Блогер і «дырэктар дастаўкі» Андрэй Касцюк — пра тое, колькі можа зарабіць кур'ер у Варшаве
Блогер і афіцыйны дыджэй гурта «Дай Дарогу!» Андрэй Касцюк ужо больш за год працуе кур'ерам. Называе сябе «галоўным кур'ерам Варшавы» і «дырэктарам дастаўкі» ды лічыць, што роварная «кур'ерка» — найлепшая праца для тых, хто пакуль не знайшоў сябе ў новых умовах і новай краіне. Сваім кур'ерскім досведам дзеліцца на ютуб-канале «Direktor Polska». «Белсат» паразмаўляў з Андрэем пра заробкі, «напіўкі» (чаявыя) і сучасныя электраровары.
«Дырэктар карагодаў»
У сваім родным Берасці Андрэй Касцюк займаўся таргетынгавай рэкламай і арганізацыяй вечарынак. Жыў літаральна насупраць будынку ўпраўлення СК па Берасцейскай вобласці. Кажа, што ў горадзе яго добра ведалі, а «са «следакамі» нават разам гуляў у футбол». 15 верасня 2020 года, праз два дні пасля пратэснага карагоду ў Берасці, адзін з супрацоўнікаў СК папярэдзіў Андрэя, каб той «выдаляў усё з гэтага дня» са свайго інстаграму.
«Выдаляць? Мне што, няма чаго рабіць?» — адпісаў берасцеец следчаму. І праз два месяцы быў затрыманы ў «карагоднай справе» («А то ж, дырэктар карагодаў!» — смяецца Андрэй).
У жніўні 2021 года яму прысудзілі тры гады «хіміі» (арт. 342 КК). Сваёй віны Касцюк не прызнаў. За некалькі дзён да пачатку адбывання «хіміі» мужчына з'ехаў ва Украіну, а пасля — у Польшчу.
«Калі няма замоваў, еду дамоў і мантую ролікі»
У новай краіне Андрэй адпрацаваў некалькі месяцаў на складах, а потым вырашыў падацца ў кур'еры. Ужо сваю першую паездку па Варшаве з кур'ерскай сумкай за плячыма фіксаваў на відэакамеру, даўшы старт youtube-каналу «Direktor Polska».
«Не, ну слухай, я насамрэч вельмі сціплы чалавек. А «дырэктар» і «галоўны кур'ер» — больш такі рэкламны ход, ну каб у вочы больш кідалася і каб людзі запаміналі», — пасміхаецца Андрэй Касцюк.
Ягоны блакітны кур'ерскі заплечнік упрыгожвае налепка з беларускай Пагоняй. За дзень праязджае 50-60 кіламетраў, але бывае, што і 120.
Андрэй тлумачыць, што працаваць у дастаўцы яго падахвоціла шмат рэчаў. У нейкі момант зразумеў, што пачаў губляць у эміграцыі фізічную форму («Нейкім друзлым пачаў рабіцца»), якую ў Беларусі падтрымліваў рэгулярнымі трэнінгамі. Але ездзіць на ровары без якой-кольвек мэты не любіў. «А тут калі падумаў, што мне за гэта яшчэ і грошы будуць плаціць, — дык зусім прыкольна», — кажа. Па-другое, даўно хацеў стварыць свой ўласны ютуб-канал, тэма дастаўкі ежы «павінна была пракаціць».
Па-трэцяе, кур'ерка пагружае чалавека ў соцыум і дае магчымасць удасканаліць польскую мову. І, нарэшце, адзін з галоўных фактараў — свабода. Калі абіраеш працу на мабільных дадатках без загадзя выбранага графіку (Андрэй працуе на «Uber» і «Wolt»), то толькі сам вырашаеш, калі і колькі табе працаваць.
«Калі цягам 20-30 хвілін не маю замоваў, проста еду дамоў і мантую ролікі», — тлумачыць суразмоўца.
«Хто ж будзе піцу на абед замаўляць?»
Андрэй пачынаў працаваць на звычайным ровары, бо найперш хацелася падцягнуць сябе фізічна. Але з часам зразумеў, што на электраровары можна працаваць хутчэй і эфектыўней («Я доўга супраціўляўся «электрыкам», але калі зразумеў, што і там ёсць нагрузка, пачаў дастаўляць на іх»). Спрабуе працаваць на розных. Ровары арандуе ва ўжо праверанай фірме (кошт арэнды вагаецца ад 150 да 300 злотых на тыдзень).
