Усяго патроху33

Чуфа: гэты земляны арэх выдатна расце ў беларускіх умовах. Пасадзіце, і вам спадабаецца

Гэтая расліна незаслужана забытая. Пра яе няма нават асобнага артыкула ў беларускамоўнай «Вікіпедыі». Між тым гэтая расліна добра расце на любых глебах і не патрабуе асаблівага дагляду. Пры гэтым чуфа мае высокія пажыўныя ўласцівасці і прыемны смак, які нагадвае міндаль і кедравы арэх.

Клубні чуфы
Клубні чуфы. Фота: Wikimedia Commons

Чуфа салодкая і вельмі каларыйная. Клубні ўжываюць у ежу як сырымі, так і падсмажанымі. Іх выкарыстоўваюць у якасці замены кавы. Здробненымі дадаюць у кандытарскія вырабы.

З чуфы робяць алей, які нагадвае аліўкавы і лічыцца алеем высокай якасці. А ў Іспаніі — спецыяльны напой (аршад), які з'яўляецца крыніцай бялку. Летам яго падаюць ахалоджаным як натуральны асвяжаючы напой. Напой — добрая замена малака для людзей з непараноснасцю лактозы.

Расліна таксама выкарыстоўваецца ў ландшафтным дызайне і ў вытворчасці высокаякаснага мыла.

Як вырасціць чуфу

Чуфу можна вырошчваць як расадай, так і непасрэдна пасадкай на месца.

Высаджваюць міндальны арэх з красавіка па май на глыбіню каля 8 см радкамі на адлегласці паміж раслінамі 15-20 см і паміж радкамі — 60 см. Расліна пры спрыяльных умовах можа вырасці да 90 см у вышыню. З аднога клубня вырастае купінка з вялікай колькасцю раслін.

Клубні развіваюцца прыкладна праз 6-8 тыдняў пасля зʼяўлення ўсходаў і хутка растуць на працягу ліпеня і жніўня. Тэрмін выспявання складае ад 90 да 110 дзён.

Чуфа ці міндальны арэх
Чуфа ці міндальны арэх. Фота: Wikimedia Commons

Асаблівасці агратэхнікі чуфы

Чуфа расце на любых глебах. Але найлепшы ўраджай дае на лёгкіх і пладародных. Любіць сонечныя месцы і ўмераныя палівы. Пасадкі чуфы садзейнічаюць паляпшэнню глебы, узбагачаючы яе азотам.

Пад адной раслінай вырастае некалькі сотняў маленькіх клубняў даўжынёй да 3 см і шырынёй да 1 см.

Расліну вельмі цяжка цалкам выдаліць пасля таго, як яна расла на агародзе. Гэта звязана з тым, што ў яе разгалінаваная карнявая сістэма, у якой клубні і карані пераплеценыя паміж сабой. Таму пры выкопванні частка карэння і клубняў можа застацца ў зямлі і прарасці на наступны год.

З-за таго, што клубні чуфы размяшчаюцца на глыбіні да 30 см, яны могуць пераносіць маразы, а высушаныя захоўваюць здольнасць да прарастання на працягу многіх гадоў.

Цікава, што ў некаторых краінах (Германія, Швейцарыя, Нідэрланды) чуфа лічыцца інвазійнай раслінай, якая пагражае біяразнастайнасці, бо выцясняе мясцовыя віды.

Збор ураджаю і захоўванне

Збор міндальнага арэха адбываецца ў канцы ўсіх сельскагаспадарчых работ (канец кастрычніка). Кожную расліну выкопваюць, абтрасаюць і абрываюць маленькія клубні. Пасля гэтага іх прамываюць вадой, каб выдаліць пясок і дробныя каменьчыкі. Затым арэхі можна ўжываць у ежу.

З цягам часу яны высыхаюць і становяцца вельмі цвёрдымі. Але пры гэтым у іх узрастае колькасць цукру. Для таго, каб можна было ўжываць, сухі арэх замочваюць на ноч. Сухія арэхі можна змалоць.

Арэхі захоўваюць як у падвале, так і ў пакаёвых умовах. Іх трэба бараніць ад грызуноў і прамога сонечнага святла. 

Карысныя ўласцівасці чуфы

Клубні не ўтрымліваюць глютэну, таму чуфа карысная для тых, хто не пераносіць гэты раслінны бялок.

Чуфа паляпшае страваванне, актывізуе працу галаўнога мозгу і павышае працаздольнасць. Яна пашырае сасуды і папярэджвае стварэнне тромбаў, павышае імунітэт, зніжае нервовае напружанне і садзейнічае эмацыйнай устойлівасці.

Сырыя клубні ачышчаюць арганізм ад шлакаў і таксінаў, а ў якасці кампанента напояў — зніжаюць узровень халестэрыну.

Падушкі з высушаным лісцем чуфы дапамагаюць перамагчы дэпрэсію і бяссонніцу.

Чуфа супрацьпаказаная пры захворваннях печані. Ад яе ўжывання лепш адмовіца пры лішняй вазе і схільнасці да паўнаты.

Рэцэпт аршада 

Свежыя клубні чуфы прапусціць праз мясарубку і заліць цёплай кіпячонай вадой у суадносінах 1:4 (1 частка клубняў і 4 часткі вады). Калі клубні сухія — папярэдне замачыць у цёплай кіпячонай вадзе.

Даць адстаяцца суткі. Затым працадзіць, адначасова праціраючы, праз дробнае сіта.

Дадаць па гусце цукар.

Перад ужываннем аршад астудзіць у халадзільніку.

Чытайце яшчэ:

Любім, любец, любка. Любіста ў кухні і аптэчцы

Гэтая расліна не толькі ўпрыгожыць велікодны стол, але і ўзбагаціць ежу вітамінамі

Каментары3

  • (
    19.04.2023
    ,,пасадзіце, і вам спадабаецца,,
    вы здзекуецеся? я сёння жуб апошні зламала аб арэх
    ні бачыць, ні чуць пра іх не магу
  • Параска
    19.04.2023
    Добрая чуфа
  • Vv
    20.04.2023
    Вельми цяжка адмываць. Хапила на адзин раз, чытау што лисце биялагична актыунае, працуе як жэнь-шэнь

Папулярны тыктокер з Расіі тусіць у дарагіх рэстаранах Мінска: «Быццам бамжу падалі. Жарыце, на здароўе»29

Папулярны тыктокер з Расіі тусіць у дарагіх рэстаранах Мінска: «Быццам бамжу падалі. Жарыце, на здароўе»

Усе навіны →
Усе навіны

Стала вядома, дзе цяпер працуе былы начальнік наваполацкай калоніі3

Дзе знаходзіцца самая дарагая гандлёвая вуліца ў свеце2

Лаўроў у Брэсце расказаў моладзі, што «ад Украіны застанецца нейкая частка»16

Лукашэнка пра адключэнне інтэрнэту ў 2020-м: Калі гэта паўторыцца, адключым зусім35

На Захадзе задумаліся аб перадачы Украіне ядзернай зброі8

Сталі вядомыя пяць новых прозвішчаў палітвязняў, што выйшлі на волю1

Гродзенцу далі чатыры гады за каментары, судзілі яго паказальна перад студэнтамі

Беларускі пашпарт назвалі найслабейшым у Еўропе4

Шольц: Ужыванне Расіяй новай гіпергукавай ракеты азначае, што трэба пазбягаць эскалацыі27

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Папулярны тыктокер з Расіі тусіць у дарагіх рэстаранах Мінска: «Быццам бамжу падалі. Жарыце, на здароўе»29

Папулярны тыктокер з Расіі тусіць у дарагіх рэстаранах Мінска: «Быццам бамжу падалі. Жарыце, на здароўе»

Галоўнае
Усе навіны →