Chto takaja Volha Karač, jakaja choča padsiadzieć Cichanoŭskuju?
Apošnija niekalki miesiacaŭ Volha Karač viadzie vielmi ahresiŭnuju rytoryku — jaje šmat, jana rezkaja, viadzie papularny jutub i šmat krytykuje nabližanych da Śviatłany Cichanoŭskaj. U čym fienomien Karač i čaho jana damahajecca? Pasprabavali adkazać na hetyja pytańni ŭ našym materyjale.
13.03.2021 / 11:55
Volha Karač. Fota «Naš dom».
Pry padrychtoŭcy artykuła my parazmaŭlali z mnohimi znajomymi Volhi. Adny sutykalisia ź joj u Viciebsku, inšyja — pa pracy ŭ «Našym domie», trecija paznajomilisia tolki ciapier. Usie pahadžajucca, što heta dastatkova niezvyčajnaja asoba. Niezrazumiełyja tolki mety — nakolki jany kanstruktyŭnyja i ci niasuć za saboj realnaje žadańnie źmien.
«Siomaja hrań»
Volha Karač naradziłasia ŭ 1979 hodzie ŭ Viciebsku ŭ rabočaj siamji. Hetaj staronkaj bijahrafii jana zaŭsiody hanaryłasia. Prykładna jak i tym, što słuchaje rasijski šanson. Skončyła škołu z załatym miedalom, a Viciebski pieduniviersitet — z čyrvonym dypłomam. Pa adukacyi nastaŭnica ruskaj movy i litaratury.
U błandzinku Karač pierafarbavałasia, kab razburać stereatypy pra ich. Fota «Naš dom».
Kaliści maryła stać piśmieńnicaj, chacieła napisać iraničny detektyŭ pra apazicyjnaje zmahańnie. Drukavalisia nievialikija apaviadańni i vieršy. Jašče budučy studentkaj zasnavała litaraturnuju arhanizacyju «Siomaja hrań».
Faktyčna na toj momant, u kancy 90-ych, byli dva centry aktyŭnaha moładzievaha žyćcia Viciebska — heta «Siomaja hrań» i Centr moładzievych inicyjatyŭ «Kontur», jaki ŭznačalvaŭ Juraś Korban. Adnosiny ŭ Karač i Korbana nie nadta ładzilisia. Juraś zaŭždy stajaŭ na biełaruskich patryjatyčnych pazicyjach, vakoł Karač hurtavałasia ruskamoŭnaja moładź.
Juraś Korban tajamniča źniknie ŭ pačatku 2000-ch, pra jaho los pa siońnia niama nijakaj peŭnaści. A «Siomaja hrań» Karač faktyčna pierarasła ŭ viciebskuju filiju «Zubra», jakuju jana i ŭznačalvała.
U 25 hadoŭ stała deputatam harsavieta
U adroźnieńnie ad bolšaści «zubroŭ», jakija kancentravalisia vyklučna na vuličnaj aktyŭnaści, Volha bačyła siabie ŭ jakaści palityka. U 2004 hodzie jana vyjhrała vybary ŭ Viciebski harsaviet. Jaje kankurentami byli hałoŭny doktar palikliniki i kiraŭnik ŽESa, ale pieramahła Karač — na toj momant 25-hadovaja nastaŭnica.
Karač kazała, što praca ŭ harsaviecie navučyła jaje hladzieć na mnohija rečy pa-inšamu. Naprykład, što nie ŭsio zaŭsiody zaležyć ad čynoŭnikaŭ, kali davodzicca pracavać z pustym biudžetam.
U listach da jaje čaściakom pisali prośby rasstralać taho ci inšaha čałavieka. «Spačatku da mianie stavilisia nie vielmi surjozna: dziaŭčynka niejkaja 40-ha pamieru, ja nie mahu prostaj masaj prymusić ich da siabie prysłuchoŭvacca. Ale paśla taho, jak niekalki razoŭ vystupiła, mianie pačali pavažać».
Muž, dzieci
Volha Karač užo amal 20 hadoŭ zamužam za viciebskim žurnalistam Aleham Barščeŭskim, plamieńnikam viadomaha pierakładčyka Lavona Barščeŭskaha. Jany kaliści razam rabili litaraturny časopis, a potym pabralisia. Cikava, što śviedkam na viasielli byŭ Pavieł Sieviaryniec — siabra dziacinstva Aleha.
Volha Karač i Aleh Barščeŭski ź pieršyncam Śviatasłavam.
U pary dvoje dziaciej — Śviatasłaŭ i Maryja. Syn naradziŭsia ŭ 2014 hodzie va Ukrainie padčas Jeŭramajdana. Dobryja znajomyja Karač kažuć, što nivodnaha dnia nie pamiatajuć jaje ciažarnaj. Adnak sama Volha kaža, što nie źviartałasia da surahatnaha maciarynstva.
Vychavańniem dziaciej u asnoŭnym zajmajucca baćki Volhi. Sama Karač pryznavałasia, što nie ŭmieje hatavać, a voś jaje mama — kuchar z 35-hadovym stažam.
U Volhi chvaroba Biechcierava (ciažkaja chvaroba chrybta), sama jana kazała, što byŭ pieryjad, kali amal nie mahła chadzić. «Ja straciła nadzieju, lažała i ničoha nie chacieła. I voś moj muž padychodzić da mianie i kaža: «Volha, u ciabie samy kiepski charaktar z usich ludziej, kaho ja viedaju. I ja nie vieru, što z takim charaktaram ty zmožaš uziać i źmirycca».
Žyćcio ŭ Vilni
Užo amal dziesiacihodździe Karač žyvie ŭ Vilni. Doŭhi čas jana ŭvohule nie pryjazdžała ŭ Biełaruś, tłumačyła heta pytańniami biaśpieki paśla taho, jak u Frunzienskim RUUS Minska joj fizičnaj raspravaj i hvałtam pahražaŭ milicyjant Dzinas Linkus. Hetaja historyja ŭ svoj čas mieła vialiki rezanans.
Spačatku jaje ofis u Vilni znachodziŭsia ŭ nievialičkim pakoi la aŭtabazy na vulicy Navahrudskaj. Tyja, chto pryjazdžaŭ da Volhi pa spravach, spynialisia na noč tut ža, u internacie dla kiroŭcaŭ. Kažuć, heta było jašče toje śpiecyfičnaje miesca.
Potym Karač źniała pad ofis i žyllo vialiki katedž na vulicy Kamiali. Jana tłumačyła patrebu ŭ takim vialikim pamiaškańni tym, što katedž vykarystoŭvaŭsia jak hatel dla jaje prychilnikaŭ. Ludzi spali tam na nadzimanych matracach.
U stalicu Litvy z časam pierajechała ŭsia siamja Karačoŭ i Barščeŭskich, u tym liku i baćki Volhi. Ciapier u vałodańni siamji jość svaja majomaść u litoŭskaj stalicy.
«Naš dom»
Hałoŭnym miescam dziejnaści Karač stała inicyjatyva «Naš dom», jakaja zajmałasia łakalnymi prajektami: hramadski transpart, palikliniki, padjezdy, parkoŭki. Aktyvam arhanizacyi byli jak piensijaniery nakštałt Valeryja Ščukina i stalinista Mikałaja Pietrušenki, tak i moładź, što prychodziła z AHP i inšych arhanizacyj. Tak, praz ščylnyja kantakty z Karač prajšoŭ, naprykład, ciapierašni kiraŭnik «Alternatyvy», palitviazień Aleh Korban.
«Mahli inicyjavać zbor podpisaŭ za pryborku mohiłak, za heta jana płaciła 200 dalaraŭ na miesiac», — raskazvaje były aktyvist «Našaha doma».
Inšy siabra kampanii kaža, što hrošy byli dastatkova niakiepskimi, navat vyšejšymi za siarednija ŭ pravincyi. Vypłočvalisia jany taksama dastatkova stabilna, zatrymak bolej za dva miesiacy amal nie byvała.
«Pracavać było nie toje kab lohka. Dzieści raz na miesiac my źbiralisia ŭ Minsku. I Volha pastajanna krytykavała staryja padychody ŭ pracy, ale nie mahła rastłumačyć, jak mienavita treba pracavać. Jana pastajanna była niezadavolenaja farmatam», — raskazvajuć jaje staryja znajomyja.
«Jaje lubimaj frazaj było toje, što «palityčnyja hrošy vielmi lohkija, a voś treciasiektarnyja — ciažkija». Volha raskazvała dziŭnuju historyju, jak dla niejkaha prajekta źbirała pad Viciebskam na žanočuju rybałku bolš za tysiaču žančyn. Surjozna?! Kaniečnie, nichto pra heta nie čuŭ».
