Прапагандысты засвоілі новы метад распаўсюджвання фэйкаў: замест рэальнага сайта ствараюць клон
Анлайн-праект Media IQ выявіў клон сайта польскага шпіталя, на якім размясцілі хлуслівую інфармацыю пра нібыта загінулых байцоў «палка Каліноўскага». І правёў з гэтай нагоды невялікае расследаванне.
Прапагандысцкі рэсурс «Жёлтые сливы» 22 траўня паведаміў пра гібель ва Украіне 12 беларускіх добраахвотнікаў палка Каліноўскага. Пры гэтым рэсурс спасылаўся на публікацыю на сайце вайсковага шпіталя ў польскім Любліне, куды нібыта даставілі целы загінулых пад Бахмутам добраахвотнікаў.
Media IQ правёў уласнае расследаванне і ў выніку высветліў, што навіна з'яўляецца «фэйкам», а сайт, на якім размешчаная публікацыя, — проста дакладная копія сапраўднай вэб-старонкі польскага шпіталя.
Некаторыя спасылкі на падробленым сайце 1wszk.eu вялі на арыгінальны сайт 1wszk.pl. Дзякуючы гэтаму адразу стала зразумела, што сайт, на які спасылаецца праўладны рэсурс, — клон сапраўднай старонкі шпіталя са змененай даменнай зонай у адрасе.
Сайты адрозніваюцца толькі тым, што на арыгінальнай вэб-старонцы няма навіны пра целы каліноўцаў, якія нібыта загінулі пад Бахмутам. Сама фэйкавая публікацыя напісаная на польскай мове і нібыта падпісаная рэальным аўтарам, работнікам шпіталя.
Каб даказаць, што сайт 1wszk.eu з'яўляецца падробкай, аўтары праверкі «прагналі» яго праз сэрвіс Who is. Даныя засведчылі, што імя ўладальніка сайта і дата яго рэгістрацыі схаваныя, у той час як уся інфармацыя пра сапраўдны сайт шпіталя даступная.
Дзякуючы праверцы даных дамена праз сэрвіс whois.eurid.eu, аўтары расследавання змаглі пераканацца, што сайт 1wszk.eu — ілжывы. Дамен зарэгістравалі толькі 19 траўня 2023 года. Гэта значыць, клон сайта шпіталя зарэгістравалі за два дні да з'яўлення на ім публікацыі аб целах каліноўцаў. Электронны адрас, пазначаны пры рэгістрацыі дамена, — [email protected].
Па назіраннях Media IQ, такі метад распаўсюджвання фэйка выкарыстаны ў беларускай прапагандзе ўпершыню.
Назаўтра пасля публікацыі хлуслівую навіну сталі распаўсюджваць расійскія прапагандысцкія медыя.
У той жа дзень, 23 траўня, люблінскі шпіталь апублікаваў тэрміновае паведамленне і пацвердзіў, што ягонай афіцыйнай старонкай з'яўляецца сайт з адрасам 1wszk.pl і што ўстанова не нясе адказнасці за сайт-клон.
Чаму Маркаў не Салаўёў. Чым адрозніваецца беларуская і расійская прапаганда
Прапагандысты вырашылі не замарочвацца з пошукам спікераў. Вось як выглядалі тыя, хто ачарняў Бяляцкага на БТ
Як працуе хлусня: рускія стварылі фэйкавы канал украінскіх марпехаў, цяпер яго бясконца цытуе прапаганда, у тым ліку мінская
Каментары