Усяго патроху

«Проста пабіць гэтых вос мухабойкай». Энтамолаг расказаў, як можна пазбегнуць нашэсця восаў і шэршняў

Анамальную актыўнасць і шматлікасць джалячых насякомых сёлета адзначаюць і гараджане, і жыхары вёсак. У горадзе людзей часцей палохаюць восы, а вось у сельскай мясцовасці, на дачах — шэршні. Толькі з пачатку цёплага сезона беларускія ратавальнікі выязджалі на дапамогу ў барацьбе з імі больш за дзесяць тысяч (!) разоў. Зафіксаваныя выпадкі, калі насякомыя атакавалі людзей на прыродзе, як гэта было на турбазе ў Віцебскім раёне, а ў Талачыне сітуацыя ўвогуле скончылася трагічна. «Зялёны партал» пагаварыў пра сёлетняе нашэсце вос і шэршняў з Анатолем Кулаком, энтамолагам, вядучым навуковым супрацоўнікам Навукова-практычнага цэнтра НАН Беларусі па біярэсурсах

Фота: Soey Studio / vecteezy.com

— Гэта анамалія ці не?

— Сёлета, з майго пункту гледжання, так склаліся ўмовы надвор'я, што колькасць вос і шэршняў большая, чым у мінулыя гады. Пасля зімы ў глебе было шмат вільгаці, вясна прайшла без замаразкаў, лета было спрыяльным.

Усё гэта спрыяла таму, што багата квітнелі сады і меданосы, потым добра завязаліся плады і ягады, — то-бок кармавой базы для насякомых хапала. Таму яны аптымальна развіваліся.

І не толькі восы. У гэтым годзе ўспышка колькасці і іншых насякомых — пухнатага шаўкапрада, ваўнянкі, гарнастаевай молі і іншых. А гэта кармавая база для тых жа шэршняў і лічынак вос.

Багацце корму прывяло да таго, што іх колькасць вышэйшая, чым у мінулым годзе. У прыродзе так уладкавана: хто шмат есць, той паспяхова размнажаецца.

— Ці праўда, што восы і шэршні могуць праяўляць агрэсію і нават помсціць людзям?

— Дакладна магу сказаць — не! Мы ім нецікавыя! Гэта ж не камары, не сляпні, якіх прыцягвае кроў чалавека. У нападзе часцей за ўсё вінаваты чалавек, які, сам таго не ведаючы, перайшоў «чырвоную рысу».

Гэтыя насякомыя сацыяльныя і камунікабельныя. Навукова ўстаноўлена, што ў іх ёсць «мова зносін», яны сігналізуюць адно аднаму аб небяспецы пры дапамозе рухаў цела і выдзялення хімічных рэчываў.

Напрыклад, з няўважлівасці хтосьці прыціснуў шэршня паблізу гнязда, той паспеў выдзеліць «рэчыва трывогі». І ўвесь рой тут жа вылятае на абарону. Не дай бог чалавеку ў такі момант знаходзіцца недалёка ад гнязда. Шэршні будуць яго люта абараняць адзіным даступным ім спосабам — джаліць.

— Што рабіць людзям?

— Праяўляць асцярожнасць і пільнасць, не нарывацца на праблемы. У садах трэба своечасова прыбіраць апад, а лепш закопваць яго, каб пах пладоў не прыцягваў вос.

Нават пакет са смеццем выкідаць у кантэйнер з максімальнай асцярожнасцю. Лепш размахнуцца і кінуць здалёк. Таму што пах харчовых адкідаў таксама прыцягвае вос і шэршняў.

Адмовіцца ад пікнікоў на прыродзе — на ежу (мяса, гародніну, садавіну) абавязкова прыляцяць паласатыя госці. Нават марозіва лепш не есці на вуліцы. З'ежце яго дома!

Трэба разумець, што ў такіх вось сітуацыях чалавек — не цар прыроды, і яму не ўсё дазволена. Таму пільнасць, уважлівасць і асцярожнасць!

— Калі нашэсце джалячых скончыцца?

— У прыродзе ўсё гарманічна ўладкавана. Пакуль ёсць ежа для насякомых, яны будуць лётаць і ўяўляць небяспеку для чалавека. Ад тэмператур паветра іх актыўнасць не залежыць. Ды і верасень у Беларусі часцей за ўсё цёплы.

Таму магу спрагназаваць, што да сярэдзіны восені вос і іншых джалячых будзе шмат. Потым рабочыя асобіны загінуць, маткі сыдуць на зімоўку, а лічынкі акукляцца, каб перазімаваць. Усё скончыцца натуральным чынам.

— Парада энтамолага на наступны год?

— Трэба разумець, што калі сёлета такая высокая колькасць вос і шэршняў, то з вялікай верагоднасцю іх будзе яшчэ больш у наступным годзе. Большая колькасць самак сыдзе на зімоўку, і калі яны добра перазімуюць, то ў наступным годзе яны зробяць яшчэ больш гнёздаў і выведуць яшчэ больш нашчадкаў. Кожная самка дасць у выніку яшчэ 200-400 асобін.

Таму мая парада такая — самастойна зніжаць іх колькасць яшчэ вясной.

У красавіку-траўні ўзбройцеся мухабойкай і ўважліва агледзьце свае ўчасткі, дамы, дачы, драўляныя пабудовы. Менавіта ў гэты час восы-самкі шукаюць месцы, дзе закладаць гнёзды. Часцей за ўсё іх можна ўбачыць на паверхнях са старой падсохлай драўніны.

Што зрабіць? Проста пабіць гэтых вос мухабойкай, і вы пазбавіце свой участак ад тысяч джалячых насякомых, якія будуць дакучаць вам у жніўні-верасні.

Чытайце таксама:

У Маларыцкім раёне мужчыну ўджаліла невядомае насякомае. Ён памёр

Беларусаў па ўсёй краіне тэрарызуюць восы, а на лецішча пад Гроднам прыляцеў асаед

Як паводзіць сябе пры сустрэчы з дзікімі жывёламі — раяць спецыяліст і бывалы паляўнічы

Каментары

У Маскве за паклёп на Лукашэнку судзяць палітолага Суздальцава. Пагражае да 5 гадоў5

У Маскве за паклёп на Лукашэнку судзяць палітолага Суздальцава. Пагражае да 5 гадоў

Усе навіны →
Усе навіны

«Для працяглага жыцця гэта краіна, напэўна, не падыходзіць». Чым Грузія робіцца падобнай да Беларусі і чаму беларусам лепш у Польшчы13

Экс-кандыдатку ў прэзідэнты Таццяну Караткевіч пасадзілі на 15 сутак23

Беларусаў вярбуюць у расійскае войска праз інстаграм9

Папулярнаму дамену.io пагражае закрыццё3

«Штадлер» не мае намеру прадаваць завод у Фаніпалі. Хоць беларускія чыноўнікі сцвярджалі іншае5

Дзмітрыеў просіць вярнуць паслоў у Мінск. «Санкцыі б’юць па людзях, а не па ўладзе»140

Што такое «размандыкваць» і чаму Лукашэнка незадаволены, што чыноўнікі займаюцца гэтым?19

У Еўрапарламенце Віктара Орбана правялі з трыбуны песняй Bella Ciao14

Археолагі сцвярджаюць, што старажытны горад на Менцы ўзнік у канцы X стагоддзя16

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У Маскве за паклёп на Лукашэнку судзяць палітолага Суздальцава. Пагражае да 5 гадоў5

У Маскве за паклёп на Лукашэнку судзяць палітолага Суздальцава. Пагражае да 5 гадоў

Галоўнае
Усе навіны →