«Прама не прымушаюць, але намякаюць». Як беларусаў матывуюць на датэрміновае галасаванне
Рабочыя, студэнты і нават пенсіянеры расказалі Ex-press.by, як іх пераконваюць узяць удзел у датэрміновым галасаванні на выбарах. Спісы, намёкі, прэміі, ціск і нават ліслівасць — вось метады, якія актывізаваліся ў гэтыя дні.

Валянціна:
«На маёй працы імкнуцца «матываваць» не непасрэдна, але вельмі настойліва. Кіраўніцтва праводзіць сходы, дзе намякаюць, што датэрміновае галасаванне — гэта «грамадзянскі абавязак» і паказчык нашай «лаяльнасці». Некаторыя калегі кажуць, што іх прозвішчы адзначаюць у спісах, калі яны прагаласавалі датэрмінова.
Гэта цісне на псіхіку, і я разумею, што адмовіцца складана, бо на коне можа быць працоўнае месца. Вядома, гэта хутчэй прымус, чым матывацыя. Так, працую я ў краме адной вядомай гандлёвай сеткі».
Ніна:
«Учора маёй 86-гадовай бабулі патэлефанавалі з сацслужбы. Супрацоўніца прасіла прыйсці на выбарчы ўчастак, даць інтэрв'ю і сфатаграфавацца для мясцовай газеты. Напэўна, каб потым паказаць «актыўнасць пажылых грамадзян» і стварыць патрэбную карцінку для справаздачы.
Бабуля, якая за свае гады пабачыла нямала, абуралася:
«Якія яны ліслівыя і хлуслівыя людзі… Думаюць, што я не разумею, навошта ўсё гэта? На фоне «бадзёрых бабуль і дзядуляў, радасна галасуюць» куды лягчэй схаваць сапраўдную карціну таго, што адбываецца. Цікава, колькі пажылых людзей, з павагі або пад ціскам, пагодзяцца ўдзельнічаць у гэтым фарсе?»
Сяргей:
«Не пайду, але адзін мой сябар выказаў цікавую думку, і я згодны. На гэты раз яны будуць лічыць па-сапраўднаму. Канешне, не выставяць гэта напаказ, але падлічаць. Будзе сакрэтны пратакол, і яго перададуць вышэй. Бо ён хоча ведаць, чым дыхае народ.
Яны выставілі (як яны думаюць) розныя кірункі: камуніст-сталініст, ліберал, апазіцыянерка-баба. Яны праводзяць накшталт сацапытання, у якім кірунку рухацца».
Марк:
«На вучобе нас матывуюць так, што адмаўляцца проста нязручна. Куратар групы або дэканат пачынае тлумачыць, як важна ўсім «арганізавана прагаласаваць». Аднакурснікі, якія ідуць датэрмінова, таксама ствараюць ціск: калі ты не ўдзельнічаеш, то выглядаеш дзіўна, як быццам нешта парушаеш.
Мой дзядзька ратавальнікам працуе, дык яны на выбарчыя ўчасткі ў першы дзень датэрміновага галасавання пайшлі натоўпам лаяльных рэжыму выканаўцаў. Шчыра кажучы, гэта выклікае толькі раздражненне, а не жаданне ўдзельнічаць».
Алена:
— Я вырашыла прагаласаваць датэрмінова. Супраць усіх. Зараз ішла да дому, чула, як тры маладыя мужчыны размаўлялі:
— Будуць правакацыі.
— Не, не будзе. Зачысцілі жорстка.
— Дык яны самі будуць рабіць правакацыі, каб падставіць людзей.
Вольга:
«Я вырашыла пайсці на датэрміновае галасаванне, каб выказаць сваё меркаванне. Прагаласавала супраць усіх, бо не бачу кандыдатаў, якіх магла б падтрымаць. На бюлетэні пакінула сваё пасланне — гэта быў мой асабісты спосаб выказаць пратэст і паказаць, што мне не ўсё адно, што адбываецца. Хай мой голас хоць бы стане напамінам, што мы не маўчым, нават калі нас спрабуюць прымусіць».
Антон:
«На прадпрыемстве прапануюць пайсці з працы на гадзіну раней, калі прагаласуеш датэрмінова. Фармальна гэта не прымус, але калі ты не прагаласуеш, то пазбавішся такой магчымасці. Вядома, большасць супрацоўнікаў згаджаюцца, каб не ствараць сабе лішніх праблем. Такі «стымул» выглядае як падштурхоўванне, але насамрэч выбару асабліва няма».
Ірына:
«У нас у каледжы падносіцца ідэя аб тым, што прагаласаваць датэрмінова — гэта не толькі права, але і «абавязак, прывілей, абавязак перад Радзімай». Часта адчуваеш сябе закладнікам сістэмы, дзе за табой назіраюць, а не паважаюць твае правы».
Аляксей:
«На мінулых выбарах у нас на заводзе за датэрміновае галасаванне абяцалі прэміі, і многія ўдзельнічалі толькі праз гэта. Пры гэтым усім было зразумела, што гэта не зусім добраахвотнае рашэнне. Калі б быў сумленны выбар, то, магчыма, большасць з нас галасавала б толькі ў асноўны дзень».
Алена:
«Ва ўніверсітэце ўсё адбываецца проста: у групе збіраюць спісы тых, хто прагаласаваў датэрмінова, і куратар перадае іх наверх. Нас прама не прымушаюць, але намякаюць і даюць зразумець, што калі не хочаш праблем, трэба ісці. Ігнараваць такі ціск складана. Калі б гэта было ананімна і сумленна…»
У Лідзе супрацоўніцы ЖКГ ідуць галасаваць датэрмінова з-за таго, што лайдачылі ўвосень?
«Падыход такі — патрыятызм». Чым падчас выбараў займаюцца настаўнікі, медыкі і адвакаты
«Ствараюцца камфортныя ўмовы». Міністр адукацыі выказаўся пра датэрміновае галасаванне студэнтаў
«Узровень агітацыі ніякі». Дзяржаўная служачая расказала пра атмасферу напярэдадні выбараў
Карпенка заявіў, што ў ЦВК не паступіла ніводнай скаргі. Але гэта няпраўда
Мітрапаліт Веніямін таксама прыйшоў галасаваць датэрмінова
Каментары