«Kiravać pracesam»: Siarhiej Dubaviec daŭ pieršaje intervju ŭ jakaści Vialikaha majstra biełaruskaj masonskaj łožy

28.06.2019 / 18:31

Rytuał paśviačeńnia ŭ masony.

Biełaruś stała apošniaj krainaj Eŭropy, dzie ŭźnikła Vialikaja masonskaja łoža. Aficyjna heta adbyłosia 25 traŭnia, ale tolki ciapier Vialiki majstar Vialikaj łožy Biełarusi Siarhiej Dubaviec upieršyniu paćvierdziŭ hety fakt publična, piša Dźmitry Hurnievič na radyjo «Svaboda».

«Heta paralelnaje žyćcio, jakoje musić achoŭvać siabie ad žarściaŭ vonkavaha śvietu»​

Siarhiej Dubaviec.

— Spadar Siarhiej, upieršyniu pra vaš tytuł — Vialiki mahistar Vialikaj masonskaj łožy Biełarusi — napisała «Naša Niva». Čamu vy tady admovilisia ad kamentaroŭ?

Źjaviłasia masonskaja Vialikaja łoža Biełarusi. Vialikim majstram staŭ Siarhiej Dubaviec

— Dakładna moj tytuł hučyć — Vialiki majstar Vialikaj łožy Biełarusi. Dla mianie heta vymušanaja publičnaść. Ja jaje nie planavaŭ. Źviarnulisia z hazety pa kamentar na ananimnaj asnovie, ja skazaŭ, što kamentavać pakul nia maju patreby, i praz try chviliny trapiŭ u zahałovak. Nu, što zrobiš. Adno skažu, što dla mianie ŭ hetaj temie niama i nia moža być skandału. My robim całkam pazytyŭnuju spravu dla siabie, dla ludziej, dla Biełarusi.

— Jak daŭno vy ŭ masonskim ruchu?

— 18 hadoŭ.

— I čamu stolki času heta było tajamnicaj?

— Heta nie było tajamnicaj. Prosta nichto nie pytaŭsia.

— Na pryniaćci ŭ masony kandydataŭ koluć špahaj u hrudzi? Vas taksama kałoli?

— Kałoli.

— A ŭ čym zaklučajucca abaviazki Vialikaha majstra?

— Kali karotka — kiravać pracesam.

— Vakoł masonaŭ zaŭsiody šmat tajamničaści. U pop-kultury im prypisvajuć navat achviaraprynašeńni, kiravańnie ŭradami, nievierahodnyja ŭpłyvy. Dyk čym zajmajucca «volnyja mulary»?

— Nasamreč tajamničyja ŭ masonstvie dźvie rečy: rytuał i prynaležnaść kahości da bractva. I heta nia tolki tradycyja. Heta paralelnaje žyćcio, jakoje musić achoŭvać siabie ad žarściaŭ vonkavaha śvietu. Masonstva — elektrastancyja, jakaja z dapamohaju rytuałaŭ vypracoŭvaje enerhiju braterskaje lubovi, i zaradžanyja hetaj enerhijaj braty niasuć jaje ŭ vonkavy śviet. Heta viečny ruch. Chočaš žyć u lepšym śviecie — stań lepšym sam.

— Kali hałoŭnaja zadača masonstva — palapšeńnie hramadztva, to dla čaho patrebnyja składanyja i zatratnyja pa časie rytuały?

— Dapuścim, my palapšajem hramadztva saboju. To bok, treba krychu pierajnačyć siabie, kab nieści hetuju enerhiju dalej. A dzie jaje ŭziać? U rytuale.

— Dyk a navošta tady hetaja tajamničaść?

— Heta taja samaja «tajamničaść» pryrodnych źjavaŭ, jakaja pryciahvaje niedaśviedčanych našmat macniej, čym, naprykład, padručnik fizyki.

«Kudy b ty ni pajechaŭ, paŭsiul budzieš pryznany za brata»

Adzin z symbalaŭ masonaŭ

— Čamu Biełaruś stała apošniaj krainaj Eŭropy, dzie ŭźnikła Vialikaja masonskaja łoža?

