Staś Karpaŭ: Zatknisia i idzi na kampramis
28.07.2020 / 16:25
Jak u starym aniekdocie apošnim časam: «čytaŭ pejdžar i šmat dumaŭ».
Voś pretenzii da Cichanoŭskaj — jany spraviadlivyja ci nie?
A tyja, chto baronić Cichanoŭskuju, — jany majuć racyju ci nie majuć?
Jana niedastatkova «nacyjanalnaja» i biełaruskamoŭnaja? Ci dastatkova?
My možam ad jaje ŭ pryncypie niečaha patrabavać? Ci nie možam?
I jak nam žyć dalej, i jak nam być razam — navat nie ź milicyjaj, a z samimi saboj, kali ŭsio znoŭ stanovicca z noh na hałavu i mianiajecca, składvajučysia ŭ sucelnuju karcinku i imhnienna ž rassypajučysia, jak u niejkim hihanckim kubiku rubika?
My dziesiacihodździami čakali nacyjanalnaj dziaržavy. Heta dakładna?
Ale chto takija my?
Filip Bikanaŭ z SATIO spasyłajecca na niadaŭniaje daśledavańnie «Nacyjanalnaja identyčnaść biełarusaŭ» i pabłažliva nazyvaje «nas» — «biełarusami A».
Biełarusaŭ A, jakija staviać nacyjanalnaje pierad usim, zhodna z daśledavańniem, — 11%, što, jak piša Filip, «usiaho na 8% bolej, čym u miemasiku pra 3%».
Heta dakładna?
Ja nie sacyjołah, tak što čamu b i nie pahadzicca.
Dapuścim.
Budu ščyrym. Pakul ja nie aznajomiŭsia z tekstami abaroncaŭ štabu Cichanoŭskaj ad «biełarusaŭ A», ja i sam ličyŭ, što pretenzii da jaje dosyć niesvoječasovyja i šmat u čym — niespraviadlivyja.
Kali vynikam dziejnaści Cichanoŭskaj stanoviacca šmattysiačnyja mitynhi z bčb i «Žyvie Biełaruś», to, napeŭna ž, jana stanoŭčaja, hetaja dziejnaść?
I kali «śviadomyja» — sapraŭdy śviadomyja, to, napeŭna, jany pavinny razumieć, što naš ahulny kandydat pavinien być kampramisnym.
Jon nie moža być «antynacyjanalnym», bo heta nieprymalna dla nas. Ale jon ža nie moža być i nacyjanalistam, bo heta nieprymalna dla «ich».
Darečy, «ich», zhodna z tymi ž daśledavańniami, ažno 55%, dzie 25% — abyjakavyja, a 30% — kanformnyja.
Asobna tam paznačany i «savieckija», jakich praściej nazyvać «prarasijskimi», ale pra prarasijskich ja razmovu vieści nie budu, bo jany, vierahodna, i nie źjaŭlajucca metavaj hrupaj Cichanoŭskaj. Prynamsi, ja spadziajusia.
I voś čytaŭ ja, što pišuć pra «biełarusaŭ A», i pačynaŭ hetych biełarusaŭ A nienavidzieć. Bo jany i sapraŭdy — niejkija ŭtyrki. Jany chočuć, kab Cichanoŭskaja paabiacała nam biełaruskamoŭnyja šyldački paŭsiul, vychad vyklučna z bčb-stužačkami, uchvaleńnie vyklučna biełaruskamoŭnych pikietaŭ, hučnuju i demanstratyŭnuju zajavu ab statusie Kryma…
Karaciej, čytaŭ ja i dumaŭ: nu, dapuścim, takija ludzi jość. Dapuścim.
Ale voś u čym prablema. Nam, hetym samym «biełarusam A», uvieś čas imknucca pryšyć niejkaje imknieńnie da tatalitarnaj biełarusizacyi fłory i faŭny. I paśla ščyryja abaroncy libieralnych kaštoŭnaściaŭ, stanoviačysia na zedlik, dajuć nam pa ščach papierkami z vynikami daśledavańniaŭ.
Dyk voś ja b chacieŭ skazać čałavieku na zedliku.
Darahi moj čałaviek. Vy, napeŭna, vielmi humanistyčny. Vy vielmi tonka adčuvajecie prava na moŭnuju i kulturnuju raznastajnaść, na samavyražeńnie, na vybar nacyjanalnych simvałaŭ.
