На поўначы Беларусі знайшлі драўляны коўш узросту піраміды Хеопса

Вырабы з дрэва, скуры або косці — жаданыя знаходкі для ўсіх археолагаў, таму што праліваюць святло на штодзённае жыццё старажытных людзей. На жаль, такія прадметы дрэнна захоўваюцца ў зямлі. Таму даследаванні тарфянікаў у гэтым выпадку выратаванне для навукоўцаў. Торф — ідэальны кансервант, які не прапускае паветра, а без яго немагчымы працэс раскладання арганікі.

Экспедыцыі на Крывінскі тарфянік на самай поўначы Беларусі — на мяжы Бешанковіцкага і Сенненскага раёнаў — праходзяць ужо шмат гадоў. Кожны раз навукоўцам атрымоўваецца знайсці новыя артэфакты, звязаныя з жыццём старажытных людзей.

Павялічыць

Ідэальны кансервант

У гэтым годзе даследаванні былі падзеленыя на дзве часткі: падводную і наземную. Пад вадой працавала спецыяльная навукова-даследчая група з Інстытута гісторыі НАНБ.

Па словах загадчыка аддзела археалогіі першабытнага грамадства Максіма Чарняўскага, раскопкі пад вадой трэба было весці, таму што помнік археалогіі Крывіна-3 сфармаваўся ў эпоху кліматычна максімальна нізкага ўзроўню вады, а гэта другая палова III тысячагоддзя да нашай эры.

«На гэтым помніку ідэальная захаванасць арганікі. Культурны пласт заўсёды знаходзіцца ў вадзе, а над ім яшчэ 1,5 метра торфу», — растлумачыў спецыяліст.

Пры гэтым ён удакладніў, што ў такіх умовах выдатна захоўваюцца не толькі косткі або бурштын, але і дрэва, кара і нават лубяныя вяроўкі і ніткі. Гэта робіць дадзены помнік унікальным, і паблізу падобных яму па ўмовах папросту няма.

Коўш з качкай

«Мы мала ведаем пра асноўны матэрыял, з якога рабілі большасць рэчаў у каменным веку — пра дрэва. У гэтым годзе нам трапілася шыкоўная драўляная страла разам з тупым наканечнікам. Такія былі патрэбныя, каб збіваць дробных пушных звяроў з дрэва і не псаваць ім футра», — сказаў археолаг.

Павялічыць

Чарняўскі звярнуў асаблівую ўвагу, што галоўнай знаходкай стаў драўляны коўш з ручкай, памерам прыблізна з далонь дарослага чалавека.

«Мы дапускаем, што на ручцы ў яго стылізаваная галава качкі, такую выснову робім па аналогіі з іншымі знаходкамі. Гэта ўсё матэрыялы паўночнабеларускай культуры, другая палова III тысячагоддзя да нашай эры — пачатак II тысячагоддзя», — дадаў ён.

Пры гэтым Чарняўскі акцэнтаваў увагу, што ўзровень апрацоўкі драўлянага каўша вельмі высокі, таму што ў яго тонкія сценкі і глыбокая чаша, і каб ён быў новы — то нічым бы не адрозніваўся ад працы сучасных майстроў.

«Гэта ўсё зроблена пры дапамозе крэменю, таму што тады не было металічных інструментаў. На ім амаль не відаць слядоў апрацоўкі», — канстатаваў археолаг.

Цікава, што гэты коўш можна адрэстаўраваць, нягледзячы на тое, што ён падзяліўся на некалькі частак пасля здабывання з вады, але толькі пасля кансервацыі. Тут беларускім навукоўцам дапамагаюць калегі з Эрмітажа. Увесь працэс з захаваннем тэхналогіі можа расцягнуцца на тры гады.

Павялічыць

Гліняная сякерка

Раскопкі пад вадой патрабуюць спецыяльнай падрыхтоўкі. Неабходную вучобу прайшоў навуковы супрацоўнік аддзела археалогіі першабытнага грамадства Сяргей Ліневіч. Менавіта яму пашчасціла сёлета здабыць драўляны коўш з-пад вады падчас даследаванняў, а таксама ўнікальную гліняную сякерку.

Павялічыць

«Цікава, што ў адтуліне ў сякерцы захаваліся фрагменты дрэва. Хутчэй за ўсё, нам удасца вызначыць, якое менавіта выкарыстоўвалася для стварэння дзяржальна», — выказаў здагадку археолаг.

Паводле яго слоў, падобныя знаходкі ўжо сустракаліся на тэрыторыі Еўропы — падобная сякерка была знойдзена і ў Беларусі на тэрыторыі Падняпроўя.

Ліневіч расказаў, што навукоўцы лічаць такія сякеркі альбо дзіцячымі цацкамі, альбо рытуальнай зброяй. Паводле яго слоў, цяпер у археолагаў ёсць першая ідэальна і цалкам захаваная сякерка з фрагментам ручкі.

• 14
• 0
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0