Volha Kavalkova: Kančatkovyja rašeńni ŭ štabie prymaje sama Śviatłana
29.07.2020 / 09:01
Fota Nadziei Bužan
Sustaršynia Biełaruskaj chryścijanskaj demakratyi Volha Kavalkova, jakaja ciapier uvachodzić u abjadnany štab kandydata ŭ prezydenty Śviatłany Cichanoŭskaj, raskazvaje «Radyjo Svaboda», jakija jaje funkcyi ŭ kamandzie, adkazvaje na pytańnie, jak Cichanoŭskaja reahuje na zaŭvahi, i zajaŭlaje, što zadača štaba — «maksymalna raskryć Śviatłanu».
— Najpierš patłumačcie, jak vy trapili ŭ kamandu abjadnanaha štabu Śviatłany Cichanoŭskaj? Čyja heta była inicyjatyva, jak usio adbyłosia?
— Śviatłana Cichanoŭskaja patelefanavała mnie prykładna za tydzień da rehistracyi kandydataŭ i prapanavała, kab ja ŭvajšła ŭ śpis davieranych asobaŭ. Składana skazać, z čym byŭ źviazany jaje intares da mianie. Mahčyma, z tym, što Siarhiej Cichanoŭski ŭ adnym ź interviju na pytańnie, kamu jon daviaraje z palitykaŭ, skazaŭ — Kazłoŭ i Kavalkova. Moža, heta i paŭpłyvała na dumku Śviatłany.
Užo napiaredadni pracesu rehistracyi ja rychtavała paviedamleńni pra pikiety, dapamahała prafesijnymi rečami, jakich ludzi, što raniej nia ŭdzielničali ŭ palityčnych kampanijach, nie asabliva viedajuć. Potym u štabie my ŭžo raźmierkavali peŭnyja abaviazki, chto za što adkazvaje. Tak što možna skazać, što ja dałučyłasia da pracy davoli rana, raniej, čym heta pabačyli ŭsie astatnija.
— Jak niepasredna prachodzić praca štabu Cichanoŭskaj? Ci znachodziciesia vy ŭ «blizkim kole» ludziej, jakija abmiarkoŭvajuć i prymajuć samyja važnyja rašeńni? Ci nie vychodzicie za peŭnyja ramki svaich vyznačanych funkcyjaŭ?
— Była peŭnaja prablema ŭ tym, što padčas zboru podpisaŭ praca inicyjatyŭnaj hrupy Śviatłany Cichanoŭskaj była ŭ niejkaj stupieni decentralizavanaja. I kali nie było arhanizavanaj struktury, to heta sparadžała peŭnyja prablemy.
My ŭsio abmiarkoŭvajem razam, ale kančatkovaje rašeńnie prymaje sama Śviatłana. Niešta my navat nie paśpiavajem abmierkavać, i tady rašeńni prymajucca davoli chutka. Što tyčycca ahulnych mierapryjemstvaŭ i pajezdak, to tut rašeńni prymajucca šyrejšym kołam ludziej, pradstaŭnikami abjadnanych štaboŭ.
— Ludzi, jakija sočać za kampanijaj, nazirajuć, jak chutka raście palityčnaja adukavanaść i palityčnaja kultura Śviatłany Cichanoŭskaj i jaje paplečnic pa trojcy. Chto im dapamahaje ŭ hetym roście? Ci pracujuć razam sa štabam palittechnolahi, śpičrajtery? Adkul hetyja ludzi?
— Ja dumaju, heta całkam naturalna, što jość ludzi, jakija pišuć teksty, kansultujuć. U mianie taksama jość eksperty, jakija dapamahali pisać teksty pa niejkich momantach, potym ja ich karektavała pad svajo razumieńnie.
Naturalna, u štabu jość ludzi, jakija majuć adpaviedny dośvied i kampetencyi, i jany dapamahać pisać teksty. Ale Śviatłana zaŭsiody ich karektuje, kaža, što joj padychodzić, a što jana nia choča havaryć.
— Ale što heta za ludzi, jany vam znajomyja? Jany raniej užo brali ŭdzieł u palityčnych kampanijach biełaruskich palitykaŭ ci tolki zaraz źjavilisia?
— U našym štabie siarod ludziej, jakija nam dapamahajuć, — kahości ja viedała, kahości nie. Tych ludziej, jakija dapamahajuć inšym štabam, ja, naprykład, raniej nia viedała.
— Prosta časam źjaŭlajucca mierkavańni, u tym liku pra «rasiejski śled». Tamu narodu chaciełasia b viedać, chto tyja palittechnolahi, jakija pišuć pramovy i nakiroŭvajuć kampaniju. Bo časam pavodle niekatorych dziejańniaŭ padajecca, što heta niejkija «ŭniversalnyja» kroki, jakija nia majuć asablivaj biełaruskaj specyfiki.
— Ja ničoha nia čuła, što ŭ štabach mohuć być ludzi nie ź Biełarusi. Što tyčycca štabu Śviatłany, ja nie zaŭvažyła ničoha taho, pra što vy pytajeciesia.
— Apošnija dni rytoryka i temy, jakija ŭzdymaje Śviatłana, istotna źmianilisia i pašyrylisia. Źjaviłasia biełaruskaja mova, bolš uvahi pačało addavacca temie suverenitetu. Čym možna patłumačyć hetyja źmieny?
— Viedajecie, kali čałaviek u palitycy daŭno, to ź im «usio zrazumieła». U tym sensie, što jon užo šmat vykazvaŭsia pa roznych temach i jahonyja pazycyi viadomyja. A Śviatłana pryjšła ŭ palityku nie pa svajoj voli, jak jana sama šmat razoŭ kazała. I, viadoma, čym dalej, tym bolej vy pra čałavieka možacie daviedvacca.
