Грамадства33

Праверкі тэлефонаў, «дзіравыя» санкцыі, багатыя мінчукі і адчувальнасць да камунізму. Што здзівіла палякаў у Беларусі

Ужо два гады ў Беларусі дзейнічае бязвізавы рэжым для грамадзян Польшчы. Паводле звестак Дзяржпагранкамітэта, за гэты час краіну наведала больш за 88 тыс. палякаў, з іх толькі сёлета — больш за 24 тыс. Журналіст выдання Most пагаварыў з палякамі, якія нядаўна ўпершыню ў жыцці пабывалі ў Беларусі, пра тое, чым іх здзівіла суседняя краіна. Імёны суразмоўцаў змененыя ў мэтах бяспекі.

Мяжа: праверка тэлефонаў, пытанні пра танк-помнік і паездкі ва Украіну

Гжэгаж ездзіў у Мінск па працоўных пытаннях. Каб трапіць у Беларусь, яму давялося прастаяць на памежным пераходзе 9,5 гадзіны. Паляк кажа, што яму яшчэ пашанцавала: у некаторых гэты працэс займае больш за 20 гадзін.

Мужчына ўпэўнены, што памежнікі — і беларускія, і польскія — спецыяльна зацягваюць працэдуры, каб адбіць у людзей ахвоту перасякаць мяжу.

«Я яшчэ памятаю, як выглядала перасячэнне мяжы Польшчы да 1989 года. І дакладна гэтак жа цяпер выглядае перасячэнне беларускай мяжы з усімі краінамі ЕС», — сцвярджае Гжэгаж.

Ён упэўнены, што супрацоўнікі спецыяльна зацягваюць працэдуры, праводзяць іх павольна і скрупулёзна, а нярэдка машыны проста стаяць гадзінамі перад шлагбаўмам пасля ўсіх праверак.

Акрамя таго, беларускія памежнікі ладзяць праверкі тэлефонаў. Гжэгаж іх пазбег і на ўездзе, і на выездзе. Але ўсіх ягоных калегаў, якія ехалі ў іншым аўтамабілі, папрасілі паказаць галерэю смартфона. Асабліва моцна вайскоўцаў зацікавіла фатаграфія з танкам-помнікам.

Міхал наведаў Беларусь як турыст. Ён прастаяў на мяжы каля васьмі гадзін і пацвярджае словы земляка: у яго праверылі не толькі галерэю тэлефона, але і кантакты, а акрамя таго, правялі гутарку. Прычынай такой увагі сталі пяць украінскіх штампаў у пашпарце, пастаўленыя пасля пачатку вайны.

«Размова доўжылася хвілін з дзесяць, — расказвае паляк. — Пыталіся, куды еду, навошта, ці служыў у войску. Цікавіліся рознымі асабістымі справамі, такімі як праца і гэтак далей, ну і тым, што рабіў ва Украіне. Супрацоўнікі размаўлялі спакойным нязмушаным тонам. Размаўлялі па-польску, так што ўсё было зразумела».

Дадому абодва мужчыны вярталіся праз трэція краіны. Гжэгаж паехаў праз Латвію і прастаяў на памежным пераходзе пяць гадзін, а Міхал — праз Літву, дзе праходжанне мяжы заняло ўсяго гадзіну. Калі ехаць у Польшчу наўпрост, на мяжы можна затрымацца на 30-40 гадзін.

Мінск: таннае паліва, «дзіравыя» санкцыі і шмат багатых людзей

Ні Гжэгаж, ні Міхал раней не наведвалі Беларусь. Першы мужчына толькі ў дзяцінстве, яшчэ ў часы СССР, быў у нашай краіне праездам.

Абодва кажуць, што сённяшні Мінск іх уразіў. Яны апісваюць паркі, сучасныя будынкі, разнастайнасць аўтамабіляў, на якіх ездзяць мясцовыя жыхары, таннае паліва і поўныя паліцы ў крамах. Мужчыны згаджаюцца, што беларуская сталіца — гэта атмасфернае месца, «поўнае багатых людзей».

«Мая рэакцыя на Мінск — гэта тыповая рэакцыя паляка, — смяецца Гжэгаж. — Таму што мы, калі ўяўляем Беларусь, думаем, што тут такая ж беднасць, як у нас была ў часы Польскай Народнай Рэспублікі. Але фактычна, прынамсі калі казаць пра сталіцу, гэтай беднасці тут няма».

Больш за ўсё паляка ўразіла колькасць гандлёвых цэнтраў, якія не саступаюць варшаўскім, у тым ліку і ў разнастайнасці тавараў сусветных вытворцаў. Гэта асабліва здзіўляе мужчыну, улічваючы, што на Беларусь накладзеныя санкцыі.