I ja navat padzialaju vašyja pamknieńni, chacia i nikoli nie zmahu nablizicca da patrebnaha ŭzroŭniu praź mienšuju adpuščanuju mnie duchoŭnuju valentnaść.
Ale ŭ mianie jość adno ścipłaje pytańnie, jakoje raspadajecca na niekalki zusim mizernych.
Skažycie. A kali pryjdzie toj dzień, kali našy 11 adsotkaŭ zmohuć narešcie paprasić hetaj biełaruskamoŭnaści. Choć u niejkaj takoj praporcyi, bolšaj za hamieapatyčnuju?
I ŭ kaho my pavinny jaje prasić?
Možna pačać z kandydata ŭ prezidenty? Ci treba prasić užo ŭ novaha dziejnaha? I ci budzie heta słušnym — prasić toje, čaho nie abiacali?
Tut ža voś jakaja štuka.
Pry ŭsioj svajoj intelektualnaj biednaści — adnosna vas — 30 hadoŭ našy 11% ahitavali i rychtavali vašy 55%.
Jany nikoha nie prymusili hvałtam navat kazać im «dziakuj» za sastuplenaje miesca ŭ transparcie.
Jany ścipła atrymlivali lulej, płacili štrafy i, byvała, zvalvali za miažu, kab nie mulać vam voka.
I zaraz jany choć i burčać, ale ahitujuć.
I lulej buduć atrymlivać nie mieniej za ŭsich astatnich — za prava havaryć na luboj movie i vybirać prezidenta na svoj hust.
Dyk kali i kaho my možam paprasić zaŭvažyć našy 11% biełarusaŭ A?
Naš ža nie 0,11 i nie 1%.
Nas sotni tysiač.
Naturalna, vam praściej nazvać prośbu dyktatam i niahnutkaściu.
Ale, skažycie, vam sapraŭdy niezrazumieła, čamu nam chočacca biełaruskaha pierakładu pieśni pra mury?
I nakolki vam ciažka strymać jazyk za zubami ŭ toj momant, kali ŭ vas uźnikaje razdražnieńnie ad najaŭnaj prośby?
Vy abvinavačvajecie nas u niežadańni iści na kampramis.
A vy hety kampramis sabie jak ujaŭlajecie naohuł?
Vy dumajecie, što kampramis pamiž biełaruskamoŭnym i ruskamoŭnym — heta tady, kali biełaruskamoŭny biaskonca zatykajecca, bo jamu machajuć pierad nosam abiacańniem nacyjanalnaha ŭniviera ŭ krainie budučyni?
A mnie padajecca, što niabłaha było b, kab, pačuŭšy śpikieraŭ, možna było adrazu zrazumieć, u jakoj krainie adbyvajecca mitynh, nie dačakaŭšysia, pakul jany zhadajuć proźvišča Łukašenki.
Na taki kampramis ja b pahadziŭsia. Tak.
Ja nie kažu pra 100% biełaruskamoŭnaść.
Ale kali vy non-stop fihačycie pa-rusku, vy naohuł pamiatajecie, što jość umoŭny ja? I vy razumiejecie, što ŭmoŭny ja hladzić na ŭmoŭnaha vas — i cicha achraniavaje?
Mnie, naprykład, naplavać na koler stužačak. Jak dyzajnier, ja lublu ŭsie kolery biez vyklučeńniaŭ.
Ale mnie nie naplavać na toje, što 26 hadoŭ mnie prapanoŭvali «zatknucca i rabić tak, jak my vyrašyli», a ciapier ža ŭsio ŭ nas pa-novamu! Ciapier mnie prapanujuć «zatknucca i zmahacca tak, jak my vyrašyli».
I štuka ŭ tym, što ja ŭsio adno za «vas» prahałasuju.
Ja prahałasuju.
Ja pryjdu na vaš ruskamoŭny mitynh. Ja budu słuchać pra padzieńnie muroŭ choć na hišpanskaj.
Ja budu stajać choć pad ściaham Viasiołaha Rodžera.
Ja paviažu na ruku choć stužku łhbt.
Ale.
Ja budu čakać taho momantu, kali mnie nie pryjdziecca z vami naohuł razmaŭlać. Zaŭvažać vas. Uličvać vas.
A kali mnie prapanujuć pajści z vami na kampramis, ja adkažu, što heta — lišniaje, bo dla ich kampramis — heta kamanda, i jana sutnasna padobna da «zatknucca, čakać i zmahacca».