На «веліку» з батарэяй 50 ампер амаль не трэба круціць педалі, таму на такіх змаглі б працаваць нават сталыя людзі, якім цяжка бывае знайсці добрую працу ў Варшаве, сцвярджае беларус.
«Іншая справа, колькі яны змогуць зарабіць, але тут усё залежыць ад іх. Проста трэба троху кеміць ва ўсім гэтым, а не проста стаяць у абед каля піцэрыі ў натоўпе іншых кур'ераў і чакаць замоваў. Хто ж будзе піцу на абед замаўляць? Трэба шукаць, дзе рыс з «курчакем» [курыцай] гатуюць», — смяецца «галоўны кур'ер Варшавы».
Усіх сваіх прафесійных сакрэтаў Андрэй не выдае. Магчыма, галоўны з іх — выдатная зрокавая памяць і назіральнасць. Сцвярджае, што ў сваім Макатове (раён Варшавы) на памяць ведае «ўсе аб'езды, праезды і дзіркі», а таксама — коды ад зачыненых жылых кварталаў і тое, як працуюць макатоўскія святлафоры.
Ці кур'ер зарабляе 6000 злотых у Варшаве
Цяпер, напэўна, пра галоўнае. Заробкі і грошы. Усё залежыць ад сезону, запэўнівае Андрэй.
Больш за ўсё атрымліваецца зарабляць у другой палове восені, троху менш замоваў — зімой і вясной. А вось лета — не кур'ерскі час для Варшавы. Хаця ўсё адносна — бываюць розныя дні.
Свой рэкорд заробкаў за гадзіну працы беларус устанавіў якраз улетку — 87 злотых за гадзіну (троху больш за 20 еўраў) нэта. Пры мінімальным заробку ў Польшчы — 24,25 злотых за гадзіну чыстымі.
«Увогуле, паставіў сабе ніжнюю планку — 40 злотых за гадзіну. Гэта сярэдняе. Усё матэматычна заўсёды разлічваю. Можа, каму падасца складаным, але такі я чалавек. Увосень, калі шмат акцыяў і вялікія каэфіцыенты, зарабляў у асноўным 50-70 зл / гадз. Працую ў дзень па 5-6 гадзін. Восенню было такое, што за дзень зарабіў больш як 500 злотых (120 еўраў), але там я каля 10 гадзін, напэўна, катаўся», — распавядае Андрэй, але колькі дакладна зарабляе за месяц, не гаворыць («Ну я на месяц не гляджу…»).
«Добра, 6000 злотых, то бок 1400 еўраў, магчыма зарабіць на кур'ерцы?» — пытаемся.
«Летам? Летам складана было б. А калі браць восень — то лёгка. Проста ўвогуле лёгка. Так, менавіта 6000 чыстымі», — сцвярджае кур'ер.
У Варшаве ён працуе цалкам легальна, паводле дамовы, якую заключыў з фірмай-партнёрам. Плаціць падатак у памеры 8,5 % і мае на гэтай падставе дзяржаўную медычную страхоўку ад польскага ZUS (упраўленне сацыяльнага страхавання) для сябе i сям'i.
Андрэй мяркуе, што праца кур'ерам у Польшчы — адзін з самых простых для беларусаў-эмігрантаў шляхоў, каб зарабляць і працаваць легальна. Навічкам ён раіць звяртацца з любымі пытаннямі ў тэлеграм-чат «Кур'еры Варшавы», які стварыў для камунікацыі з калегамі (каля 200 удзельнікаў, у асноўным — беларусы і ўкраінцы). Але, у кожным разе, формула старту такая:
- знайсці фірму-партнёра, якая афармляе дамову і праз якую павінны аплочвацца падаткі (за паслугі партнёра таксама трэба будзе плаціць, Андрэй штомесяц аддае 135 злотых);
- зарэгістравацца на кур'ерскіх мабільных дадатках, а лепш — на некалькіх (штотыдзень бяруць плату за карыстанне, Андрэй плаціць агулам 35 злотых за два дадаткі);
- дачакацца ўхвалення пасля рэгістрацыі, арандаваць ровар ці электраровар, калі няма свайго, і пачаць зарабляць.
Колькі трэба чакаць, каб кандыдатура была ўхваленая, залежыць яшчэ ад таго, ці трывае у гэты момант набор у кур'еры. Восенню ўладкавацца лягчэй, зазначае Андрэй. Згадвае, што пасля рэгістрацыі ў партнёра і на мабільным прыкладанні «Uber» восенню 2023 года мог выехаць на працу ўжо на наступны дзень.
