Кацярына Пікірэня стала дырэктаркай кнігарні «логвінаЎ» у 22 гады - гутарка
«Людзі да нас прыходзяць, і ў іх шок», — кажа яна.
Кацярыне Пікірэні толькі 22 гады, але на сваіх далікатных плячах яна трымае найлепшую незалежную кнігарню. Адцягнуўшы Кацярыну ад працы і тэлефонных размоў, мы распыталі яе пра вучобу ў Медыцынскім універсітэце, пра кнігарню з яе наведнікамі, і не абмінулі пытанняў пра беларускую літаратуру.
Каця — дачка медыкаў. Пасля школы яна вырашыла пайсці па шляху бацькоў і паступіла ў медунівер.
Мяне так выхавалі
З самага дзяцінства мне ледзьве хапала пальцаў адной рукі, каб пералічыць усе тыя заняткі, з якімі я хацела звязаць сваю будучыню.Былі мары стаць мастачкай, паэткай, танцоркай, музыкай і нават філосафам. Я была паслухмянай, але вельмі актыўнай.
Я заўсёды добра ставілася да беларускай культуры — мяне так выхавалі. Пачала размаўляць
Медыцынскі ўніверсітэт я не скончыла, сышла з 4 курса, бо ў пэўны момант прыйшла да высновы, што трэба займацца тым, што любіш, а не тым, да чаго ставішся проста нейтральна.Цяпер вучуся ў Еўрапейскім гуманітарным універсітэце на праграме «Медыя і візуальны дызайн».
Жывых трэба баяцца, а не мёртвых
Я ніколі не шкадавала, што вучылася ў Медзе.Гэта вялікі досвед.
Былі моманты, рабілася кепска на аперацыях — здавалася, пацыентА мёртвых, дарэчы, ніколі не баялася. Нездарма кажуць: жывых трэба баяцца, а не мёртвых. Бо няма нічога кепскага, агіднага і страшнага ў смерці. Штохвіліны хтосьці памірае, але і штохвіліны хтосьці нараджаецца.вось-вось прачнецца і адчуе гэты боль.
Упершыню Кацярына трапіла ў кнігарню ў дзень яе адкрыцця. Месца, у якім канцэнтруецца якасная літаратура, прыцягвала дзяўчыну, і калі ўзнікла пытанне падзаробку, Каця не вагаючыся прыйшла ў «Логвінаў» і пэўны час працавала тут прадаўцом.
Усё адбываецца менавіта цяпер
З часам стала дырэктаркай. Развіццё кнігарні ідзе сваім шляхам і досведу ўтрымання месца такога фармату ў Беларусі пакуль не існуе. У пэўны момант узнікла патрэба размеркаваць функцыі: так з’явіўся таваразнаўца, мэнэджар і, натуральна, наступным крокам стаў пошук чалавека, які б усё каардынаваў і прымаў канчатковыя рашэнні. Ну вось і вырашылі паспрабаваць мяне.
Усё тут створана для размовы
«Логвінаў» — культавае месца, гэта не столькі кнігарня, гэта, хутчэй, кніжны клуб. Тут ніхто не прыспешвае з выбарам, можна прысесці за стол і пагартаць упадабаную кнігу.Прадаўцы ў нас нязвыкла ветлівыя і дужа гасцінныя, ім напраўду цікава паразмаўляць з наведнікамі, абмеркаваць літаратурныя навіны.
Кнігарня — гэта месца сустрэчы самых розных, але безумоўна неабыякавых і творчых людзей.Мы намагаемся падтрымліваць вольную, нефармальную атмасферу: утульна і дзеткам, і дарослым. Часам бацькі проста ў кнігарні пачынаюць уголас чытаць дзеткам толькі што набытую кнігу. А аднойчы ўвечары сам сабой зладзіўся невялічкі шахматны турнір.
Няма мэты стаць супергероем
Усе кнігі, ясная рэч, не паспяваю чытаць, але імкнуся заўсёды быць у тэме.Мы ведаем сваіх аўтараў, ведаем, хто і што рабіў. І тым болей радасна, калі новы твор ці новы аўтар робіцца прыемным адкрыццём.
Тут няма мэты стаць супергероем, чытаць і ведаць усё. Перадусім люблю паэзію. Хтосьці цікавіцца міфалогіяй, хтосьці гумарыстычнай прозай. Мы проста чуем меркаванні адно аднаго, чуем розныя водгукі ад нашых жа заўзятараў. У выніку амаль пра кожную кнігу мы можам нешта распавесці, акрэсліць самае істотнае.
