Культура99

Адкуль на вуліцах Мінска з'явіўся твар, які пужаў дзяцей 1990-х?

Гіпсавыя маскі лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» можна было адшукаць у розных кутках Мінска і Віцебска. Сёння гэтыя трывожныя выявы сустракаюцца ўсё радзей. Разабраліся, адкуль яны ўзяліся на вуліцах беларускіх гарадоў і каго насамрэч адлюстроўвае знакаміты лагатып.

Апошняя маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» у Мінску. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»

Сёння вядома толькі пра адну маску, якая захавалася ў Мінску, — яна вісіць на сцяне жылога дома па вуліцы Казлова, 15. Але яшчэ нядаўна іх было куды больш. Іх можна было сустрэць на агароджах, на сценах будынкаў, на лесвіцах і іншых месцах, часам вельмі непрыкметных.

Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»

Існуе меркаванне, што маскі з’явіліся ў 2000-х гадах для здымкаў расійскага серыяла. Аднак рэальнасць нашмат прасцейшая: усе гэтыя гіпсавыя выявы былі створаны беларускім мастаком Маратам Tekto у 2010-я гады, на хвалі культурнага ўздыму і папулярнасці стрыт-арту.

Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»
Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»

Марат Tekto прыйшоў у стрыт-арт з графіці-культуры, але хутка адмовіўся ад малявання графіці і пачаў эксперыментаваць з гіпсам. Адной з яго работ стаў лагатып тэлекампаніі «ВИД» — гіпсавыя «твары», размаляваныя і расклееныя па ўсім горадзе.

Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»
Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»

Цікава, што мастак не ўкладваў у свае працы асаблівага сэнсу. Гэта толькі ўзмацняла тую нявызначаную трывогу, якую выклікаў лагатып тэлекампаніі ў гледачоў: тады таксама не было зразумела, навошта гэты твар з’яўляецца на экране.

Марат таксама вядомы сваімі гіпсавымі красоўкамі, якія ўпрыгожвалі паштовую скрыню каля «чырвонага дворыка» і сталі мілай гарадской славутасцю. Пасля кароткага перыяду актыўнасці мастак з псеўданімам Tekto знік з культурнага поля.

Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»
Маска з лагатыпа тэлекампаніі «ВИД» на вуліцах горада. Фота: тэлеграм-канал «Минск и минчанин»

Што за твар на лагатыпе?

Для многіх заставалася загадкай, што за істота адлюстравана на лагатыпе тэлекампаніі «ВИД». Яе з’яўленне перад папулярнымі праграмамі кшталту «Поле цудаў» ці «Дабранач, малышы» ў 1990-х гадах выклікала ў дзяцей трывогу.

Застаўка тэлекампаніі «ВИД», якая пужала ўсіх дзяцей у 1990-я гады. Скрыншот відэа

Гэты лагатып з’явіўся практычна адразу пасля стварэння кампаніі ў 1987 годзе. Ідэю Уладзіславу Лісцьеву, аднаму са стваральнікаў тэлекампаніі, падказала ягоная жонка Альбіна Назімава.

Назімава на той момант працавала рэстаўратаркай у маскоўскім Музеі Усходу і прапанавала ў якасці лагатыпа выкарыстаць керамічную галаву Го Сяна, кітайскага філосафа III-IV стагоддзяў, якая захоўвалася ў музейнай калекцыі.

Скульптурная выява філосафа мела доўгія апушчаныя вушы, з якімі звычайна малююць мудрацоў, усмешку на твары, а на лысай галаве сядзела трохногая жаба — сімвал дастатку і шчасця ў кітайскай культуры. Магчыма, апошняе паўплывала на выбар тэлевізійшчыкаў. 

Керамічная галава філосафа Го Сяна ў экспазіцыі Музея Усходу, якая паслужыла асновай для лагатыпа тэлекампаніі. Фота: ixbt.com

Але кіраўніцтва музея адмовіла тэлекампаніі выкарыстоўваць вобраз свайго экспаната ў якасці лагатыпа. Тады Лісцеў пайшоў на хітрасць і з дапамогай камп’ютарнай графікі, якой тады захапляліся многія, змяніў першапачатковы выгляд скульптуры. На лагатыпе тэлекампаніі з’явіўся твар, абедзве паловы якога відавочна ўтвораны люстраным адлюстраваннем адной з іх і рэтушшу ценяў. З твара Го Сяна знікла ўсмешка, прыбралі вушы, а жаба на галаве страціла пазнавальнасць, больш нагадваючы проста гульку.

Змяненні ўнеслі неспадзяваны эфект. Прыгожы і мудры вобраз ператварыўся ў трывожную і жудасную выяву, якая трапіла ў так званую «злавесную даліну».

Новы лагатып тэлекампаніі «ВИД». Скрыншот відэа

Але змяняць свой лагатып тэлекампанія «ВИД», відаць, не вельмі спяшалася. Кардынальных змен ён зведаў толькі ў 2017 годзе, калі яго наблізіла да першапачатковага вобраза Го Сяна. Галава атрымала назад свае вушы, усмешку і жабу, пазбавіўшыся жудаснасці.

Аднак для многіх людзей гэты твар застанецца часткай дзіцячых успамінаў — дзіўным, незразумелым і крыху страшным.

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары9

  • маска
    11.01.2025
    выява філосафа мела доўгія апушчаныя вушы, з якімі звычайна малююць мудрацоў,
    ...
    маска зусім без вушэй. без мудрасці. без усмешкі, багацця і шчасця. мяртвецкая. вось і пужала дзяцей
  • дзеці 90-х
    11.01.2025
    гэта барыс ельцын ?
  • **
    11.01.2025
    ***, у маскі здаецца ўвогуле заплюшчаныя вочы. як у мерцвяка. што зрэшты сімвалічна - трэба ж было хаваць (хороніть) савок

Год Сырскага. Як ваюе ўкраінская армія з гэтым галоўнакамандуючым2

Год Сырскага. Як ваюе ўкраінская армія з гэтым галоўнакамандуючым

Усе навіны →
Усе навіны

Што рабіць, калі ваш тэлефон упаў у шахту ліфта?5

Беларускія астравы, пра якія вы маглі не ведаць2

Зяленскі расказаў, як бачыць «здзелку» з Трампам па карысных выкапнях9

У Пецярбургу музыка выкінуўся з 10-га паверха, калі да яго прыйшлі з ператрусам за «фінансаванне УСУ»7

Журналіста Ігара Ільяша абвінавачваюць па двух крымінальных артыкулах1

У Беларусі ўсё ж такі забароняць Хагі Вагі. Міністр адукацыі лічыць, што гэтая цацка правакуе гвалт11

Трамп плануе сустрэцца з Зяленскім на наступным тыдні12

У які дзень у 2020-м маглі здарыцца перамены? Польскі дыпламат выдаў кнігу аб працы ў Беларусі і даў адказ на гэта пытанне32

Чаму высокі ціск не дазваляе расійскім Суперджэтам лятаць? Хоць для Боінга гэта не праблема23

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Год Сырскага. Як ваюе ўкраінская армія з гэтым галоўнакамандуючым2

Год Сырскага. Як ваюе ўкраінская армія з гэтым галоўнакамандуючым

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць