«Інфармацыі аб пераследзе рускіх ва Украіне няма». Беларускі суд адмовіў у бежанстве 70-гадовай жанчыне з Бярдзянска
70-гадовая грамадзянка Украіны — руская па нацыянальнасці — папрасіла аб абароне ў Беларусі. Дэпартамент па грамадзянстве і міграцыі даў ёй дадатковую абарону, але адмовіў у статусе бежанца. Яна падала скаргу, а суд устаў на бок Дэпартамента. «Медыязона» вывучыла дакумент па гэтай справе, апублікаваны ў Банку судовых рашэнняў.
У красавіку 2022 года грамадзянка Украіны Любоў Шапавалава (так, як даведалася «Наша Ніва», завуць жанчыну) звярнулася ва ўпраўленне па грамадзянстве і міграцыі аднаго з беларускіх аблвыканкамаў з просьбай аб статусе бежанца, дадатковай абароне або прытулку ў Беларусі.
У студзені 2023 года Дэпартамент па міграцыі даў ёй дадатковую абарону на адзін год, але адмовіў у бежанстве з-за адсутнасці падстаў. Жанчына вырашыла аспрэчыць адмову ў судзе.
З судовага дакумента вядома, што жанчына нарадзілася ва Украіне (мяркуючы па ўсім, у Запарожскай вобласці), але па нацыянальнасці — руская. Яна выйшла на пенсію, у яе дзве дачкі: адна жыве ў Польшчы, другая — ва Украіне.
У Беларусь жанчына прыехала «транзітам праз тэрыторыю РФ». Калі менавіта, невядома, гэтыя даныя ў рашэнні суда зашыфраваныя, але па кантэксце дакумента можна зрабіць выснову, што гэта здарылася пасля пачатку поўнамаштабнай вайны.
Аб абароне ў Беларусі Любоў Шапавалава папрасіла, бо «не жадае вяртацца» ва Украіну «ў сувязі з асцярогамі за сваё жыццё з прычыны ўзброенага канфлікту, які там адбываецца».
Пры запаўненні анкеты і падчас сумоўя яна не згадвала, што баіцца пераследаў ва Украіне па прыкмеце нацыянальнасці, гаворыцца ў рашэнні.
«Рускія складаюць 17,3 % насельніцтва У.. Інфармацыі аб пераследах рускіх па нацыянальнасці ва У., у тым ліку пасля пачатку «спецыяльнай ваеннай аперацыі» Р.Ф. супраць У., у агульнадаступных і дакладных крыніцах няма.
Аб адсутнасці пераследаў па нацыянальнай прыкмеце сведчыць таксама тое, што сястра заяўніка пражывае ва У. і не падвяргаецца якім-небудзь пераследам або дыскрымінацыі», — напісана ў судовым дакуменце.
У рашэнні ўказана, што ў скарзе Любоў прыводзіла довады аб адносінах украінцаў да Расіі і яе грамадзян, якія пражываюць там, а не да рускіх, якія жывуць ва Украіне.
Суд прыводзіць статыстыку, што 60% насельніцтва Украіны вызнаюць праваслаўе, як і сама Шапавалава. Інфармацыі аб пераследзе праваслаўных ва Украіне «ў агульнадаступных і дакладных крыніцах няма», гаворыцца ў рашэнні. Акрамя таго, суд устанавіў, што жанчына ніколі не падвяргалася пераследу або дыскрымінацыі з боку ўкраінскіх уладаў.
Статус уцекача ў Беларусі даецца замежніку, які можа «стаць ахвярай пераследу ў дзяржаве грамадзянскай прыналежнасці па прыкмеце расы, веравызнання, грамадзянства, нацыянальнай прыналежнасці, прыналежнасці да пэўнай сацыяльнай групы або палітычных перакананняў, які не можа ці не жадае ў сілу такіх асцярог карыстацца абаронаю гэтай дзяржавы».
А дадатковую абарону могуць атрымаць тыя замежнікі, у якіх няма падстаў для статусу бежанца, але ёсць «абгрунтаваныя асцярогі сутыкнуцца пры вяртанні ў дзяржаву грамадзянскай прыналежнасці з пагрозай смяротнага пакарання, катаванняў і іншых жорсткіх, бесчалавечных ці прыніжаючых годнасць відаў абыходжання і пакарання або з пагрозай, якая ўзнікла з прычыны гвалту ва ўмовах узброенага канфлікту міжнароднага ці неміжнароднага характару».
Суд прыйшоў да высновы аб правамернасці дзеянняў дэпартамента — «здзейсненыя ў адпаведнасці з дзеючым заканадаўствам, з улікам інфармацыі аб Украіне, у межах прадстаўленых паўнамоцтваў» – і пакінуў у сіле рашэнне аб адмове ў бежанстве.
Раней беларускі суд адмовіў даць статус уцекачоў латвійскай сям’і, якая расказвала прапагандзе пра гаротнае жыццё на Захадзе. Суд таксама рашыў, што ў Латвіі ім «нічога не пагражае».
Каментары
Што яна забылася ў Беларусі?
Прыехала ў Расею - там і заставайся. Навошта пасля гэтага было яшчэ і ў Беларусь ехаць?