Šedeŭry Oskara Nimiejera: architektar tvaryŭ da 104 hadoŭ

06.12.2012 / 09:00

Architektar sam sprajektavaŭ svoj muziej u horadzie Kurytyba, Brazilija, u vyhladzie vialikaha voka, što visić nad ziamloj.

Muziej Oskara Nimiejera ŭdzień: šklany fasad.

Viečar. Voka śviecicca.

Noč. Voka Nimiejera śpić.

Oskar Nimiejer pražyŭ 104 hady.

Latajučaja talerka muzieja sučasnaha mastactva ŭ Niteroje, što pryziamliłasia na samym bierazie, vypuściŭšy doŭhi trap.

Sam Oskar Nimiejer kala svajoj latajučaj talerki. Jana zusim nie hruznaja.

Nimiejer nie prosta prydumlaŭ ašałamlalnyja abjekty, ale ŭpisvaŭ ich u asiarodździe, bačyŭ ich u prastory — čaho tak časta brakuje biełaruskim architektaram.

Adno ź pieršych tvareńniaŭ Nimiejera — carkva śviatoha Franciška z Asizi ŭ Biełu-Aryzonte. Prostyja formy ŭ pamiać pra śviatoha askieta.

Nimiejer byŭ paetam žalezabietonu.

Kafiedralny sabor u Brazilia: vyhnutyja bietonnyja kałony vyrastajuć z-pad ziamli.

A heta sprajektavanaje Nimiejeram kresła «Rya».

Sprajektavanaje Nimiejeram kresła «Rya» takoje ž lohkaje, ale ŭ formie, jak jahonyja budynki.

Kulturny centr, zbudavany Oskaram Nimiejeram u Avilesie, Ispanija. U sučasnaj jamu biełaruskaj architektury ničoha padobnaha nie było.

Kancertnaja zała ŭ parku Ibirapuera, San-Paŭłu.

Ministerstva zamiežnych spravaŭ tady jašče dyktatarskaj Brazilii.

A heta rezidencyja prezidenta Brazilii, pałac Ałvarada.

Rezidencyja prezidenta Brazilii, pałac Ałvarada, unačy.

Oskar Nimiejer pracavaŭ da samych apošnich hadoŭ, a pražyŭ jon 104 hady.

Kompleks «abłvykankama» ŭ Biełu-Aryzonty. Adzin z apošnich prajektaŭ Nimiejera, rendar.

Kompleks «abłvykankama» ŭ Biełu-Aryzonty. Adzin z apošnich prajektaŭ Nimiejera, u časie pabudovy.

Kancertnaja zała ŭ parku Ibirapuera, San-Paŭłu, 2002—2005 hod.

Kulturny centr u Hajanii: biblijateka, mastacki muziej, kancertnaja arena i pomnika pravam čałavieka.

Kulturny centr u Hajanii: biblijateka, mastacki muziej, kancertnaja arena. I pomnik pravam čałavieka.

U Brazilii ŭ sieradu pamior suśvietna viadomy architektar Oskar Nimiejer, paviedamlajuć brazilskija ŚMI.

Dziesiacihodździami Nimiejer stvaraŭ jarkija budynki z žalezabietonu.

maładaja stalica krainy, horad Brazilia, stała faktyčna hałoŭnym tvareńniem Nimiejera.

Admietnyja i pabudovy apošnich dziesiacihodździaŭ jaho tvorčaści: latajučaja talerka muzieja sučasnaha mastactva ŭ Niteroje, što pryziamliłasia na samym bierazie, vypuściŭšy doŭhi trap, i budynak ŭłasnaha muzieja Nimiejera ŭ formie vielizarnaha 30-mietrovaha voka, jakoje visić u pavietry.

Što cikava, muziei Nimiejera — heta nie čysta muziei. Heta najčaściej adnačasova i kancertavyja zały, areny. Damy kultury, adnym słovam.

Nimiejer byŭ pierakananym kamunistam, ale nie savieckaha, a łacinaamierykanskaha kštałtu.

«Architektura ničoha istotna ŭ hramadstvie nie mianiaje. Jana zaŭsiody znachodzicca na baku bahatych. Ale važna vieryć, što jana moža zrabić žyćcio lepš», — tak Oskar Nimiejier apisaŭ svajo kreda.

Džordža Buša-małodšaha jon nazyvaŭ «sukinym synam», jaki zahubić i Štaty, i ŭvieś astatni śviet. ZŠA na praciahu 20 hadoŭ admaŭlali Nimiejeru ŭ vizie.

Taksama jon raspracoŭvaŭ prajekty pomnikaŭ antyamierykanskich lidaraŭ Łacinskaj Amieryki: dla Uha Čaviesa — hrozny mietaličny klin u bok ZŠA, konturny kubiniec, jaki zamachnuŭsia ściaham na «impierskaha hada», — dla Fidela Kastra.

Uładzimir Pucin uznaharodziŭ Nimiejera ordenam Družby. A pry Chruščovu, u 1963 hodzie, jamu była prysudžana Leninskaja premija «3a ŭmacavańnie miru pamiž narodami». Adnak u cełym saviety davoli strymana stavilisia dla Nimiejera. Miesca dla takoj architektury ŭ Savieckim Sajuzie nie było. Dyj hrošaj saviety na takoje nie mieli.

Pracy Nimiejera — sapraŭdnyja šedeŭry XX stahodździa. Što cikava, kamunist Nimiejer svabodna budavaŭ pry antykamunistyčnych dyktaturach u Brazilii.

Sam jon na 20 hadoŭ pierabraŭsia ŭ demakratyčnuju Francyju, a ŭ hety čas u Brazilii praciahvali ažyćciaŭlacca jaho prajekty.

U 1988 hodzie, u 81 hod, Nimiejer atrymaŭ samuju hanarovuju ŭznaharodu ŭ halinie architektury — Prytckieraŭskuju premiju.

U 1990-ch jon pabudavaŭ šedeŭralnyja miemaryjał prezidenta Kubičeka, latajučuju talerku Muzieja sučasnaha mastactva ŭ Niteroje, voka ŭłasnaha muzieja ŭ Kurytybie i kulturny centr «Oskar Nimiejer» u Hajanija, sprajektavaŭ sambadrom ŭ Rya-de-Žanejra.

«Boža moj, Oskaru Nimiejeru siońnia spoŭniłasia 100 hadoŭ, i jon dosyć niadrenna siabie pry hetym adčuvaje», — usklikaŭ u 2007 hodzie biełaruski błohier Darriuss, jaki piša pra architekturu. A

Nimiejer praciahvaŭ pracavać i paśla sta. Apošnija foty ŭ słajd-halerei — heta prajekty, realizavanyja Nimiejeram za apošnija 5 hadoŭ, sabranyja Daryjusam.

Siarhiej Hiezhała