Bułak-Bałachovič u narodnaj tvorčaści
Možna było b paraŭnać Bałachoviča ź ikonaj ukrainskich nacyjanalistaŭ Stepanam Banderam.
23.02.2014 / 16:13
22 lutaha 1883 h. naradziŭsia adzin z kiraŭnikoŭ antybalšavickaha supracivu na Biełarusi ŭ časy BNR i ci nie najbolš talenavity biełaruski vojenačalnik minułaha stahodździa - hienerał Stanisłaŭ Bułak-Bałachovič.
Paśla pačatku Pieršaj Suśvietnaj vajny Bałachovič pajšoŭ šarahoŭcam-dobraachvotnikam u carskaje vojska. Na toj momant jamu byŭ tryccać adzin hod, jon nia mieŭ nijakaha vajskovaha vopytu. Za paru hadoŭ vajny jon vyras u kamandzira svajho ŭłasnaha vojska i ŭvajšoŭ u historyju jak adzin z najbolš jaskravych «biełych» i «biełapolskich» vojenačalnikaŭ. Bałachovič adkryta deklaravaŭ svaju nacyjanalnaść jak biełaruskuju, u 1919—1920 hh. jahonaje bajavaja adzinka zvałasia «Asobny atrad BNR». Jahonaje vojska paroŭnu składałasia z rasiejcaŭ-antykamunistaŭ i biełaruskich nacyjanalistaŭ.
Možna było b paraŭnać Bałachoviča ź ikonaj ukrainskich nacyjanalistaŭ Stepanam Banderam, ale Bałachovič:
— nie supracoŭničaŭ z nacystami, dyj navat byŭ nacystami, chutčej za ŭsio, zabity
— nie varahavaŭ z susiedziami biełarusaŭ i supracoŭničaŭ z palakami, z rasiejskimi «biełymi», z estoncami i łatyšami
Bajavy duch, advaha i hroznaja siła, jakuju ŭvasablaŭ Bałachovič, heta toje, čaho brakuje sučasnaj biełaruskaj apazycyi.
A voś para piesień i vieršaŭ, pryśviečanych biełaruskamu atamanu:
- Synki maje! - Huknuŭ Baćka
Bułak-Bałachovič‚
- Adcurałasia nas dola‚
Ščaście nam nia zoryć.
Čužyncy ŭ Kraju panujuć‚
Cerkvy začyniajuć‚
Kamisary na ruinach
Bal-teror spraŭlajuć.
Nia minuć nam znoŭ kajdanaŭ‚
Łancuhoŭ niavoli.
Kraj naš rodny! Zrabavany!
Kraj biady! Niadoli!
Nad Taboju navalnica
Zhuščajecca łosna‚
Nad Taboju Lenin z Trockim
Snujuć svaje krosny.
Paniavolać‚ zakabalać‚
Zakujuć navieki‚
Adarvuć synoŭ ad matki‚
Addadudć na ździeki.
Synki maje‚ sakalaty!
Ci-ž nam tre niavola?
Ci-ž nam treba pahaniaty
Na našym-ža poli?
Synki maje‚ sakalaty!
Na kania! U zbroju!
Bi najeźnikaŭ praklatych!
Hej‚ naŭskač! Za mnoju!
Aleś Zmahar, listapad 1920 h.
U vykanańni barda Andreja Mielnikava, 1996 hod
Andrej Mielnikaŭ - Viartańnie Bułak-Bułachoviča
Biełaruś-radzima stohnie pad jarmom -
pad jarmom čyrvonych, pad jarmom kryvavych…
Dyk dakul ža škadavać nam źviaroŭ!
Dyk dakul ža nam tryvać kamisaraŭ!
Viktar Šałkievič - Stary balšak
Ech koń ty moj koń,
Čatyry padkovy,
Ty viadzi, viadzi nas u boj,
Baćka Bałachovič!
Pachodnaja pieśnia bałachoŭcaŭ
Bałachovič-Bułak,
Ataman naš lichoj!
Tolko słovo skaži,
My pojdiem za toboj!
Koń-kartinka pod nim,
Nožki niervno drožat.
Vierchovyje za nim
Sokołami letiat.
Proviediemtie, druźja,
Etu noč viesielej,
Bałachovciev otriad,
Sobirajsia skoriej!