Śviatłana vielmi pazytyŭna stavicca da biełaruskaj movy, nie karystajecca joj u štodzionnym žyćci, ale, na moj pohlad, jana davoli dobra havoryć pa-biełarusku. Ja dumaju, čym dalej, tym bolej Śviatłana budzie raskryvacca. Bo toje, što ciapier adbyvajecca, — nia toje, da čaho jana rychtavałasia, tamu davoli składana.
My abmiarkoŭvajem i reakcyi ŭ hramadztvie na padziei padčas kampanii, reakcyi na našy vystupy i zajavy. Tamu naša zadača, siarod inšaha, u tym, kab maksymalna raskryć Śviatłanu.
— Ale ci nia jość u hetym «raskryćci» peŭnaja palityčnaja prablema? Naprykład, kampanija Ŭładzimiera Zialenskaha była maksymalna skiravanaja na toje, kab nie davać adnaznačnych adkazaŭ na niekatoryja kanfliktnyja pytańni. Bo pryncypovaść u niejkich temach moža adšturchnuć niejkuju častku patencyjnaha elektaratu.
— Toje, što havoryć Śviatłana, — heta toje, jak jana dumaje. Adny nam kažuć, što nie dajom kankretnych adkazaŭ, inšyja kažuć, što kankretnyja adkazy mohuć niekaha adšturchnuć… Ale my dziejničajem na abjadnańnie. Kab vakoł idei pieramienaŭ abjadnalisia ludzi samych roznych pohladaŭ.
Hałoŭnaja prablema ŭ krainie — heta ŭtrymańnie ŭłady adnym čałaviekam. I hetuju prablemu treba vyrašać.
— Palityk nia maje raskošy ŭvieś čas havaryć toje, što jon dumaje. Vy, naprykład, majecie śmiełaść skazać Śviatłanie, što ŭ niejkim interviju voś hetaha nia varta było kazać?
— Tak, ja mahu tak skazać. I nia tolki ja. Śviatłana novy čałaviek u palitycy, i naturalna, što niekatoryja pytańni dla jaje dosyć składanyja, biez prafesijnaj, ekspertnaj dapamohi joj niaprosta. Ale jana zaŭsiody imkniecca razabracca ŭ kožnym pytańni i nie havoryć pra toje, u čym nie raźbirajecca.
— A Śviatłana spakojna stavicca da takich padkazak?
— Kaniečnie, narmalna. Byvaje, što niejkaje pytańnie my abmiarkoŭvajem davoli doŭha i potym u vyniku prychodzim da toj farmuloŭki, jakaja kamfortnaja dla jaje.
— Vy adna ź niamnohich asobaŭ, chto pradstaŭlaje ŭ štabie toje, što ciapier nazyvajuć «tradycyjnaj apazycyjaj», albo «staroj apazycyjaj», vy sustaršynia Biełaruskaj chryścijanskaj demakratyi. Ciapier u sacyjalnych sietkach, u presie, moža, navat zanadta horača abmiarkoŭvajecca hety padzieł pamiž «starymi» i «novymi», «bitymi» i «niabitymi». Mo siarod inšaha vy bačycie svaju misiju ŭ tym, kab dakazać i pakazać, što i staraja apazycyja moža pracavać dziela ahulnaj mety, być damovazdolnaj?
— Heta nie maja zadača — niešta niekamu dakazvać. Maja zadača — dapamahčy tym, čym ja mahu. Ja nie mahu siadzieć, ničoha nie rabić i hladzieć, jak raźvivajecca kampanija. Kali ja baču, što Śviatłanie patrebnaja padtrymka, ja hatovaja pastupicca niejkimi svaimi ambicyjami, nia być na pieršym planie. A najpierš dapamahčy Śviatłanie nabyć tyja kampetencyi, jakija nieabchodnyja ŭ hetaj sytuacyi, kab być tym čałaviekam, na jakoha ciapier hladziać usie biełarusy.
Ščyra kažučy, apošnija dva tydni ŭ mianie niama času tak ščylna sačyć za sacyjalnymi sietkami, jak raniej. Ale ja nie zaŭvažyła niečaha takoha, što «voś, staraja apazycyja, znoŭ niekudy lezuć». Na mnie vialiki kavałak pracy, mahčyma, inšyja ludzi nia majuć takich umieńniaŭ i kampetencyjaŭ, kab viedać, jak heta ŭsio treba zrabić.
— Nakont taho, što budzie 9 i 10 žniŭnia, Cichanoŭskaja pakul kaža tolki adnu frazu pra nieabchodnaść «baranić svaje hałasy», nie rasšyfroŭvajučy jaje bolš kankretna. Nia budu prasić u vas ahučvać niejki plan. Ale ci sapraŭdy ŭ štabie (štabach) jość hety plan, ci jon užo raspracavany?
— Ciapier naš plan — achapić jak maha bolš biełarusaŭ i pakazać, što ludziej, jakija prahnuć pieramienaŭ, — bolšaść. Nakont planaŭ — mnie padajecca pravilnym, kab svaje dumki nakont hetaha ahučvali jak maha bolš ludziej, nia tolki tyja, chto tolki siońnia pryjšoŭ u palityku. Treba, kab ludzi razumieli, što kali ŭłada falsyfikuje, — to heta ŭ tym liku asabistaja sprava kožnaha čałavieka baranić svoj hołas.