Usie raskazvajuć, što Karač vielmi pilna stavicca da spravazdačnaści. «Kali jana addavała tabie hrošy i tam nie chapała dać joj rešty adzin lit, to nosišsia paśla pa ŭsioj Vilni, kab abmianiać i viarnuć nazad». «Kali jedzieš u kamandziroŭku ŭ luby horad, to čeki patrebnyja byli až da butelki z vadoj, jakuju nabyvaješ».
Karač i biełaruskamoŭnyja
U Volhi zaŭsiody byli nie samyja lepšyja adnosiny ź biełaruskaj movaj, chacia jana vałodaje joj i navat časam zdolnaja davać intervju. Adnojčy Karač zajaviła amal u stylistycy Alaksandra Łukašenki, što biełaruskaja mova «niedastatkova raźvitaja», bo ŭ joj, naprykład, niama słoŭ «unitaz» i «stajak».
U vyniku Karač vyrašyła, što «chamstva — heta admietnaja rysa biełaruskamoŭnych, u jakich niama arhumientaŭ, a tolki źniavahi i mat». Bolš za toje, Karač pryjšła da vysnovy, što siarod prychilnikaŭ Łukašenki biełaruskamoŭnych bolš, čym siarod astatnich hrup nasielnictva ŭ pracentnym vymiareńni.
Potym Karač raskazvała historyju, jak kolišni kiraŭnik viciebskaha BNF Vasil Šałuchin abiacaŭ babuli-piensijaniercy vyrazać kryž na iłbie, kali pryjdzie da ŭłady. Viadoma, što hetaja historyja nie paćvierdziłasia.
Karač i Rasija
Volha Karač nikoli nie chavała svaich prarasijskich pohladaŭ. Naprykład, na vybary 2015 hoda jana admoviłasia iści, bo kandydat ad «Našaha doma» nie byŭ padtrymany Maskvoj. Karač bačyć, što vyzvaleńnie ad Łukašenki moža pryjści tolki z Uschodu. Pry hetym usio ž adznačym, što jana nikoli nie pierachodziła miežaŭ nakont pytańniaŭ niezaležnaści krainy.
Pry hetym Karač aktyŭna supracoŭničała z samymi marhinalnymi i radykalnymi rasijskimi ŚMI, u tym liku «Rehnumam». Inšyja biełaruskija palityki rabić heta hidziacca, a voś dla Volhi toje było całkam naturalnym. Kali za kratami akazalisia aŭtary «Rehnuma» ŭ Biełarusi, to Karač była adzinaj u apazicyjnym asiarodździ, chto nazvaŭ hetych ludziej palitviaźniami.
Vakoł Volhi Karač doŭhi čas vichlaŭsia žurnalist-machlar Dzianis Łaŭnikievič, jaki navat prydumaŭ dla jaje vyznačeńnie «Kniahinia Volha». Łaŭnikievič braŭ u Karač kamientary amal u kožnym svaim artykule dla rasijskich ŚMI, u tych samych publikacyjach fihuravali i fejkavyja ekśpierty, jakich prydumaŭ žurnalist.
Dzianis Łaŭnikievič i Volha Karač.
Jutub
U sakaviku 2020 hoda Karač aficyjna pryznałasia, što pierajechała ŭ Vilniu na pastajannuju asnovu. Padčas vybaraŭ jana nijak nie nahadvała pra siabie, była niezaŭvažnaj asobaj u śpisie byłych palitykaŭ, jakija kaliści padavali nadziei.
Adnak situacyja imkliva pačała mianiacca ŭ postvybarčy pieryjad, asabliva ŭ apošnija miesiacy. Volha ciahnie koŭdru na siabie i hatovaja stać novym lidaram apazicyi zamiest Cichanoŭskaj.
Uvosień u jutub-kanał Karač byli ŭkinutyja niemałyja hrošy, jana pačała ŭłasnuju raskrutku. Robić strymy, dzie prostymi słovami havoryć pra padziei ŭ krainie, a taksama intervju z haściami.
Varta adznačyć, što talent i charyzma ŭ Karač sapraŭdy jość. Jana dobra traplaje ŭ aŭdytoryju ludziej «za 40», asabliva tych, što žyvuć u rehijonach. Faktyčna ŭ hetuju samuju kropku jašče hod tamu biŭ Siarhiej Cichanoŭski. Karač havoryć rezka, mietafaryčna, u jaje mocnyja zapaminalnyja vyrazy. Naprykład, heta jana ŭviała ŭ abarot vyrazy «siniepały» i «były» ŭ adnosinach Łukašenki. Inšym palitykam varta vučycca havaryć takoj prostaj movaj.
