80-hodździe Alesia Adamoviča

Źniaty novy dakumentalny film pavodle apošnich natatnikaŭ Alesia Adamoviča «Padarožža ź Miensku ŭ Maskvu i nazad».

03.09.2007 / 11:42


Aleś Adamovič

Nijakich uračystaściaŭ z nahody 80‑hodździa znanaha piśmieńnika, kinascenarysta i hramadzkaha dziejača siońnia nie zaplanavana. Nia vydadziena ŭ dziaržaŭnych vydaviectvach novych knihaŭ Alesia Adamoviča, nie ŭšanavanaje imia piśmieńnika ŭ nazvach nivodnaj vulicy ŭ miaścinach, źviazanych ź jahonym žyćciom, pa‑raniejšamu čakaje muzejnaj ekspazycyi jaho rodnaja chata ŭ vioscy Hłuša, što na Babrujščynie. Choć piśmieńnik pajšoŭ z žyćcia ŭžo trynaccać hadoŭ tamu.

Treba adrazu ahavarycca, što siońniašniaja data aficyjnaja, zamacavanaja ŭ daviednikach i encyklapedyjach. Jana była i ŭ pašparcie piśmieńnika, ale nasamreč Aleś Adamovič naradziŭsia ŭ inšy dzień i hod, skazała dačka Natalla:

«Jon z 1926 hodu. My ŭ minułym hodzie sami dla siabie siamjoj adznačyli 80‑hodździe. A jašče i miesiac inšy — nie 3 vieraśnia, a 3 žniŭnia data naradžeńnia».

Błytanina z hodam, kaža spadarynia Natalla, zroblenaja maci budučaha piśmieńnika naŭmysna, kab niepaŭnahadovaha nie pahnali niemcy pad čas vajny na prymusovyja pracy ŭ Niamieččynu. A ź miesiacam — nieviadoma čamu tak. Spadarynia Natalla pryhadvaje, što doma zaŭždy adznačali dzień narodzinaŭ Alesia Adamoviča 3 žniŭnia:

«Usio žyćcio my śviatkavali doma 3 žniŭnia. A 3 vieraśnia — heta ŭžo aficyjnaje było śviatkavańnie. Na 60 hadoŭ, pamiataju, u Hłušu jeździli, tam jamu adśviatkavali tady šyroka — u klubie, u škole było śviata, jość fotazdymki, filmy adtul».

»Mianie paprasili, kab ja naniała miascovych žycharoŭ i pafarbavali chatu, kab zrabili źniešni dobry vyhlad»

Da 80‑hodździa nijakich uračystaściaŭ u Hłušy nia budzie, choć miascovaje načalstva z hodu ŭ hod abiacaje stvaryć tam muzej znakamitaha ziemlaka‑piśmieńnika. Dachodzić, raspaviadaje spadarynia Natalla, da anekdotaŭ.

«U minułym hodzie, kali dažynki ładzilisia ŭ Babrujsku, to načalstva pabajałasia, što ich udzielniki buduć jechać praz Hłušu. I mianie paprasili, kab ja naniała sponsarami miascovych žycharoŭ i pafarbavali chatu, kab zrabili, tak by mović, źniešni dobry vyhlad».

Ciapier pafarbavanaja chata staić začynienaja. Spadarynia Natalla źviarnułasia da Mahiloŭskich abłasnych uładaŭ z prośbaju paskoryć stvareńnie ŭ Hłušy muzeja Alesia Adamoviča.

«Jany i nie admaŭlajucca: kažuć, što moža ŭ nastupnym hodzie jany zakładuć hrošy pad heta ŭ biudžet».

Na rasiejskim telekanale «Kultura» siońnia budzie pakazany novy dakumentalny film pavodle apošnich natatnikaŭ Alesia Adamoviča «Padarožža ź Miensku ŭ Maskvu i nazad», jaki źniała viadomaja biełaruskaja kinadakumentalistka Halina Adamovič. A na biełaruskim telekanale «Ład» anansavany na siońnia film Siarhieja Ahiejenki «Adkryćcio», pavodle apošniaj knihi Adamoviča pra Čarnobyl «Imia hetaj zorcy pałyn…»

Litaraturnaja premija imia Alesia Adamoviča, jakuju štohod u hety dzień uručaje Biełaruski PEN‑centar, sioleta ŭručanaja jašče ŭ studzieni. Jaje laŭreatam staŭ Pavał Sieviaryniec za knihu «Listy ź lesu», jakaja tady jašče isnavała tolki ŭ «našaniŭskim» hazetnym varyjancie, a jaje aŭtar adbyvaŭ pakarańnie na prymusovych pracach na lesapavale.

Valancina Aksak, «Radyjo Svaboda»