«Падобна, да Беларусі навіна, што яе накладзеныя санкцыі, яшчэ не дайшла, — жартуе ён. — Я з'яўляюся кліентам адной швейцарскай фірмы, якая робіць будаўнічы электраінструмент, — прыводзіць прыклад Гжэгаж. — І яе прадстаўнікі ў Польшчы былі ўпэўненыя, што іх няма ў Беларусі. А я знайшоў. Так што ў мяне склалася ўражанне, што альбо гэтыя санкцыі вельмі дзіравыя, альбо іх неяк абыходзяць».

Людзі: устойлівасць перад прапагандай і гатоўнасць дапамагаць

З беларусамі Гжэгаж у асноўным меў зносіны па пытаннях, звязаных з працай. Гутаркі не былі настолькі адкрытымі, каб яго суразмоўцы выказваліся пра сітуацыю ў краіне. Асноўных прапагандысцкіх тэзісаў — пра тое, што дэмакратычныя рэжымы Еўропы дрэнныя, або пра праблемы Польшчы — паляк ад беларусаў таксама не чуў.

«Мне не падалося, што прапаганда неяк уплывае на людзей. Я не буду сцвярджаць, што гэтага няма, але я з гэтым не сутыкаўся», — расказвае ён.

Гжэгаж звярнуў увагу на адкрытасць беларусаў і гатоўнасць дапамагаць. Яму запомнілася сітуацыя з пошукам жылля для калег. У гатэлі, куды яны першапачаткова засяліліся, не было кухні, дзе можна самастойна гатаваць.

«Я размаўляў пра гэта з дзяўчынай на рэцэпцыі, і яна была настолькі зацікаўленая мне дапамагчы, што прысвяціла гэтай праблеме гадзіны з дзве свайго часу і знайшла для мяне мноства варыянтаў. Яна дапамагла мне проста так, не чакаючы ніякай узнагароды за гэта. Гэта было вельмі прыемна», — расказвае паляк.

Мужчына не можа ўспомніць негатыўных момантаў, звязаных з беларусамі, і не стамляецца хваліць іх спагадлівасць: «адным словам, браты-беларусы».

Міліцыя: спалоханы патрульны і ветлівы даішнік

Дапамогу Гжэгаж атрымаў нават ад беларускай міліцыі. Паляк не мог знайсці хостэл і падышоў да патрульных каля аднаго з пасольстваў. Ён успамінае, што міліцыянер быў трохі напалоханы.

«Мабыць, міліцыя ў Беларусі не прывыкла, каб грамадзяне падыходзілі нешта спытаць. Хутчэй яны самі падыходзяць да грамадзян і пытаюцца. Я не кажу, што так і ёсць, але такое ў мяне склалася ўражанне», — дзеліцца Гжэгаж.

Другі кантакт з міліцыяй адбыўся, калі мужчына ехаў на сваім аўтамабілі па адной з цэнтральных вуліц горада. Ён адзначае, што за ўвесь час не бачыў у Менску ніводнай іншай машыны на польскіх нумарах. Напэўна, гэтым яго аўто і прыцягнула ўвагу — яго спынілі для праверкі дакументаў.

«Яны папрасілі ў мяне тэхпашпарт, страхоўку, пасведчанне кіроўцы. Праверылі, ці не быў я сфатаграфаваны фотарадарам. І ўсё — з усмешкай пажадалі добрага дня», — успамінае мужчына.

Сімптомы аўтарытарызму: размах Палаца Незалежнасці, рэгістрацыя іншаземцаў і адчувальнасць да камунізму

Палякі кажуць, што на вуліцах Мінска даволі шмат міліцыі, і гэта «не схіляе да адчування свабоды». Гжэгаж адзначае і іншыя «сімптомы» аўтарытарнай дзяржавы: абавязковую рэгістрацыю для іншаземцаў, якія жывуць па адным адрасе больш за 10 дзён, аднолькавыя цэны нумароў у розных гатэлях, адныя і тыя ж курсы валют у розных абменных пунктах.

«Вельмі прыкметна, хто кіруе ў Беларусі, — працягвае паляк. — Я быў уражаны размахам Палаца Незалежнасці, напрыклад. А яшчэ я бачыў картэж Пуціна і шчыра прызнаюся, што Джо Байдэн — гэта бядняк у параўнанні з Пуціным, калі казаць пра размах, даўжыню і раскошу картэжу».

Гжэгаж быў у Мінску ў канцы мая — тады ў горадзе яшчэ заставаліся святочныя канструкцыі, плакаты і мазаікі, прысвечаныя Дню Перамогі. Гэта таксама здзівіла паляка, аднак ён кажа, што такую «ўсюдыісную адчувальнасць да перамогі над фашызмам» ён ужо бачыў у сябе на радзіме ў 1980-х.