«Каб любіў стабільнасць — сядзеў бы ў Беларусі»
«На якой «апцы» [скарочана ад польскага «aplikacja», мабільны дадатак — рэд. «Белсат»] катаць, кожны выбірае сабе сам. Я катаю на «Wolt» і «Uber». Калі хочаш працаваць па зарэзерваваных графіках — ёсць «Glovo». Ёсць таксама дастаўнікі, якія плацяць кур'ерам фіксаваныя стабільныя стаўкі, як у «Stuart», «Pyszne.pl» ці «Żabka Jush». Але я не люблю стабільнасці. Які сэнс зарабляць стабільна, але ў два разы менш, чым я зарабляю зараз? Каб я любіў такую стабільнасць — сядзеў бы зараз у Беларусі», — смяецца Андрэй Касцюк.
Ён прызнаецца, што за год працы не страціў імпэту і кайфу, які яму дае «кур'ерка».
«Не, прыкольна. Жаданне працаваць увесь час падсцёбваецца. Абломвае, канечне, калі сядзіш, і табе на двух дадатках хвілін 20 не даюць замоваў. Але я не марную часу. Сядаю і проста на тэлефоне мантую «шорты» на «Ютуб» ці на «Тыкток», сяджу на сонейку, загараю і мантую паціху», — апавядае Андрэй.
Свае ролікі «дырэктар дастаўкі» прыпраўляе жартамі, гісторыямі і разважаннямі пра жыццё, хуткасць (на адным з ровараў можа разганяцца да 50 км / гадз) ды людзях. Напрыклад, пра тое, ці палякі п'юць больш за беларусаў і расейцаў (мяркуе, што так), хто часцей і ахвотней дае кур'ерам «напіўкі» (старэйшае пакаленне, незалежна ад нацыянальнай прыналежнасці) і ці варта ў Варшаве ездзіць на чырвонае святло (тут глядзіце ролікі).
Ці не ў самым першым відэа распавядае, як з полькі, якая прымае замову, «выпадкова» спадае ручнік, якім абкруцілася пасля лазенкі… А нам, больш падрабязна, пра тое, як аднойчы на звычайным ровары з тонкімі коламі ледзь не ўрэзаўся на скрыжаванні ў бус, які не паказаў паварот.
«Я па тармазах, але было слізка пасля дажджу і мяне павяло, прычым так, што паляцеў наперад галавой пад колы гэтага буса. Ужо рукі выставіў, каб неяк змякчыць. Але ён таксама паспеў прытармазіць, сантыметраў 10 заставалася…» — апавядае кур'ер.
Эміграцыя як магчымасць рабіць новае
Андрэй прызнаецца, што ў Польшчы яго яшчэ ніводнага разу не штрафавалі, хоць некаторыя парушэнні падчас працы здараюцца. Заўважае, што, напэўна, у Беларусі, прынамсі ў Берасці, людзі больш прытрымліваюцца правілаў дарожнага руху.
Роварную інфраструктуру ў Варшаве ацэньвае як добрую. Хоць на самым пачатку быў проста ў захапленні ад таго, колькі шмат веладарожак у горадзе. Але потым прызвычаіўся («Цяпер вышукаваеш мінусы»).
Апрача «кур'еркі» Андрэй Касцюк ужо спрабуе ладзіць у Варшаве вечарынкі і працягвае дыджэіць з «Дай Дарогу!». З лідарам гурту Юрыем Стыльскім сябруе аддаўна. Стыльскі прысутнічаў амаль на ўсіх судовых паседжаннях у Берасці, на якіх разбіралі справу Андрэя. Падтрымліваюць стасункі і на эміграцыі. Але ці будзе дыджэіць на канцэрце «Дай Дарогу!» ў Варшаве 17 жніўня, Андрэй пакуль не ведае.
Андрэй Касцюк ўпэўнены, што эміграцыя і выгнанне — гэта не толькі выпрабаванне, але таксама магчымасць і шанец для многіх беларусаў паспрабаваць у жыцці нешта новае. І не трэба баяцца гэта рабіць. Андрэй развітваецца, заскоквае на ровар і рушыць наперад. Беларуская Пагоня на сумцы кур'ера знікае за паваротам…
Каментары
Вядома, дажджом мокра, марозам - калотна, але на тое праца і ёсьць працай, каб не адныя дадатныя бакі, а нечым ахвяруеш, што цануе спажывец.