Roliki Karač zvyčajna nabirajuć bolš za 100 tysiač prahladaŭ. U kamientarach, jak praviła, ź joj tolki pahadžajucca. Sprava ŭ tym, što mnohija ŭžo zaŭvažyli: Karač nie hidzicca vykarystoŭvać u svajoj pracy rasijskuju fabryku trolaŭ. Mnohija takija troli nie nadta šyfrujucca, a pišuć pramym tekstam «Biełoruśsija».
Natalla Kalehava
Karač źviazvaje daŭniaje siabroŭstva ź litoŭskaj biznesmienkaj biełaruskaha pachodžańnia Natallaj Kalehavaj. Heta mienavita taja žančyna, jakaja trapiła ŭ pole zroku litoŭskich siłavikoŭ za nibyta machlarskija schiemy ŭ raźmiaščeńni biełaruskich mihrantaŭ u Litvie.
Mienavita z boku Kalehavaj ad vosieni išła vialikaja kolkaść krytyki ŭ bok štabu Cichanoŭskaj, a taksama fonda BYSOL. Daśviedčanyja ludzi raskazvajuć, što Kalehava pabudavała sabie imia na sumniŭnych schiemach vydačy dazvołaŭ na žycharstva hramadzianam Biełarusi ŭ Litvie praź psieŭdapradprymalnickija struktury, jakija jana rehistravała ŭ vialikaj kolkaści. Druhoj krynicaj dachodu była zdača žylla ŭ arendu.
Kalehava adrazu ŭspryniała ŭ štyki novyja palityčnyja ŭtvareńni, što znajšli prystanišča ŭ Vilni. «Sprava ŭ tym, što heta faktyčna staviła kropku na jaje biznesie». Paśla hetaha jana nie abminała mahčymaści ŭdaryć pa Cichanoŭskaj i jaje štabie niepasredna ci ŭskosna, usialak padryvajučy davier da hetaj struktury.
Raskazvajuć, što była situacyja, kali Kalehava prapanavała praź jaje struktury lehalizoŭvać hrošy, što išli na padtrymku represavanym. Pry hetym jana chacieła atrymlivać 10%. Zrazumieła, što ź joj supracoŭničać nie stali. Niekatorym ludziam (nie ŭsim), jakim Kalehava dapamahła źjechać u Litvu, jana prapanoŭvała źviartacca pa hrašovuju dapamohu ŭ BYSOL, paśla čaho płacić hrošy za arendu ŭžo niepasredna joj.
Paśla taho, jak Kalehava trapiła ŭ fokus rasśledavańnia litoŭskich siłavikoŭ i žurnalistaŭ, jana prycišyła dziejnaść, a voś na pieršy płan vyjšła jaje siabroŭka Karač.
Karač i Cichanoŭskaja
Admietna, što ŭ štab Cichanoŭskaj na pieršuju paru dla znajomstva i zaviadzieńnia supracy pryjazdžaŭ chto zaŭhodna: Łatuška, Prakopjeŭ i inšyja, ale nikoli nie było Karač, chacia jana taksama znachodzicca ŭ Vilni.
Ahresiŭnuju rytoryku Karač pačała vykarystoŭvać u studzieni hetaha hoda. Jana nakinułasia na daradcu Cichanoŭskaj Franka Viačorku za toje, što nie była zaprošanaja na sustreču apazicyjnych lidaraŭ u Trokach 25-26 studzienia. Heta pytańnie nibyta nie daje žyć Karač.
«Ja nazyvaju jaje dziejnaść «taktykaj šaŭrmy». Jak daśviedčany šaŭrmien zrazaje pa kavałačku miasa, hetak i Karač — metanakiravana patrochi sprabuje ŭnieści razład, dyskredytavać kahości, časam inšaskazalna, časam prama», — kaža surazmoŭca «NN».
Karač nie napadaje naŭprost na Cichanoŭskuju — bo taja maje zanadta vialiki aŭtarytet i karystajecca davieram biełaruskaha hramadstva, — ale nie spyniajecca rabić naskoki na atačeńnie lidarki apazicyi. Asabliva šmat dastajecca za jahonuju rabotu Franku Viačorku. Faktyčna, Karač usialak pakazvaje, što jaho kamanda ni na što nie zdatnaja, a voś jana sama mahła b pakazać, jak treba rabić.