— Biełarusy doŭha zaprahajuć. Zaduma stvaryć Biełaruskuju jurysdykcyju źjaviłasia jašče ŭ 1998 hodzie.

— Kolki ŭ Biełarusi masonskich arhanizacyj i masonaŭ?

— Siońnia heta try łožy, abjadnanyja ŭ Vialikuju łožu Biełarusi (kažu «łoža», a nia «loža», bo heta z dakumentaŭ aficyjnaj rehistracyi). Bolš za try dziasiatki bratoŭ. My tolki ŭ pačatku samastojnaha isnavańnia. Da prykładu, u samaj paśpiachovaj postsavieckaj krainie Estonii masonaŭ kala tysiačy. U śviecie — miljony.

— Ci jość siarod biełaruskich masonaŭ pradstaŭniki ŭłady?

— Heta tajamnica.

— Vialiki majstar masonskaj Vialikaj łožy Rasiei Andrej Bahdanaŭ śćviardžaje, što biełaruskaja łoža stvoranaja nie pavodle masonskich praviłaŭ i tradycyjaŭ. Što vy na heta adkažacie?

— Voś na toje my i patracili 20 hadoŭ, kab usio było pavodle praviłaŭ i tradycyjaŭ.

— To bok u vašaj ža łožy nia ŭsie masonskija biełaruskija arhanizacyi. A kolki zastałosia pad «rasiejcami» i jakija buduć vašy dačynieńni ź imi?

— Siońnia rehularnaje masonstva ŭ Biełarusi — heta tolki try łožy VŁB. Jość niamała bratoŭ-biełarusaŭ, jakich Vialikaja łoža Rasiei mieła ŭ svajoj jurysdykcyi i ŭsypiła. Ale my ich viedajem i zaŭsiody hatovyja rehularyzavać jak biełaruskich volnych mularaŭ.

Ci patrebnaje Biełarusi masonstva

— A jakija z zamiežnych łožaŭ užo pryznali biełaruskuju?

— Vialikuju łožu Biełarusi stvaryli Vialikija łožy Polščy, Litvy i Ŭkrainy. Pavodle papiaredniaj damovy, tut musiła być i Vialikaja łoža Rasiei, ale jana prypyniła svoj udzieł. Svajo pryznańnie prysłała Vialikaja łoža Estonii. Uvohule heta nia chutki praces.

— Vy musicie lehalizavać łožu ŭ Biełarusi. Ci takaja zajava była ŭžo padadzienaja ŭ Miniust?

— My dziejničajem jak zarehistravanaja arhanizacyja z 2010 hodu. Akurat, kali adbylisia pieršyja pracy Łožy Ivan Łuckievič (polskaj na toj čas jurysdykcyi) na terytoryi Biełarusi. Kožnaja łoža rehistrujecca jak hramadzkaja arhanizacyja (na siońnia zarehistravanaja adna), paśla čaho jany ŭtvarajuć asacyjacyju, ułasna Vialikuju łožu Biełarusi.

— Jak vyhladaje zvyčajny dzień masona pamiž tym, kali jon pračynajecca i zasynaje?

— Jak zvyčajny dzień čałavieka z maralnym imperatyvam.

— Što takoha jość u masonskim ruchu, čaho nielha było b damahčysia ŭ ramkach inšych supołak, arhanizacyj, jakija ŭžo isnujuć?

— Jak mnie ŭjaŭlajecca, maštab i efektyŭnaść. Naprykład, carkva moža rasčaroŭvać, i tam ty ničoha nia možaš zrabić, kab nie rasčaroŭvała. A tut kožny pačuvajecca pryčynienym i važnym u ahulnaj duchoŭnaj spravie. Nu i maješ ceły śviet bratoŭ. Kudy b ty ni pajechaŭ, paŭsiul budzieš pryznany za brata.

«Pačynalniki biełaruskaha adradžeńnia XX st. byli masonami»

Dom masonaŭ u Miensku.

