Staś Karpaŭ ahałomšany «Tutejšymi» ad kupałaŭcaŭ: Nikoli nie plaskaŭ tak doŭha
Staś Karpaŭ padzialiŭsia ŭražańniami pra «Tutejšych», adrodžanych kupałaŭcami.
07.10.2020 / 15:59
Vy zaprošanyja na adkrytuju repietycyju prajekta «Tutejšyja». Heta nie premjera, my pakul što z hałavoju ŭ pracy — i hetym tvorčym pracesam prahniem padzialicca z vami. Kab usio atrymałasia, my vielmi prosim vas zrazumieć i pryniać nastupnyja praviły.
Pieršaje praviła Bajcoŭskaha kłuba? Pravilna: nie kazać nikomu pra Bajcoŭski kłub. Čym mienš ludziej viedajuć jaŭki i paroli, tym bolšaja vierahodnaść dabracca da premjery biaśpiečna…
Tak u 2020 hodzie pačynałasia zaprašeńnie naviedać pieradpakaz samaj viadomaj u Biełarusi teatralnaj trupy. Stalica našaj Radzimy.
Fota Darji Burakinaj.
Tak.
Ja nie teatralny krytyk, uzrovień majoj padrychtoŭki dla acenki ŭbačanaha — siaredni pa biełaruskaj pałacie. Tamu ja nie budu zahłyblacca ŭ niuansy, jakich ja nie viedaju i tonkaści, u jakich nie raźbirajusia.
Chutka vy pračytajecie jašče niekalki dziasiatkaŭ recenzij — i tam budzie ŭsio. Ja ŭpeŭnieny.
Nie budu spyniacca na hulni akcioraŭ. Mnie nie chočacca pisać «bliskučaj hulni», bo bliskučaść — heta prosta jak by niejkaja prafiesijnaść, tak? «Bliskučaść» — heta takoje biazdušnaje aznačeńnie ŭzroŭniu ramieśnictva.
Toje, što ja ŭbačyŭ, — inšaje.
Tak. Byli niekatoryja chiby, byli roli bolš słabyja, byli momanty pieraihryvańnia. Ale ŭ cełym — heta nie prosta niejmavierna prafiesijna zroblena, ale bolej za toje — asabista pražytaje.
Ja razumieju, što pavinien skazać bolej pra źniešni bok.
Ja pavinien zhadać pra toje, jak Pinihin z sumam raskazvaŭ, što jany rychtavali śpiektakl da vosieni, i sumna ŭśmichaŭsia, što «pa techničnych pryčynach» premjera nie adbyłasia. Što kupałaŭcy nie zmahli zabrać dekaracyi i tamu hety śpiektakl biez dekaracyj.
Što jany nie zmahli zabrać kaściumy i tamu śpiektakl kaściumiravany pa pryncypie «jak zmahli».
Ale «ludzi — raby svaich rečaŭ» — tak skazaŭ hieroj «Bajcoŭskaha kłuba». I kupałaŭcy abyšlisia biez rečaŭ.
Fota Darji Burakinaj.
Siadzieć u ciomnaj zale ŭ abstanoŭcy strohaj sakretnaści, nazirać za akciorami źniščanaha teatra, jakija hrajuć tvor źniščanaha paeta pra nacyju, jakuju biaskonca źniščajuć, — heta nie prosta niejki zakalcavany dośvied — heta trajny tułup.
Adabrany teatr, adabranaja kraina.
Tut by pastavić kropku i pajści zajmacca svaimi spravami.
Ale «tolki straciŭšy usio, ludzi stanoviacca volnymi», — skazaŭ toj ža piersanaž taho ž tvora.
Tutejšyja, za jakich tak pieražyvaŭ Kupała, nie źnikli.
I jany bolš nie nazyvajuć siabie tutejšymi, Ivan Daminikavič. Jany — Biełarusy. Jany lepšyja za Janku Zdolnika. I ich — miljony.
Jany kryčać «Žyvie Biełaruś», niahledziačy na toje, što ich bjuć haradavyja, i nie zvažajučy na toje, što pra ich padvyvajuć «uschodnija vučonyja».
Kupałaŭcy biez teatra, biez kaściumaŭ, biez dekaracyj — usio tyja ž kupałaŭcy.
Jany nikudy nie padzielisia. Možna ź ničoha stvaryć štości. Ale hetaje štości nielha pieratvaryć u ništo.
Taki paradoks.
Zvyčajna naprykancy pryniata kazać pra aktualnaść.
Hety śpiektakl aktualny tym, što aktualny nie całkam.
My bačym, jak šmat zroblena Kupałam i jaho nastupnikami dla taho, kab kalektyŭny Mikita Znosak nie moh pabłažliva kazać biełarusam, što jany prydumany palakami. My bačym, što ad Maskvy da Taronta biełarusy dastajuć svaje ściahi.
Fota Darji Burakinaj.
My bačym, što «ŭschodni vučony», jaki ŭ pastanoŭcy zamienieny «ŭschodnim žurnalistam» — nie źmianiŭsia za 100 hadoŭ, a zachodni źmianiŭsia mocna.
My bačym, što Janka Zdolnik — nie adzin i jamu nie treba siratliva badziacca pa vioskach, kab budzić narodny duch.
Fota Darji Burakinaj.
Što ja adčuŭ? Što ja mahu skazać pra hety śpiektakl.
Ja mahu skazać, što nikoli nie plaskaŭ tak doŭha.
Hety śpiektakl — čysty kryk, bo jak tym było ŭ «Kłubie»? «Kali ŭ ciabie ŭ rocie stvoł pistaleta — ty možaš havaryć tolki hałosnymi».
P.S. «Tutejšych» niamožna budzie pahladzieć na vialikaj scenie.
Kupałaŭcam zabaraniajuć pravodzić navat tvorčyja viečary i pradavać bilety.
Nieŭzabavie hetaja pastanoŭka vyjdzie ŭ zapisie, i vy zmožacie jaje pahladzieć doma. Tamu padpisvajciesia na sacsietki trupy. Naprykład, na kupalaucy u facebook.
A jašče, kali vaša arhanizacyja moža pravieści takoje mierapryjemstva i maje dla hetaha pamiaškańnie, to vy možacie zaprasić kupałaŭcaŭ da siabie. Paviercie, ubačyć heta ŭžyvuju — najlepšy padarunak, jaki vy možacie zrabić sabie, blizkim i siabram.
Kupałaŭski teatr — bolej nie kala mietro. Kupałaŭski teatr tam, dzie my jość.