Što tyčycca niepasredna Cichanoŭskaj, to i tut u hałovy prychilnikaŭ Volha zakładvaje dumku, što sama Śviatłana ničoha nie vyrašaje, što palityka — heta nie jaje sprava, faktyčna paŭtarajučy mantry łukašenkaŭskaj prapahandy.
Karač i Stryžak
Asabliva značny kanflikt u Volhi adbyvajecca sa strukturaj BYSOL. Karač nie praminaje mahčymaści krytykavać hetuju strukturu, choć časam heta nosić zusim aniekdatyčny charaktar. Naprykład, jana apaviadaje svaim prychilnikam, što kiraŭnik «Bajsoła» Andrej Stryžak rabiŭ usio mahčymaje, kab Michaił Žyźnieŭski paśmiarotna nie atrymaŭ zvańnia hieroja Ukrainy. Choć usio było dakładna naadvarot.
Vykarystoŭvajecca lubaja mahčymaść skampramietavać dziejnaść «Bajsoła». Niadaŭna byŭ vypadak, kali ŭ dapamozie było admoŭlena byłomu rabočamu BMZ Alehu Šaniuku, bo jon nie źjaŭlaŭsia fihurantam kryminalnaj spravy, ale vystaŭlaŭ siabie takim. Ciapier kryŭdy Šaniuka ŭsialak apubličvajuć Karač i jaje prychilniki.
Cikavaje dačynieńnie Karač i da pracy telehram-kanała «Štab Anoški», jaki bambiŭ Stryžaka i kampaniju. Mienavita ŭ Kalehavaj znajšła prytułak taja samaja byłaja žurnalistka «Sovietskoj Biełoruśsii» i sakratarka Stryžaka Śviatłana Hałuza, jakaja sprabavała vylić kampramat na «Bajsoł», tolki heta ničym nie skončyłasia.
Mety i srodki
«Jaje meta vidavočnaja — adsunuć Śviatłanu i stać adnaasobnym fiureram», — kažuć surazmoŭcy «Našaj Nivy». Karač hatovaja budavać kaalicyju z usimi, chto ź joj havoryć, a chto nie havoryć, jak Cichanoŭskaja, tych buduć mietadyčna dyskredytavać.
Na 8 sakavika na jutubie Volhi Karač anansavaŭsia strym ź lidarami apazicyi, u im uziali ŭdzieł Vieranika Capkała, Pavieł Łatuška, Ihar Makar i Vadzim Prakopjeŭ.
«Strym prajšoŭ zusim nie tak, jak płanavałasia. Nu realna ž, nie dziela taho, kab pavinšavać dziaŭčyn sa śviatam, jany źbiralisia. Ale spačatku saskočyŭ Capkała, niešta niaŭciamnaje pramoviŭ Łatuška, uražańnie, što scenar mianiaŭsia prosta padčas efiru. Cichanoŭskuju nichto nie klikaŭ pryniać udzieł, dyj jana i była ŭ hety čas u Šviejcaryi. Uražańnie, što takija strymy z udziełam inšych viadomych asob buduć praciahvacca. I padčas ich mohuć abviaścić ab stvareńni novaj kaalicyi, maŭlaŭ, abjadnalisia ŭsie, chto chacieŭ, a chto nie chacieŭ — nam i niepatrebnyja», — havoryć abaznany čałaviek.
Niahledziačy na papularnaść na jutubie, rejtynhi Karač usio adno zastajucca nie nadta vialikimi — heta dobra bačna pa apytankach u niezaležnych tełahram-kanałach. Tym nie mienš, mienavita Karač spadziajecca stać lidaram novaj kaalicyi.
Što heta: palityčnaja avantura ci śviadomaja hulnia na razbureńnie jednaści i źniščeńnie aŭtarytetaŭ? «Zdajecca, jana zacikaŭlenaja tolki ŭ adnym: zasiarodzić usie krynicy finansavańnia na sabie», — kaža adzin z surazmoŭcaŭ. «Chutčej za ŭsio, avanturystka. A kali heta hłybiejšaja hulnia, to my ŭsio adno nie daviedajemsia», — dadaje druhi čałaviek.