​— Jakoje adroźnieńnie masonaŭ ad, naprykład, Rady BNR? Tam taksama nia mienš tajamničaści i sakretaŭ: što robiać, chto ŭ śpisach i jak tudy zapisvajuć.

— I Rada BNR i masonstva dbajuć pra dabro Biełarusi. Bractva, jakoje vałodaje jurysdykcyjaj u svajoj krainie, pa-pieršaje, spryjaje niezaležnaści Biełarusi (nia tak prosta adabrać niezaležnaść u krainy, jakaja pryznanaja ŭ masonskim śviecie), pa-druhoje, spryjaje investycyjnamu klimatu (bo nieści kapitał u niemasonskuju krainu — dadatkovaje pytańnie), ale najpierš, viadoma, spryjaje pašyreńniu atmasfery braterskaje lubovi pamiž ludźmi.

Dabračynnaść — adna z cnotaŭ masonstva, u jakim stvorana cełaja navuka dabračynnaści. Aproč taho, my častka žyvoj kultury svajoj krainy. Biełarusizacyja — kiepski termin. Jak palanizacyja Polščy. Ci rusyfikacyja Rasiei. My prosta ŭsio robim pa-biełarusku.

Važny dla nas fakt, što pačynalniki biełaruskaha adradžeńnia XX st. i ajcy-zasnavalniki BNR byli volnymi mularami.

— Darečy, na jakoj movie adbyvajucca pracoŭnyja sustrečy łožy?

— Pa-biełarusku. Ale jość zaduma stvaryć anhłamoŭnuju łožu.

— Pieršyja biełaruskija masony ličyli svaim patronam Alaksandra I. A chto ciapier patron?

— U historyi biełaruskaha masonstva šmat idealahičnych naciažak. Adnyja kažuć, što jano pryjšło z Polščy, inšyja — z Rasiei. Niadaŭna adzin naš brat pračytaŭ svaju pracu pa vynikach archiŭnych pošukaŭ, dzie pakazaŭ, što ŭ biełaruskaha masonstva pruskaje pachodžańnie. Heta źviazana jašče z protamasonskimi arhanizacyjami. Hałoŭnym ruchavikom masonskaha ruchu na terytoryi sučasnaj Biełarusi byŭ Karol Stanisłaŭ Radzivił «Panie Kachanku», jaki, miž inšym, prynios masonstva z Zachodniaj Eŭropy i ŭ Polšču. Spadziajusia, nieŭzabavie my zmožam pračytać hetuju pracu ŭ adkrytym dostupie.

Knihi, jakija razburajuć stereatypy

— Čamu takija maralnyja aŭtarytety, jak ajciec Alaksandr Nadsan i papa Francišak, asudžali masonstva?

— Heta sprava vielmi dalokaj historyi i vielmi daŭniaj tradycyi, jakaja ŭzychodzić da źniščeńnia Ordenu tamplijeraŭ, spadkajemcami jakich, u tym liku, ličać siabie masony.

— Čamu masonstva ŭ BSSR (i nia tolki) źviazvali ź sijanizmam i zmahalisia ź im?

— Dumaju, hetaksama źviazvali i zmahalisia ź Biblijaj. Tady nie mahło być etyčnych ruchaŭ, što nia ŭ rečyščy marksizmu-leninizmu.

— Ci žančyny mohuć być masonkami ŭ Biełarusi?

— Mohuć, ale takoje masonstva nie pryznajecca rehularnym. Heta što tyčycca žanočych abo źmiašanych łožaŭ. U rehularnym masonstvie žonki i dzieci biaruć udzieł va ŭsich supolnych spravach, aproč rytuału. Tut hałoŭnaja sprava — pryznańnie, jano amal takoje samaje, jak u dyplamatyi.

— Kali da vas pačnuć pisać u pryvat sotni ludziej z prośbaj pryniać u masony, što vy im adkažacie?

— Paraju źviarnucca na staronku Vialikaj łožy Biełarusi ŭ fejsbuku.​

Ścisła pra masonstva:

Nashaniva.com