«Браты-расіяне навязалі ўсе гэтыя наратывы і нам, і вам, і ўкраінцам, і ўсім, каму змаглі… У Беларусі, прынамсі ў Менску, мы маем справу з адчувальнасцю да камунізму, з усімі гэтымі глупствамі [у выкарыстанні тэмы] Вялікай Айчыннай вайны, — разважае ён. —

Напрыклад, калі едзеш па кальцавой, то бачыш білборды з фотаздымкамі і кароткімі біяграфіямі герояў Вялікай Айчыннай вайны. Але, з іншага боку, усё гэта суседнічае з сучасным салонам BMW, які адкрыты нават у нядзелю, або са штаб-кватэрай якой-небудзь заходняй фірмы».

Турыстычны патэнцыял: зачараванне Дзвіной, некранутая прырода і часы, «калі будзе кіраваць нехта нармальны»

Гжэгаж кажа, што з задавальненнем прыедзе ў Беларусь яшчэ раз як турыст — з дзецьмі, сям'ёй. Але толькі калі мяжа стане больш адкрытай. Ён упэўнены, што за ягоным прыкладам пойдуць і іншыя палякі.

«Турыстычны патэнцыял у Беларусі гіганцкі, — тлумачыць ён. — Страшна крыўдна, што вы яго не выкарыстоўваеце. Я быў вельмі зачараваны Дзвіной, якую бачыў, калі ехаў да латвійскай мяжы, а таксама некранутай прыродай на поўначы Беларусі. Калі гэтай краінай будзе кіраваць хтосьці нармальны, на маю думку, яна раскрые свой патэнцыял і яе будуць наведваць людзі з усяго свету».

Каментары3

  • Baltas Svyturys
    11.07.2024
    Турыстычны патэнцыял у Беларусі гіганцкі, — тлумачыць ён. — Страшна крыўдна, што вы яго не выкарыстоўваеце.

    Страшна крыудна, что вы до сих пор приезжаете поддержать валютой человеконенавистнический режим. Мало было дубинок от ZOMO, нарвётесь на новые дубинки, со знаком качества ЕС.
  • Рыгор
    11.07.2024
    Адчуванне, што пан Grzegorz Brzeczyszczykiewicz мае сур'езныя праблемы з крытычным мысленнем.
    Калі на МКАД зараз назіраецца літаральна засілле білбордаў з героямі WW2, "сацыяльнай рэкламай", прапагандай і прамымі пагрозамі "Любішь данаціць - любі адказвацаь" - то гэта адзначае, што бізнэс чамусці не імкнецца выкарыстоўваць рэкламныя плошчы. А парадак і чысціня на вуліцах назіраюцца і ў Пхеньяне, таннае паліва - у Іране, але толькі зусім маргіналы распавядаюць, што там усё добра. Разнастайнасць машын - гэта інэрцыя даваенных часоў, а вось на што сапраўды варта рабіць увагу - гэта на іхны ўзрост.
  • А мне
    11.07.2024
    Baltas Svyturys, страшна крыўдна, што на 5 год "абуджэння" ты так і не адужаў пісанне роднай мовай

У Калінкавічах раніцай узарваўся «шахед»?1

У Калінкавічах раніцай узарваўся «шахед»?

Усе навіны →
Усе навіны

Унікальны выпадак: вызваленага па амністыі вярнулі ў калонію. Гэтага дамагліся бацькі ахвяры2

Шчанюкоў забівалі камянямі: жудасная гісторыя на Салігоршчыне5

Расійскага хлопца, якога за спалены Каран збіў сын Кадырава, абвінавацілі і ў дзяржздрадзе1

Дык колькі яек можна з'ядаць у дзень, каб не нашкодзіць здароўю? Навуковец з Гарварда знайшоў адказ, ахвяраваўшы сабой7

Любоў Успенская заявіла, што яе дачку скралі і прымусілі даць праўкраінскае інтэрв'ю за тое, што спявачка падтрымлівае вайну5

Паралізаванаму журналісту прыйшлося паўзці ў прыбіральню ў самалёце11

Упершыню за доўгі час беларускі клуб згуляе ў асноўным раўндзе футбольных еўракубкаў

Ізраільскі ўдар па цэнтры Бейрута: ліванскія ўлады паведамілі пра шэсць загінулых1

Колькасць палітвязняў апусцілася ніжэй за 1300 чалавек. Гэта найменшы лік за два гады1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У Калінкавічах раніцай узарваўся «шахед»?1

У Калінкавічах раніцай узарваўся «шахед»?

Галоўнае
Усе навіны →