У людзей адбываецца культурны шок
Пра гэтае месца ведае не дужа шырокае кола людзей, ствараецца ўражанне адмысловай субкультуры. І сапраўды, шмат хто прыходзіць сюды, каб пабавіць час, патусавацца. Але
штодзень сюды прыходзяць новыя і новыя людзіз тых, хто проста жыве непадалёк ці па нейкіх прычынах апынуліся побач і зацікавіўся дзіўным будынкам у глыбіні дворыка. У людзей здараецца культурны шок.
Яны задаюць недаверлівыя пытанні: «Дык у вас усёі «А вы тут кнігі прадаеце, ці што?» Мы тлумачым. Натуральна, досыць часта закранаецца тэма нацыянальнай самаідэнтыфікацыі, цяперашняга стану культуры. У тых, хто раней не цікавіўся сучаснай літаратурай, трохі большы ўзровень здзіўлення — і яны прасякаюцца найперш самой атмасферай, разглядаюць небанальную падборку суверніраў, паштовак ды календароў. Іншыя ўзгадваюць і пытаюцца пра рэдкія кнігі, якія нідзе раней не маглі знайсьці, просяць параіць ім чытво на наш густ.па-беларуску ?»
Не трэба пужацца расейскай мовы
Не трэба пужацца расейскамоўнай літаратуры. Наша краіна дзвюхмоўная, то бок у ёй існуюць носьбіты абедзвюх моваў. І калі кніга напісаная расейскамоўным беларусам якасна, таленавіта, то яна мусіць быць і чытачу варта ведаць пра яе. І таму палітыка нашай кнігарні мае сваім прыярытэтам не толькі літаратуру беларускамоўную, але і ўвогуле літаратуру якасную, на якой бы мове яна не была.
Нельга браць за шкірку і прымушаць чытаць, чалавек павінен прыйсці да ўсяго самастойна. Мы адчыненыя для кожнага, так што хай заходзяць да нас.
У размове не абмінулі пытанняў пра стан беларускай літаратуры, яе хібы і тэндэнцыі развіцця.
Беларуская літаратура мае невялікі попыт
У маленькіх гарадах і мястэчках палічак з сучаснай беларускай літаратурай няма. Дый які можа быць попыт, калі пра існаванне гэтых кніг насельніцтва на перыферыі не ведае? Каб фармаваўся попыт, людзі павінны бачыць, што культура жыве і развіваецца.
Друкуйцеся
У нас мала прадуктыўных аўтараў, якія выдаюць кнігу за кнігай і чый творчы шлях можна прасачыць у друкаваных выданнях.
Нярэдка аўтар занадта адказна ставіцца да публікацыі, удасканальванне зацягваецца на гады, а тым часам тэксты старэюць, губляючы актуальнасць ці адпаведнасць самой асобе творцы. А варта выдаваць, калі ўжо ўзнікла такая думка, і першую, і другую кнігу — каб трэцяя, можа, была найлепшай.Друкуйцеся, вельмі істотна бачыць рэакцыю чытачоў і не губляць з імі сувязь.
Трэба пісаць пра сэкс
Трэба пісаць пра сэкс, увогуле пра ўсё. Забароненыя тэмы — гэта глупства. Гэта нельга хаваць і нельга выразаць. Гэта жыццё і гэта думкі.
Літаратура канцэнтруе рэчаіснасць, а не хавае яе праявы. Беларуская літаратура ў чымсьці занадта цнатлівая. Шчырасць і смеласць выклікае дыскусіі, спрэчкі, палярызуе меркаванні — а гэта найлепшы стымулятар літаратурнага працэсу.
Кніга мае сувенірнае значэнне
Цяпер папяровая кніга становіцца падарункам, прыгожым прадметам, які мае сувенірнае значэнне. Наша прывязанасць да папяровага фармату — проста трывалая звычка, безліч асацыяцый і ўспамінаў, нам падабаецца пах старонак, магчымасць адчуць літары на дотык.
А канчатковая перамога электроннай кнігі не за гарамі, гэта справа часу.
Тут сабраліся фанаты сваёй працы
Я маладая, энергіі і запалу ў мяне шмат, і гэтая дастаткова наіўная, юнацкая захопленасць толькі дапамагае мне працаваць. Самае цікавае, што тут я магу прасачыць увесь жыццёвы шлях кнігі, бо фактычна на гэтай жа тэрыторыі знаходзіцца выдавецтва.
У той жа кнігарні сустракаюцца тыя, хто карэктуе, рэдагуе, вярстае і афармляе кнігу, і тут жа яна, нарэшце, сустракаецца з чытачом,то бок можна ўбачыць і канчатковы эфект, рэакцыю тых, для каго ўсё і стваралася. Гэта захапляе.
Тут збіраюцца фанаты сваёй справы. А як жа інакш?
* * *
Кнігарня «логвінаЎ»
месціцца ў Мінску, па адрасе пр. Незалежнасці, 37а (раён плошчы Перамогі).
Каментары