Роня Роніч. Каханне пад ботамі спецназа 

Маленькая дачка фігуранта «справы графіцістаў» жыве ў Магілёве. Яе маці — маладая паэтка Вераніка Міхалёва, больш вядомая пад псэўданімам Роня Роніч. У інтэрвію «НМ» яна распавяла, як перажыла падчас цяжарнасці арышт мужа і маральны гвалт. Брутальны ціск на яе сям’ю адбіўся на яе творчасці.

***

Роня Роніч:

Калi маё сэрца ня стане бiцца,
Калi кyлю спаткae патылiца,
Калi cьцiснуцца моцна ськiвiцы —
Я не памру, можаш не дзiвiцца.

Графіці

Бацька дачкі Роні Роніч — Яраслаў Ульяненкаў праходзіў падазраваным па крымінальнай справе за нанясенне патрыятычных графіці, што з пункту гледжання беларускага аўтарытарнага рэжыму «груба парушаюць грамадскі парадак і выказваюць відавочную непавагу да грамадства».

На графіці былі напісаныя словы «Беларусь мае быць беларускай». Усяго 11 жніўня мінулага году было арыштавана чацьвёра хлопцаў. «Крымінальнае» графіці на фота:

Вось як пра затрыманне ўспамінае сам Яраслаў:

«Калі я быў у ванне, пачалі ламацца ў дзверы і крычаць: «Адчыніце, міліцыя!» Не паспеў нават нікога са сваякоў папярэдзіць, як дзверы зламалі. Мяне выцягнулі з ванны, надзелі кайданкі, кінулі на падлогу. Усё гэта суправаджалася зьбіццём: мяне ў кайданах цягалі, білі па твары, па рэбрах, па нагах. Я пасьпеў заўважыць, што яны былі ў масках і з пісталетамі, мне потым увесь час казалі, каб я стаяў ілбом у сцяну і не глядзеў у іх бок.

А потым яны сышлі і зайшлі, відаць, апэратыўнікі. І пачаўся ператрус. Толькі цяпер зьявіліся панятыя, мае суседзі. Яны забралі пяць пар абутку, лічбавыя носьбіты, а таксама фарбы».

Як пазней высветлілася, Яраслаў тыя графіці, пра якія кажуць міліцыянты, бачыў толькі ў сеціве і нават ня ведае, дзе яны зробленыя. Хлопца выпусцілі з турмы адным з першых.

Павялічыць

Але гэта яшчэ не ўсё. Супрацоўнік сілавых органаў Ігар Паўлавіч Луневіч падчас допыту пагражаў тым, што дабярэцца да цяжарнай на той момант жонкі Яраслава, якая знаходзілася ў Магілёве. Да дому Веранікі Міхалёвай насамрэч прыходзілі невядомыя асобы ў цывільным, якія нахабна спрабавалі трапіць унутр. Пасля пільнавалі яе пад пад’ездам.

Пазней з той нагоды Вераніка Міхалёва напіша такі верш:

Што такое Свабода?

Свабода… 
Гэта калі 
Некалькі пар рук 
І некалькі пар ног 
Пераступаюць парог 
І прыводзяць мінімум 
Двух. 
Панятых. 
Нічым не занятых. 
З тварам памятым. 
Свабода 
Гэта калі 
Некалькі пар ботаў, 
Берцаў такіх вялізных, 
З амапаўскаю пяшчотай 
Праходзяць па чыстай тваёй бялізьне.
Свабода 
Гэта калі 
Дадолу ляцяць майткі, 
Станікі. 
Па іх ходзяць чужыя ногі. 
І ветлівыя карнікі легчы просяць 
Цябе на падлогу. 
Яны гаспадары тут. 
Начальнікі. 
Твой дом, твая крэпасьць — Іх.
Забудзься на панятых, 
Што з тварам памятым, 
З ложку ўзьнятых, 
Свабода 
Гэта калі 
Маеш права не мець свабоду. 
Прычым неабмежавана. 
І гэтае права за нашым народам 
Да сьмерці замацавана.

Вераніка Міхалёва нарадзілася ў Магілёве ў 1992 годзе. Скончыла школу і адвучылася на фармацэўта ў Магілёўскай медычнай вучэльні. З 2013 года навучаецца ў Еўрапейскім гуманітарным універсітэце. Акрамя паэзіі па-аматарску захапляецца акварэлямі:

Павялічыць

Творчасць і дыктатура

Пасля выступу на паэтычным батле, што адбыўся на выходных у магілёўскім грамадскім цэнтры, Вераніка пагадзілася адказаць на некаторыя пытанні карэспандэнта «НМ».

— Вераніка, распавядзі, калі ласка, як вы пазнаёміліся з Яраславам?

— Усё вельмі проста і празаічна. Я вывучылася на фармацэўта і далей атрымала накіраванне на абавязковую адпрацоўку ў Менск. У 2014 годзе мы пазнаёмілася з Яраславам на Дні вышыванкі.

