У адзін з першых лістападаўскіх дзён пакінуў гэты свет архітэктар, вядомы даследчык гісторыі архітэктуры Беларусі Вячаслаў Міхайлавіч Чарнатаў (11.8.1939 — 3.11.2016), бясконца добры чалавек, які ніколі нікому не адмовіў у дапамозе, і ніколі не імкнуўся паказаць, што ён ведае нешта больш за кагосьці.
Ён плённа працаваў у Спецыяльных навукова-рэстаўрацыйных вытворчых майстэрнях Міністэрства культуры БССР і, фактычна, стаяў каля вытокаў беларускай рэстаўрацыі. Потым была праца ў інстытутах: Мінскпраект, Белдзяржпраектгандль, Беларускі навукова-даследчы і праектны інстытут па будаўніцтве на сяле. Апошняе месца працы Вячаслава Міхайлавіча — дацэнт кафедры архітэктуры жылых і грамадскіх будынкаў Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта, дзе ён падрыхтаваў шмат выдатных спецыялістаў.
Па яго праектах, па большасці гэта былі серыі праектаў будынкаў для жылля, забудаваны многія сельскія паселішчы. Сваёй творчасцю ён забяспечыў многіх будаўнікоў і праектыроўшчыкаў працай, а вяскоўцаў жыллём.
А яшчэ ён сваёю працай садзейнічаў вывучэнню і захаванню гістарычнай спадчыны, і, у першую чаргу, помнікаў архітэктуры, актыўна супрацоўнічаў з Беларускім добраахвотным таварыствам аховы помнікаў гісторыі і культуры. Дзякуючы яго намаганням, у свой час удалося выратаваць ад знішчэння вялікую колькасць каштоўных архітэктурных аб’ектаў. Ён ведаў, бадай, усё пра архівы і бібліятэкі нашай краіны, і яны ведалі пра яго руплівую навуковую працу і ўсяк дапамагалі.
Яму ўдалося даказаць годнасць беларускай архітэктуры канца 19 — пачатку 20 стагоддзяў, пра якую толькі і пісалася, што гэта выключна «заняпад» і «самавольства».
А ён раскрыў высокі прафесіяналізм майстроў тагачаснага дойлідства і вярнуў у пантэон дзячоў Беларусі забытых архітэктараў Станіслава Гейдукевіча, Герасіма Якушку, Станіслава Шабунеўскага і іншых, творы якіх і сёння, праз многія дзесяцігоддзі, з’яўляюцца візітоўкамі нашых гарадоў.
Ён даследаваў архітэктуру не праз квадратныя метры, не праз тое, наколькі выкананы нарматывы, а праз раскрыццё асобы таленавітага архітэктара, які, нават не заўсёды ў спрыяльных умовах, дэманстраваў пераможны патэнцыял творчасці.
Яго кнігі «Георгий Заборский» (1998), «Абрам Духан» (2002, у сааўтарстве з В. Аладавым), «Станислав Шабуневский» (2005), «Владимир Король» (2007) — першыя асобныя выданні пра творчасць выбітных майстроў беларускага дойлідства 20 ст.
На жаль, толькі ў рукапісе засталася падрыхтаваная да выдання кніга пра мінскага епархіальнага архітэктара Віктара Струева, храмы якога сталі неад’емнай часткай беларускіх краявідаў.
Нягледзячы на цяжкую хваробу, Вячаслаў Міхайлавіч шмат працаваў да апошняга часу і ў першую чаргу займаўся навуковай дзейнасцю, рыхтаваў публікацыі. Памяць аб ім назаўсёды застанецца ў сэрцах яго родных і блізкіх, яго сяброў і вучняў.
«Будзе здымаць маштабныя праекты з сабой у галоўнай ролі». Што думаюць пра новага міністра культуры Чарнецкага яго калегі?1
Каментары