Здароўе

Звычайнае рэчыва для хімчысткі можа быць прычынай хваробы Паркінсана, кажуць навукоўцы

Некаторыя даныя сведчаць аб тым, што рэчыва трыхлорэтылен, або ТХЭ, з'яўляецца нябачнай прычынай разбуральнага неўралагічнага стану.

Фота: vecteezy

TХЭ — гэта арганічны растваральнік, які ўяўляе сабой празрыстую, бясколерную і цяжкагаручую вадкасць. Па паху яна чымсьці падобная на хлараформ і мае саладкаваты прысмак. Рэчыва знайшло шырокае прымяненне ў шматлікіх сферах нашага жыцця: часцей за ўсё выкарыстоўваецца ў якасці абястлушчвальніка на прадпрыемствах (у прыватнасці, у металургіі і апрацоўцы металу), для запраўкі вогнетушыцеляў, а таксама ў якасці інгрэдыенту ў звычайных бытавых мыйных сродках, холадагентах, у хімчыстцы і хімапрацоўцы вопраткі. ТХЭ нават быў анестэтыкам да 1970-х гадоў. 

Людзі, якія працуюць у гэтых галінах, падвяргаюцца найбольшай рызыцы ўздзеяння ТХЭ, як і жыхары суседніх з прадпрыемствамі раёнаў, паколькі хімічнае рэчыва можа забруджваць глебу і падземныя воды. Лічыцца, што празмернае вострае ўздзеянне ТХЭ раздражняе лёгкія і скуру, а таксама выклікае галавакружэнне і галаўны боль. Ён таксама лічыцца канцэрагенам: пры працяглым уздзеянні, як вядома, павышаецца рызыка раку нырак і, магчыма, іншых формаў раку

Больш за дзесяць гадоў некаторыя навукоўцы сцвярджалі, што ТХЭ з'яўляецца прычынай хваробы Паркінсана — нейрадэгенератыўнага захворвання, якое знішчае здольнасць чалавека рухацца самастойна і часта выклікае дэменцыю. У артыкуле, апублікаваным у сакавіку ў Journal of Parkinson's Disease, навукоўцы прадставілі шэраг доказаў, якія пацвярджаюць гэтую гіпотэзу. 

Так, яшчэ ў даследаванні 2008 года даследчыкі апісалі сувязь пацыентаў з хваробай Паркінсана з працяглай гісторыяй уздзеяння ТХЭ, а даследаванне 2012 года на блізнятах толькі пацвердзіла папярэднія гіпотэзы. Іншыя даследаванні на жывёлах паказалі, што ТХЭ можа пашкодзіць спецыфічную сетку нейронаў, звязаных з гэтай хваробай.

У новым жа даследаванні прадстаўленыя профілі сямі пацыентаў, у якіх хвароба Паркінсана можа быць звязаная з ТХЭ, у тым ліку былога гульца НБА Браяна Гранта, якому быў пастаўлены дыягназ ва ўзросце 36 гадоў, а таксама памерлага ў 2021 годзе сенатара ЗША Джоні Ісаксана. У гэтых выпадках у пацыентаў была вядомая гісторыя жыцця або працы побач з месцамі, дзе ўзровень ТХЭ быў верагодна высокім і ў прыватнасці забруджваў пітную ваду.

Гэтая сувязь па-ранейшаму грунтуецца на ўскосных і абмежаваных даных, і не ўсе згодныя наконт трываласці доказаў, тлумачыць Gizmodo. Таксама магчыма, што ўздзеянне ТХЭ не раўнамерна павялічвае рызыку развіцця хваробы Паркінсана; магчыма, такія фактары, як генетыка, робяць канкрэтнага чалавека больш ці менш успрымальным да патэнцыйнай шкоды.

Неабходныя дадатковыя даследаванні, каб пацвердзіць, ці можа ТХЭ (разам з роднасным хімічным рэчывам пад назвай перхлорэтылен, або ПХЭ) выклікаць хваробу Паркінсана і якім чынам. Але ў святле яго вядомай і магчымай небяспекі хімічнае рэчыва ўжо павінна быць забаронена, кажуць даследчыкі. Яны таксама рэкамендуюць абараніць месцы, дзе адбываецца забруджванне ТХЭ, а людзей, што жывуць або працуюць у гэтых раёнах, трэба інфармаваць пра рызыкі і абараняць ад хімікатаў (напрыклад, ёсць спосабы выдаліць іх з пітной вады).

Каментары

Колькі насамрэч цягнуцца працоўныя паездкі Лукашэнкі? Цікавыя лічбы17

Колькі насамрэч цягнуцца працоўныя паездкі Лукашэнкі? Цікавыя лічбы

Усе навіны →
Усе навіны

Выбралі самага прыгожага ката ў свеце6

Беларусы збіраюцца на матч «Легіі» з мінскім «Дынама» ў Варшаве21

Каралеўскую сядзібу Панятоўскага ў Гродне прадаюць танней за старую аднапакаёўку2

Так выглядаюць пікеты па зборы подпісаў за Лукашэнку ФОТАФАКТ20

ГУБАЗіК перастаў выкладаць відэа з затрыманымі. З дня, калі да гэтага заклікаў канал, блізкі да Маркава7

У Кангрэс ЗША ўпершыню абралі трансгендара9

Лукашэнка: Трамп — гэта сіла17

Зяленскі расказаў пра «цудоўную» тэлефонную размову з Трампам9

Гэта што за цуды інжынерыі? Жыхары сталічнага пяціпавярховіка падзяліліся вынікамі капітальнага рамонту1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Колькі насамрэч цягнуцца працоўныя паездкі Лукашэнкі? Цікавыя лічбы17

Колькі насамрэч цягнуцца працоўныя паездкі Лукашэнкі? Цікавыя лічбы

Галоўнае
Усе навіны →