Мова наша. Дык што ж значыць лайно?

16.05.2019 / 10:59

У 1990-я слова «лайно» сталі часта ўжываць у значэнні «дзярмо», «гаўно». Між тым у старых слоўніках у гэтым значэнні «лайно» сустракаецца толькі адзін раз — у слоўніку Байкова-Некрашэвіча. Хутчэй за ўсё, гэта прыклад «кабінетнай лінгвістыкі».

Ва ўсіх дыялектных слоўніках зусім іншае значэнне. 

ЛАЙНО — адна рэч бялізны. (Пы аднаму лайну, а за дзень памыеш лаён сорак.) = І. К. Бялькевіч. Краёвы слоўнік Усходняй Магілёўшчыны. — Мінск: Навука і тэхніка, 1970.

ЛАЙНО — адна рэч адзення, бялізны. (Там тых лаён, шо адзеваюць, е багато) = Жыткавіцкі раён, Столінскі раён, 1981.

ЛАЙНО — рэдкая тканіна, якой закрывалі твар, калі даглядалі пчол. (Земцы, калі лавілі рой, закрывалі твар лайном) = вёска Дзмітравічы, Бярэзінскі раён, 1992 г. [абодва прыклады з кнігі Жывое наша слова. Дыялекталагічны зборнік. — Мінск: Беларуская навука, 2001.

ЛАЙНО — адзенне, бялізна. (З лайна, мусіць, усё ёсь у Мінску?; Які ён бацька? Лайна дзіцям ніколі ні купіў; Усе гэтыя лайны ўськінь на мяне, ні магу сагрэцца;)

ЛАЙНІНА — адна адзежына. (Лайніну якую нада купіць, абнасілася саўсім; Кінь на печ гэту лайніну, хай сагрэіцца;) [абодва прыклады з Ушацкага раёна (запіс 2001 г.) з кнігі Скарбы народнай мовы. Дыялекталагічны зборнік. — Мінск: ВТАА Права і эканоміка, 2005.

Яшчэ адзін прыклад з кнігі Р. Яўсееў. Маці казала так… З гаворкі Бялыніцкага раёна. — Мінск, Навука і тэхніка, 1978.

ЛАЙНО — адзежына, вопратка. (Ня ўмеіш ты бірагчы лайно, ніакуратны.) = Краёвы слоўнік Чэрвеньшчыны, 1929.

ЛАЙНІНА — отрезок полотна для покрытия чего-л. = 

Віцебскі краёвы слоўнік, 1927.

ЛАЙНО — 1) связка белья. 2) штука белья. 3) одежда.

А вось што дае этымалагічны слоўнік:

Таму давайце ўжываць слова «лайно» ў правільным значэнні.