 320 км праз Траябортнае ў Расіі на Канатоп, Нежын і Кіеў. Калі Менск пагодзіцца на выкарыстанне сваіх аўтамабільных і чыгуначных сетак, расейскае войска зможа абысці ўкраінскія абарончыя збудаванні вакол Кіева і падысці да іх з тылу па 240-кіламетровай восі ад Мазыра ў Беларусі на Карасцень і Кіеў.
Уварванне РФ ва Украіну: Цэнтральны маршрут
Расея можа прасоўвацца на захад па трох маршрутах. Першы можа ўключаць 320-кіламетровую вось, якая праходзіць праз Белгарад, Харкаў, Палтаву і, нарэшце, Крэменчук. Другі маршрут можа ўключаць 225-кіламетровую вось праз Данецк на Запарожжа; магчымы таксама маршрут з Данецка на Дняпро. Трэці шлях — прасоўванне расійскіх войскаў уздоўж узбярэжжа ў кірунку Марыупаля, Бярдзянска і Перакопскага перашыйка, які злучае Крым з Украінай.
Уварванне РФ ва Украіну: Паўднёвы маршрут
Расея можа пайсці праз Перакопскі перашыек, каб захапіць Херсон і атрымаць крыніцу прэснай вады для Крыма, і адначасова прасоўвацца да Мелітопаля, каб злучыцца з расейскімі сіламі, якія рухаюцца ўздоўж узбярэжжа Азоўскага мора. Калі б Расея паспрабавала ажыццявіць пяты варыянт, то менавіта гэта стала б галоўнай атакай у спалучэнні з надыходам уздоўж узбярэжжа ў напрамку Марыупаля і Бярдзянска. Але гэты маршрут найцяжэйшы з пункту гледжання лагістыкі з-за адсутнасці чыгункі ўздоўж ўзбярэжжа Азоўскага мора і асноўнай восі прасоўвання.
Калі ў задачы Расеі ўваходзіць пазбаўленне Украіны доступу да мора, ёй давядзецца захапіць Адэсу.
Некаторыя прагназуюць, што гэта будзе зроблена з дапамогай высадкі каля Адэсы амфібійных і паветрана-дэсантных сіл, якія злучацца з механізаванымі сіламі, якія будуць надыходзіць з усходу. Калі Расія мае намер заваяваць усю краіну, яе войскам прыйдзецца захапіць Адэсу (партовыя збудаванні якой палегчаць расійскую лагістыку), а таксама перасекчы раку Днепр у некалькіх месцах, каб прайсці з баямі яшчэ 570—1200 кіламетраў на захад і заняць усю Украіну да межаў з Польшчай, Славакіяй, Венгрыяй, Румыніяй і Малдовай.
Калі ўварванне ва Украіну адбудзецца: перспектывы поспеху расейскіх войскаў
Расейскія ўзброеныя сілы пераўзыходзяць украінскія ў паветры і на зямлі, Расея набыла вялікі досвед правядзення агульнавайсковых аперацый у Сірыі, а мясцовасць спрыяе наступальным дзеянням механізаваных злучэнняў. Аднак праўдзівы разлік ваеннага поспеху можа быць зроблены толькі пасля пачатку сутыкнення Узброеных сіл. Акрамя таго, ёсць некалькі нематэрыяльных фактараў, такіх як надвор'е, гарадскія баі, камандаванне і кіраванне, лагістыка і мараль, якія могуць адыграць значную ролю на пачатковых этапах вайны.
Што агульнага ў Расіі-2022 і СССР напярэдадні ўварвання ў Афганістан
Цяперашняя сітуацыя да жудасці нагадвае рашэнне СССР аб уварванні ў Афганістан у 1979 годзе. Тады невялікая група ў Палітбюро прыняла рашэнне самастойна, грунтуючыся на памылковых разведданых, няправільным разуменні міжнароднай абстаноўкі, празмерна аптымістычных сцэнарах поспеху і слабым разуменні міжнародных палітычных і эканамічных выдаткаў, з якімі яны сутыкнуцца.
Разлік суадносінаў рызыкі і выгады ад дасягнення Расеяй сваіх палітычных мэтаў павінен стрымаць яе ад уварвання. Найлепшым варыянтам было б працягваць бразгаць шаблямі, весці дыпламатычныя перамовы і дапамагаць прарасейскім паўстанцам ва ўсходняй Украіне, але ўстрымацца ад паўнавартаснага ўварвання. Аднак прэзідэнт Пуцін выставіў гучныя патрабаванні і пагрозы, ад якіх будзе вельмі цяжка адступіць.
Калі пралікі, эмоцыі і дрэннае кіраванне крызісам возьмуць верх над рацыянальнымі разлікамі і прывядуць да канвенцыйнай вайны, міжнародная абстаноўка радыкальна зменіцца.