— Як ты даведалася пра тое, што мужа арыштавалі? Што адчула?

— Калі затрымлівалі хлапцоў, я ўжо на апошніх тыднях цяжарнасьці знаходзілася ў маці ў Магілёве. У дні мы стэлефаноўваліся з мужам, як звычайна. Але раптам ягоныя тэлефанаванні перапыніліся і да самага позьняга вечару ніякіх званкоў не было – гэта мяне вельмі насьцярожыла. Патэліўшы позна ноччу і пачуўшы напружаны голас, адразу зразумела, што здарылася нешта надзвычайнае. А калі ўжо даведалася, што адбылося, то проста доўга не хацелася ў гэтае верыць. Адзін гэты дзень перавярнуў усё жыццё. Усе планы, надзеі і мары засталіся ахапкам рэчаў, вопраткі і бялізны на падлозе, на якіх, як плявок, засталіся сьляды амапаўскіх берцаў.

— Калі спецслужбы пачалі выконваць тое, што абяцалі Яраславу на допыце – цкаваць цябе, што ты адчула?

— Я нават і словаў такіх не магу падабраць, каб выказаць сваё абурэньне ў той момант. Уявіце, жанчына, то бок я, знаходзіцца на 38-м тыдні цяжарнасці, вось-вось народзіць, а тут яе (і не толькі ўжо яе) здароўе падвяргаецца такой рызыцы, стрэсу. Лічу, што гэта проста ўжо не ўпісваецца ані ў якія рамкі. Тыя людзі ў цывільным некалькі дзён запар прыходзілі да мяне да дому, дый у такі час, калі ўсе звычайна на працы. Званілі бясконца ў дзверы, глядзелі ў замочную адтуліну – я якраз неяк выйшла ў трапны момант у калідор і проста гэтае ўсё бачыла. Потым гэтую адтуліну мы з маці заляпілі ад граху падалей. Потым яны яшчэ доўгі час сядзелі пад вокнамі ў скверы. Шчыра кажучы, адчуванне небясьпекі не пакідала ані мяне, ані маці. З бацькамі пасля таго ў мяне напружаныя адносіны.

— Яраслаў вымушаны быў тэрмінова пакінуць краіну. Як вы кантактуеце і як перажываеце растанне?

— Растанне перажываецца вельмі балюча. Бо ён жа нават не паспеў адчуць асалоду бацькоўства і пазнаёміцца са сваім дзіцём. Сям’я на адлегласці – гэта вычварэнства. А маніпуляваць чалавекам, выкарыстоўваючы дасведчанасць у становішчы яго жонкі – гэта яшчэ большае вычварэнства. Дзякуючы сучасным тэхналогіям мы маем магчымасць размаўляць і нават бачыць адзін аднаго. Але ж гэта праз шкло манітору, якое ніколі не заменіць сапраўдную прысутнасць. Гэта балюча.

— Аматары паэзіі заўважаюць, што амаль усе твае вершы, так ці іначай, звязаныя з тэмай уціску. Гэта драма тваёй сям’і так адбілася на творчасці?

— Усе мае вершы маюць сувязь з рэчаіснасцю. Мая творчасьць выцякае з таго, што адбываецца навокал. Гэта мая рэфлексія. Безумоўна, апошнія падзеі не маглі не адгукнуцца на маім пісаньні. Усё гэта адчутае, набалелае і, напэўна, таму такое не прыкрыта шчырае. Наша гісторыя – толькі кропля ў моры падобных, а то і больш балючых гісторый. Калі сказанае ў вершах перажыта насамрэч, не выдумана, не ўзята «дзеля прыгожага слова», а перацёрта млынам жыцьця, такія вершы, мяркую, і кранаюць. Такія вершы застануцца ў памяці многіх, хто, магчыма пазнае ў іх сябе. На маю думку, гэта і ёсьць прызначэньне аўтара: стварыць, крануць і растварыцца, даўшы магчымасьць адрасату пабыць сам-насам з творам.

— Дзякуй за інтэрвью.

Павялічыць

***

Гэтае сьвятло больш нагадвае цемру.
Свабода ўсё больш пачынае паходзіць на сьцены.
Свабода.
А ці была? А ці ёсьць? А ці будзе?
Свабодныя.
Хочаце? Будзеце? Можаце, Люююдзі?!
Гэтае Сонца больш нагадвае вогнішча.
А гонар і годнасьць занесьлі яны ў гушчар.
Сонца. А грэе? А грэла? А будзе?
Жыць.
Хочаце? Будзеце? Можаце?
Гэтыя вуліцы нагадваюць больш лабірынты.
А коўдры ў ложках бы пліты граніту.
Выйсьце.
А ці было? А ці ёсьць? А ці будзе?
Выйсьці.
Хочаце? Будзеце? Зможаце?

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0