Ci musić dyjaspara pradavać biełaruskija tavary? «Heta było b praściej, kali b za Biełaruś pierastała być soramna»

08.09.2016 / 17:02

Uładzimir Makiej zrabiŭ važnuju i pryjemnuju zajavu pra supracu ź biełaruskaj dyjasparaj, navat adznačyŭšy Źjezd biełarusaŭ śvietu, jaki maje prajści ŭ 2017 hodzie.

Vielmi raduje, što aficyjnaja biełaruskaja ŭłada demanstruje namahańni vieści dyjaloh ź biełaruskaj dyjasparaj. i chacia zastajecca šmat chibaŭ i prablemaŭ (zakon ab suajčyńnikach tak i zastajecca ramkavym, uviadzieńnia «kartki biełarusa» nie pradbačycca, a dyjaloh viadziecca pieradusim ź idejna blizkimi arhanizacyjami), prahres u paraŭnańni z sytuacyjaj 10-hadovaj daŭniny ŭsio ž jość.

Ale na hałoŭnaj vykazanaj im dumcy, jakaja atrymała najbolšy rezanans u ŚMI — što dyjaspara pavinna spryjać prodažu biełaruskaj pradukcyi — chaciełasia b zasiaredzicca asobna.

Nieabyjakavaja častka biełaruskaj dyjaspary zaŭždy dziejničała ŭ nacyjanalnych intaresach Biełarusi.

Ludzi, jakija za 50 hadoŭ paślavajennaha vyhnańnia nie kapitulavali i praciahvali ŭ, zdavałasia b, bieznadziejnych umovach spadziavacca na zdabyćcio Biełarusiaj niezaležnaści — bolšych patryjotaŭ Biełarusi naŭrad ci isnavała i isnuje ŭ śviecie.

U Vialikaj Brytanii dyjaspara dała biełaruskaj ambasadzie jaje pieršaje pamiaškańnie ŭ prestyžnym rajonie Londanu. Ludzi płakali, kali nad joju padniaŭsia bieł-čyrvona-bieły ściah. Dziajač biełaruskaj dyjaspary ŭ Niamieččynie Jury Popka ŭ svaim testamencie zaviaščaŭ pieradać niezaležnaj Biełarusi — «pad bieł-čyrvona-biełym ściaham» — jahonuju kvateru ŭ miastečku Lajmen razam ź biełaruskim muzejem, jaki tam raźmiaščaŭsia.

Hartajučy padšyŭku emihranckaj presy bačyš, što biełarusaŭ u ZŠA z 25 Sakavika vinšavali amerykanskija prezydenty i senatary, mery bujnych haradoŭ. Pierad ratušami niekatorych haradoŭ Kanady, ZŠA, Vialikaj Brytanii na 25 Sakavika ŭ znak pavahi da Biełarusi vyviešvaŭsia bieł-čyrvona-bieły ściah.

Biełaruskaja dyjaspara napracavała vialiki reputacyjny i łabiscki kapitał, jaki jany ŭ pačatku 90-ch była hatovaja pieradać na słužbu Biełarusi.

Usio spyniłasia ŭ 1995—1996, paśla ŭstalavańnia ŭ Biełarusi aŭtarytarnaha režymu, adnaŭleńnia rusifikacyi i pieratvareńnia Biełarusi ŭ mižnarodnaha izhoja.

Ambasadu RB u Londanie vietliva paprasili vyzvalić pamiaškańnie, zhubili sens abmierkavańni perspektyvaŭ viartańnia ŭ Biełaruś Biblijateki imia Skaryny albo pieradačy ŭładam Biełarusi aficyjnaha mandatu Rady BNR u vyhnańni.

Dyjaspara i ciapier była b ščyra radaja dapamahać Biełarusi i pradavać pradukcyju, i pryciahvać zamiežnych investaraŭ.

Tolki dla hetaha sama biełaruskaja dziaržava pavinna zrabić adpaviednyja kroki nasustrač.

I razmova nie pra finansavańnie pryambasadaŭskich dyjasparaŭ — abapiracca ŭvohule treba nie na tych, chto choča ad Biełarusi hrošaj, a naadvarot na tych, chto tracić svaje ŭłasnyja hrošy, čas i siły na biełaruskuju spravu.

Prosta zrabicie, narešcie, tak, kab Biełaruś była krainaj, za jakuju nia soramna. Krainaj, ź jakoj ludziam chaciełasia b asacyjavacca i jakoj ludziam nie chaciełasia b curacca j vyrakacca.

Bo majem pierad vačyma dziasiatki tysiačaŭ byłych biełastockich biełarusaŭ, jakija za apošnija dziesiacihodździ stali nazyvać siabie «pravasłaŭnymi palakami». Majem pavalnuju asymilacyju druhoha-treciana pakaleńnia biełarusaŭ u ZŠA i Zachodniaj Eŭropie.

I prablema nia ŭ hetych usich ludziach, a ŭ tym, jakoj Biełaruś stała ŭ vyniku palityki apošnich dvaccaci hadoŭ. A stała jana krainaj, ź jakoj ludziam chočacca mieć jak maha mienš supolnaha.

Vyzvalcie Eduarda Palčysa, skasujcie śmiarotnaje pakarańnie, praviadzicie ŭpieršyniu za 20 hadoŭ sapraŭdnyja prazrystyja demakratyčnyja vybary. Tady mnohija paciahnucca da Biełarusi — i hrošy ŭ Biełaruś paciahnucca taksama, voś ubačycie.

Aleś Čajčyc